Οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού (ρινίτιδες, βρογχίτιδες, λαρυγγίτιδες και φαρυγγίτιδες) έχουν κάνει ήδη αισθητή την παρουσία τους, με όλα τα ενοχλητικά τους συμπτώματα (βουλωμένη μύτη, βήχας, πονόλαιμος, έκκριση φλεμάτων, πυρετός, και γενικά μια ακαθόριστη αίσθηση κακουχίας). Πολύ συχνά τα παραπάνω συμπτώματα συνυπάρχουν και με δύσπνοια ή δυσφορία στο επάνω μέρος του θώρακα. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, μην βιαστείς να πάρεις φάρμακα. Τις περισσότερες φορές (όπως π.χ. στο κοινό κρυολόγημα) τα συμπτώματα θα υποχωρήσουν από μόνα τους, έπειτα από τρεις-τέσσερις μέρες. Δες λοιπόν με ποιους τρόπους μπορείς να αναχαιτίσεις τις διάφορες εποχικές ιώσεις αλλά και πώς θα διακρίνεις τα σημάδια της γρίπης, που είναι η πιο σοβαρή από τις υπόλοιπες ιώσεις του αναπνευστικού.

«Έχω γρίπη ή κρυολόγημα;»

Όπως επισημαίνoυν οι ειδικοί από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία: «Επειδή ο ιός της γρίπης είναι πιο λοιμογόνος από τους υπόλοιπους αναπνευστικούς ιούς που κυκλοφορούν το χειμώνα, ξεχωρίζει καθώς εκδηλώνεται με έντονη επιδείνωση της συνολικής υγείας (κόπωση, πονοκέφαλος, μυϊκοί πόνοι, ναυτία, απώλεια όρεξης), υψηλό πυρετό, ρίγη, βήχα και μερικές φορές δύσπνοια. Οι ενοχλήσεις της γρίπης έχουν επίσης μεγαλύτερη διάρκεια (μπορεί να κρατήσουν επτά με δέκα ημέρες), σε αντίθεση με το κοινό κρυολόγημα, που κρατά μέχρι και 4 μέρες).

Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι η γρίπη χρειάζεται προσοχή, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε δευτερογενείς λοιμώξεις (κυρίως πνευμονία) εκείνους των οποίων το ανοσοποιητικό έχει αποδυναμωθεί από χρόνιες ασθένειες ή την ηλικία. Ακόμα, κατά τη διάρκεια των επιδημιών η γρίπη ευθύνεται για πάνω από το 13% των εισαγωγών στα παιδιατρικά νοσοκομεία.

Πώς θα προλάβω μια ιογενή λοίμωξη του αναπνευστικού;

Σημαντικά μέτρα για να προλάβεις τη γρίπη και τα κοινά κρυολογήματα είναι:

• Kράτησε απόσταση (περίπου 50 εκατοστών) όταν συζητάς με άλλους, ώστε να αποφεύγεις τα σταγονίδια που μπορεί να σου μεταδώσουν ιούς. Παρομοίως, να καλύπτεις το στόμα και τη μύτη σου κάθε φορά που φτερνίζεσαι, ώστε να αποφύγεις τη μετάδοση ενός ενδεχόμενου ιού.
• Επένδυσε σε τροφές όπως ψάρια, οστρακοειδή, κρέας, γάλα, κρόκος αβγού, φασόλια, ξηροί καρποί και μαύρο ψωμί (που είναι καλές πηγές ψευδαργύρου), καθώς και πράσινα λαχανικά και εσπεριδοειδή (που περιέχουν άφθονη βιταμίνη C). Πολλές έρευνες έχουν κατά καιρούς αποδείξει ότι ο ψευδάργυρος και η βιταμίνη C –μεταξύ άλλων– περιορίζoυν τα συμπτώματα ενός κρυολογήματος, ενισχύοντας ταυτόχρονα και την άμυνα του οργανισμού στις διάφορες λοιμώξεις.
• Πλύνε καλά τα χέρια σου, καθώς έχει βρεθεί ότι το πλύσιμο των χεριών, μέσω των οποίων συχνά μεταφέ­ρο­νται οι ιοί, βοηθά στην ελάττωση των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος.
• Καθάριζε τακτικά τον υπολογιστή, τη σταθερή τηλεφωνική σου συσκευή και το κινητό σου, καθώς έρευνες έχουν δείξει ότι παρόμοιοι ιοί υπάρχουν στο 46% των πληκτρολογίων, στο 46% των «ποντικιών» υπολογιστή και στο 45% των τηλεφώνων.
• Εξασφάλισε καλό αερισμό των κλειστών χώρων στους οποίους βρίσκεσαι.

Και αν προκύψει ίωση, τι μπορώ να κάνω;

Αν, παρ’ όλες τις προσπάθειες δεν καταφέρεις να τη γλιτώσεις, προσπάθησε τουλάχιστον να αναρρώσεις γρηγορότερα από τα ενοχλητικά της συμπτώματα. Δες, λοιπόν, τι μπορείς να κάνεις:

• Για την καταρροή και τη βουλωμένη μύτη

Άμεση ανακούφιση στην καταρροή και γενικά στις ασθένειες του αναπνευστικού προσφέρουν οι κομπρέσες και οι εντριβές στο στήθος με μερικές σταγόνες από αιθέρια έλαια ρίγανης, πεύκου ή ευκάλυπτου. Αν η μύτη σου είναι φραγμένη, θα νιώσεις επίσης ανακούφιση κάνοντας ενσταλάξεις σε κάθε ρουθούνι με φυσιολογικό ορό ή κάνοντας πλύσεις με χλιαρό αλατόνερο (έχει την ιδιότητα να αποβάλει τις παραγόμενες από το κρυολόγημα βλέννες που συσσωρεύονται στη ρινική κοιλότητα εμποδίζοντας την αναπνοή).

• Για τον πονόλαιμο

Ο πόνος στο λαιμό, όταν έχει προκληθεί από ιό (γρίπης, κρυολογήματος), ακόμα και αν συνοδεύεται από υψηλό πυρετό, δεν είναι κάτι σοβαρό, γι’ αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί με φυσικούς τρόπους. Όπως για παράδειγμα με ζεστά αφεψήματα. Υπάρχουν επίσης σιρόπια και παστίλιες που συμβάλλουν αποτελεσματικά στη θεραπεία ερεθισμών του λαιμού (όπως ξηρότητα, κάψιμο, πόνος και δυσκολία στην κατάποση). Αν όμως ο πόνος στο λαιμό οφείλεται σε οξεία αμυγδαλίτιδα, που σημαίνει προσβολή των αμυγδαλών από μικρόβιο (το πιο συνηθισμένο είναι ο στρεπτόκοκκος), τότε είναι απαραίτητη η λήψη αντιβίωσης σύμφωνα με τις συστάσεις του γιατρού.

• Για το βήχα

Ιδιαίτερα ευεργετικά για την καταπολέμησή του είναι τα αφεψήματα φασκόμηλου, μέντας, αγγελικής, αλθαίας, αγριοτριανταφυλλιάς και χαμομηλιού (συγκεντρώνουν αποχρεμπτικές, αντισηπτικές και σπασμολυτικές ιδιότητες). Αν ωστόσο επιμένει, συμβουλεύσου το γιατρό σου. Ένα αντιβηχικό σιρόπι μπορεί επίσης να σε βοηθήσει να ανακουφιστείς από τα συμπτώματα. Αν ωστόσο ο βήχας επιμένει, πρέπει οπωσδήποτε να συμβουλευτείς το γιατρό σου, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για παιδιά.

Για τη γρήγορη ανάρρωσή σου ΑΠΟΦΥΓΕ:

• Την πολύωρη παραμονή στο κρύο και στην υγρασία.
• Το κάπνισμα και την έκθεσή σου σε καπνό τσιγάρων, που έχει δυσάρεστες επιπτώσεις στην αναπνευστική λειτουργία.
• Τα αντιβιοτικά που έτσι και αλλιώς είναι αναποτελεσματικά σε ιογενείς λοιμώξεις.
• Την πολλή ζέστη που επιδεινώνει τις ρινικές εκκρίσεις.

Να θυμάσαι

• Στην πραγματικότητα το κρύο δεν προκαλεί συνάχι, ούτε πονόλαιμο, ούτε βήχα, ούτε πυρετό. Δημιουργεί, όμως, κατάλληλες συνθήκες για να «εγκατασταθούν» στον οργανισμό ιοί και να εκδηλωθούν τα κρυολογήματα και η γρίπη.
• Επιπλέον, με το κρύο οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε κλειστούς χώρους και συνεπώς εκτίθενται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ιών, αφού, λόγω του συγχρωτισμού, η μετάδοσή τους από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι ευκολότερη. Γι’ αυτό συνήθως αρρωσταίνουμε τις ημέρες εκείνες που υπάρχει πτώση της θερμοκρασίας.
• Στις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συμπεριλαμβάνονται απλές ιώσεις, όπως το κοινό κρυολόγημα (το οποίο εκδηλώνεται κυρίως με συνάχι), καθώς και άλλες ιώσεις, όπως η γρίπη, η οποία είναι σοβαρότερη πάθηση και προκαλείται από τον ιό της γρίπης. Η γρίπη εκδηλώνεται με λιγότερο συνάχι, αλλά περισσότερη καταβολή δυνάμεων και συχνά υψηλό πυρετό, βήχα και μερικές φορές δύσπνοια.
• Και η γρίπη και το κρυολόγημα προκαλούνται από μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος από ιούς. Οι ιοί όμως είναι διαφορετικοί. Ενώ η γρίπη προκαλείται από συγκεκριμένους τύπους ιών (τους ιούς τύπου Α, Β και Γ), το κρυολόγημα μπορεί να προκληθεί από 200 διαφορετικούς ιούς, ίσως και περισσότερους.

Η επιδημία γρίπης πώς αντιμετωπίζεται;

Σύμφωνα με τους ειδικούς του Κέντρου Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), με τη θωράκιση του οργανισμού, που θα περιλαμβάνει καλή και ισορροπημένη διατροφή, επαρκή ξεκούραση και κάποια ακόμα μέτρα «ασφαλείας». Όπως είναι το συχνό πλύσιμο των χεριών, ο αερισμός των κλειστών χώρων, η λήψη αντιικών φαρμάκων (μετά την έκθεση σε περιβάλλον με ιούς), ο αντιγριπικός εμβολιασμός. Όλα αυτά μειώνουν την εμφάνιση αλλά και την ένταση μιας επιδημίας γρίπης, καθώς και τις επιπλοκές της από δευτερογενείς λοιμώξεις, με πρώτη και πιο σοβαρή την πνευμονία.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 157

Update: Οκτώβριος 2015.