Στο γειτονικό σούπερ μάρκετ ή στο τουριστικό μαγαζί του νησιού ανακάλυψες τα πιο «συγκλονιστικά» γυαλιά ηλίου και μάλιστα σε πολύ προσιτή τιμή. Έχεις όμως σιγουρευτεί ότι πληρούν τις προϋποθέσεις εκείνες που θα προστατεύσουν τα μάτια σου από την υπεριώδη ακτινοβολία; Αν όχι, για να μην πέσεις «θύμα» του ενθουσιασμού σου αλλά και κάποιων επιτηδείων, που ίσως σε πείσουν ότι πρόκειται για γυαλιά με προδιαγραφές, ζητήσαμε τη βοήθεια των ειδικών της Πανελλήνιας Ένωσης Οπτικών και Οπτομετρών (ΠΕΟΟ), προκειμένου να επισημάνουν τις «παγίδες» και να σου υποδείξουν με ποιο τρόπο θα διαλέξεις πραγματικά ποιοτικά γυαλιά ηλίου, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές και σε τιμές που ανταποκρίνονται πλήρως στη σημερινή οικονομική πραγματικότητα...
Πώς θα σιγουρευτώ ότι είναι γνήσια;
Όπως τονίζει ο κ. Στέλιος Μυλόβας, οπτικός, πρόεδρος της ΠΕΟΟ: «Τα ασφαλή για τα μάτια σου γυαλιά ηλίου θα τα βρεις μόνο στα καταστήματα οπτικών ειδών, τα οποία λειτουργούν υπό την εποπτεία οπτικού. Και αυτό γιατί, δυστυχώς, οι ανυποψίαστοι καταναλωτές εξαπατώνται από τα πλαστογραφημένα σήματα ασφαλείας (CE), τα οποία φέρουν και πολλά από τα γυαλιά που πωλούνται ανεξέλεγκτα σε περίπτερα, σούπερ μάρκετ, τουριστικά μαγαζιά κ.λπ., αφού πιστεύουν ότι αγοράζουν προϊόντα ασφαλή, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Όμως τα γυαλιά που πωλούνται στα οπτικά καταστήματα, εκτός του ότι διαθέτουν τη γνήσια σήμανση CE, παραδίδονται μαζί και με ένα ενημερωτικό φυλλάδιο, το οποίο περιγράφει λεπτομερώς και την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένες συνθήκες, ανάλογα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά των απορροφητικών φακών που έχουν. Όπως επίσης επισημαίνει ο κ. Σωτήρης Δαμίγος, οπτικός, γραμματέας της ΠΕΟΟ: «Σήμερα τα καταστήματα οπτικών ειδών διαθέτουν ποιοτικά γυαλιά ηλίου και σε μειωμένες τιμές, ενώ είναι σε θέση να σας προσφέρουν προσιτές λύσεις με τοποθέτηση απορροφητικών φακών σε παλαιότερα γυαλιά ή σε προσφερόμενους από εσάς σκελετούς, έτσι ώστε ακόμα κι αν βρίσκεσαι σε προφανή οικονομική δυσχέρεια, να μη στερηθείς την απαραίτητη προστασία».
Τι πρέπει να ελέγχω όταν αγοράζω γυαλιά ηλίου;
- Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ελέγξεις είναι η ποιότητα των φακών. Οι φακοί πρέπει να είναι οπτικά κατεργασμένοι (ομοιογενές υλικό κ.λπ.) και να ανακόπτουν πλήρως τη βλαπτική υπεριώδη ακτινοβολία (UV protection), δηλαδή να είναι 100% απορροφητικοί. Ζήτησε, λοιπόν, από τον οπτικό να μετρήσει την απορροφητικότητά τους με το ειδικό μηχάνημα (υπάρχει στα καταστήματα οπτικών ειδών), για να είσαι σίγουροι ότι σε προστατεύουν.
- Όλα τα γυαλιά ηλίου οφείλουν να αναγράφουν και την κατάταξη προστασίας (0, 1, 2, 3, 4) στην οποία ανήκουν. Για παράδειγμα, τα πλέον κατάλληλα για τη θάλασσα και την εξοχή είναι τα γυαλιά με δείκτη προστασίας από 3-4, επειδή απορροφούν πολύ μεγάλες ποσότητες ακτινοβολίας. Επίσης, οι δείκτες προστασίας από 2-3 προσφέρουν απόλυτη ασφάλεια σε κάποιον που κινείται στην πόλη, ενώ όταν οι φακοί έχουν δείκτη απo 1-2, τότε είναι περιορισμένης προστασίας και χρησιμοποιούνται περισσότερο για λόγους αισθητικής.
- Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στους σκελετούς γυαλιών ηλίου θα πρέπει να μην προκαλούν ερεθισμούς στο δέρμα, αλλεργίες και γενικά να είναι συμβατά με το ανθρώπινο δέρμα.
- Ειδικά τα παιδικά γυαλιά ηλίου οφείλουν και πρέπει να είναι απορροφητικά απέναντι στην υπεριώδη ακτινοβολία και επίσης να είναι κατασκευασμένα από οργανικά υλικά (πλαστικά), για να αποφεύγονται έτσι ατυχήματα από πιθανή θραύση τους.
Τι χρώμα φακούς να διαλέξω;
Σύμφωνα με τον κ. Ηλία Σαπουνάκη, οπτικό-οπτομέτρη: Τόσο το χρώμα όσο και ο βαθμός φωτεινότητας πρέπει να επιλέγονται με κριτήριο τις συνθήκες που επικρατούν στο περιβάλλον που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν τα γυαλιά ηλίου.
- Οι χρωματιστοί φακοί (γαλάζιοι, ροζ, μοβ) π.χ. είναι κατάλληλοι για τις ημέρες με συννεφιά ή όταν δεν υπάρχει μεγάλη ηλιοφάνεια. Αντίθετα, οι αποχρώσεις του καφέ, του γκρι και του γκριζοπράσινου είναι ιδανικοί για την έντονη ηλιοφάνεια, επειδή προσφέρουν καλή σκίαση.
- Οι φακοί με εξωτερική επίστρωση καθρέπτη (mirror lenses) αντανακλούν μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας, αλλά ταυτόχρονα μειώνουν και τη φωτεινότητα. Χρειάζεται λοιπόν προσοχή στη χρήση τους, π.χ. αν οδηγώντας περνάτε από τούνελ, κόβουν μεγάλο μέρος από την αναγκαία ορατότητα! Είναι όμως ενδεδειγμένοι για σπορ σε έντονη ηλιοφάνεια και σε επιφάνειες μεγάλης αντανάκλασης, π.χ. το χειμώνα στα χιόνια.
- Οι φωτοχρωμικοί φακοί (photochromic lenses), λόγω της ικανότητάς τους να αυξομειώνουν το βαθμό σκουρότητάς τους ανάλογα με την ένταση του ηλιακού φωτός, είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς τα τελευταία χρόνια, κυρίως από τους χρήστες διορθωτικών γυαλιών οράσεως (μυωπία κ.λπ.), όπου με ένα και μόνο ζευγάρι γυαλιών καλύπτουν τόσο τις οπτικές τους ανάγκες όσο και την ανάγκη προστασίας τους από την ηλιακή ακτινοβολία.
- Αν θέλεις γυαλιά για πολλές χρήσεις, τότε θα πρέπει να επιλέξεις ένα ζευγάρι μέτριας φωτεινότητας. Οι γκρι φακοί στην περίπτωση αυτή είναι οι καταλληλότεροι, αφού φιλτράρουν αποτελεσματικά τις έντονες λάμψεις και το δυνατό φως.
Να θυμάσαι:
- Η ηλιακή ακτινοβολία δρα αθροιστικά. Πέντε ώρες απροστάτευτης έκθεσης στο ηλιακό φως καθημερινά, από την παιδική και εφηβική ηλικία, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο να εμφανιστεί ωχρά κηλίδα κατά 50%, ενώ η σωρευτική δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας έχει συσχετιστεί και με την πρόωρη εμφάνιση καταρράκτη, που αλλοιώνει και μειώνει την όραση, αλλά και με οφθαλμικούς καρκίνους.
- Η χρήση των γυαλιών ηλίου μέσα στη θάλασσα (ή στην πισίνα) μπορεί να καταστρέψει τόσο τους φακούς όσο και το σκελετό. Το ίδιο μπορεί να συμβεί, αν συνηθίζεις όπως είσαι βρεγμένη μετά το μπάνιο να φοράς τα γυαλιά σου. Σε περίπτωση που τα γυαλιά βραχούν από θαλασσινό νερό, καθάρισέ τα με ένα νωπό πανί, για να απομακρύνεις το αλάτι, και έπειτα σκούπισέ τα καλά.
Η διάρκεια ζωής των γυαλιών ηλίου κυμαίνεται από 2 έως 3 χρόνια και μετά το διάστημα αυτό πρέπει να αντικαθίστανται με καινούρια, καθώς οι φακοί τους δεν απορροφούν πλέον το 100% της ηλιακής ακτινοβολίας, αλλά μικρότερο ποσοστό (80-90%).
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 141
Επικαιροποίηση: Ιούλιος 2015.
