Οι αλλαγές στην πίεση μέσα στο αεροπλάνο, η ακινησία στις πολύωρες πτήσεις αλλά και το τζετ λαγκ που εκδηλώνεται όταν αλλάζει κανείς πολλές χρονικές ζώνες μπορεί να επηρεάσουν με διάφορους τρόπους την υγεία των ταξιδιωτών. Δες λοιπόν, ποιες «παγίδες» μπορεί να κρύβει μια εναέρια πτήση και πώς θα τις αποφύγεις.
Βουλωμένα αυτιά
Το τύμπανο του αυτιού και η ευσταχιανή σάλπιγγα (σωλήνας που συνδέει το φάρυγγα με το αυτί) είναι ευαίσθητα στις αλλαγές της ατμοσφαιρικής πίεσης και στην υψομετρική διαφορά. Στο αεροπλάνο, βέβαια, υπάρχει σύστημα για την εξίσωση των πιέσεων, όμως στη γρήγορη προσγείωση και απογείωση μπορεί να νιώσεις πόνο, ιδίως όταν είσαι κρυωμένη και η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι κλειστή, καθώς δεν μπορεί να γίνει εξίσωση των πιέσεων.
Μέτρα προστασίας: Για να μη βουλώνουν τα αυτιά σου, μπορείς να μασάς τσίχλα ή να έχεις στο στόμα σου μια καραμέλα – βοηθά να καταπίνεις καλυτέρα. Αυτός είναι και ο λόγος που οι αεροσυνοδοί μοιράζουν καραμέλες στους επιβάτες προτού ακόμη ξεκινήσει η πτήση. Επίσης, αν πονούν τα αυτιά σου, πριν επιβιβαστείς, μπορείς να πάρεις προληπτικά ένα ειδικό αποσυμφορητικό (το οποίο, θα κρατήσει ανοιχτή την ευσταχιανή σάλπιγγα και θα γλιτώσεις το μπούκωμα).
Κίνδυνος θρόμβωσης στα πόδια
Ένα σοβαρό πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσουν ακόμη και οι υγιείς άνθρωποι είναι η θρόμβωση των αγγείων των κάτω άκρων. Ο κίνδυνος θρόμβωσης αρχίζει να αυξάνεται από τις 4 ώρες πτήσης και κορυφώνεται σε πτήσεις που διαρκούν πάνω από 8 ώρες. Συνήθως αυτό συμβαίνει λόγω της ακινησίας που εμποδίζει την επιστροφή του αίματος στην καρδιά, ενώ εάν κάποιο κομμάτι του θρόμβου αποκολληθεί και φτάσει στους πνεύμονες, είναι πιθανή η πνευμονική εμβολή (αυτός ο τύπος θρόμβωσης αποδεικνύεται θανατηφόρος για το 3% έως 5% των πασχόντων).
Μέτρα προστασίας: Στα πολύωρα ταξίδια φρόντισε πάντα να κλείνεις θέση στο διάδρομο (για να σηκώνεσαι εύκολα και να περπατάς μία φορά τουλάχιστον κάθε ώρα της πτήσης). Φρόντισε επίσης να κάνεις ασκήσεις στα πόδια ενώ κάθεσαι και να ενυδατώνεσαι, καθώς η ακινησία και η αφυδάτωση αυξάνουν τον κίνδυνο θρομβώσεων. Εάν έχεις κυκλοφορικό πρόβλημα στα πόδια, ο γιατρός μπορεί να συστήσει ειδικές ελαστικές κάλτσες.
Πρόβλημα ναυτίας
Αν είσαι επιρρεπής στη ναυτία, τότε τα συμπτώματά της ενδέχεται να επιδεινωθούν κατά τη διάρκεια αναταράξεων.
Μέτρα προστασίας: Ζήτησε θέση δίπλα στο παράθυρο με θέα τα πτερύγια του αεροπλάνου. Πριν και κατά τη διάρκεια της πτήσης πίνε αρκετό νερό, ώστε να προλάβεις τυχόν αφυδάτωση, και φυσικά απόφυγε το αλκοόλ. Επικεντρώσου επίσης σε κάποια δραστηριότητα που θα σου εξασφαλίσει πνευματική εγρήγορση, όμως απόφυγε το διάβασμα, διότι μάλλον θα επιδεινώσει τα συμπτώματα.
Kαι για το τζετ λαγκ;
Όταν υπάρχει μεγάλη διαφορά ώρας ανάμεσα στον τόπο αναχώρησης και στον τόπο προορισμού, αναστατώνεται το εσωτερικό βιολογικό ρολόι του οργανισμού και εκδηλώνεται το λεγόμενο τζετ λαγκ (υπνηλία, έλλειψη προσανατολισμού, πονοκέφαλος κ.ά.).
Μέτρα προστασίας: Για να μειώσεις την ένταση των συμπτωμάτων, φρόντισε η διατροφή σου τις ημέρες πριν από το ταξίδι να είναι ελαφριά και τα τελευταία βράδια να έχεις κοιμηθεί καλά ώστε να ταξιδέψεις ξεκούραστη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προσπάθησε να κοιμηθείς. Αν σε ενοχλεί ο θόρυβος ή το φως, φρόντισε να έχεις μαζί σου ωτοασπίδες και την ειδική μάσκα για τα μάτια. Συγχρόνισε τα ρολόγια σου με την ώρα του προορισμού και προσπάθησε να «λειτουργήσεις» με βάση την ώρα αυτή. Η μελατονίνη (η ορμόνη που παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του κύκλου ύπνου - εγρήγορσης) ενδεχομένως να βοηθήσει, αλλά δεν πρέπει να λαμβάνεται χωρίς τη συγκατάθεση του γιατρού.
Να θυμάσαι ακόμα:
- Τα χαμηλά επίπεδα υγρασίας του αέρα μέσα στο αεροπλάνο μπορεί να προκαλέσουν ήπια ξηρότητα στο δέρμα, στη μύτη, στο λαιμό και στα μάτια. Για να ελαχιστοποιήσεις τις παρενέργειες, απόφυγε το αλκοόλ και τα ροφήματα με καφεΐνη, ενώ αν χρησιμοποιείς φακούς επαφής, είναι προτιμότερο να τους αφαιρέσεις και να φορέσεις τα γυαλιά σου κατά τη διάρκεια της πτήσης. Φρόντισε επίσης να κρατάς τα χέρια μακριά από μάτια και μύτη.
- Ασθενείς που έχουν υποστεί έμφραγμα μυοκαρδίου δεν πρέπει να ταξιδεύουν με αεροπλάνο εάν δεν περάσουν τουλάχιστον τρεις εβδομάδες από το καρδιακό επεισόδιο και τουλάχιστο έξι εβδομάδες στις περιπτώσεις που το έμφραγμα συνοδευόταν από επιπλοκές.
- Οι γυναίκες που διανύουν την περίοδο της εγκυμοσύνης αλλά παρουσιάζουν επιπλοκές πρέπει να συζητούν με το γυναικολόγο τους το ενδεχόμενο αεροπορικού ταξιδιού και είναι προτιμότερο να το αποφεύγουν.
ΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ
- Ασθενείς με μεταδοτική μορφή φυματίωσης.
- Ασθενείς με πρόσφατη χειρουργική επέμβαση.
- Ασθενείς με καρκίνο πνεύμονα, αν αυτός συνδέεται και με άλλα προβλήματα από το αναπνευστικό.
- Νεογνά μικρότερα της μίας εβδομάδας.
- Πρόωρα νεογνά με αναπνευστική λοίμωξη πριν συμπληρώσουν 6 μήνες από την προβλεπόμενη ημερομηνία γέννησης.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 152
Επικαιροποίηση: Ιούλιος 2016.
