Την τελευταία φορά που εξέτασες μόνη το στήθος σου, ανακάλυψες ένα μικρό εξόγκωμα. Όταν επισκέφθηκες το γιατρό και αφού υποβλήθηκες στις απαραίτητες εξετάσεις, σου είπε ότι έχεις ένα ιναδένωμα. Μην ανησυχείς, δεν πρόκειται για κακοήθεια αλλά για κάτι αθώο. Απλώς χρειάζεται παρακολούθηση.
Παθήσεις του μαστού
Παρόλο που συχνά ταυτίζουμε τις παθήσεις του μαστού με τον καρκίνο, στην πλειονότητά τους είναι καλοήθεις και δεν υπάρχει λόγος να προκαλούν πανικό. Πρέπει όμως να γνωρίζεις ποια είναι η σωστή αντιμετώπισή τους αλλά και τα συμπτώματα που πρέπει να σε βάλουν σε υποψίες.
Μαστίτιδα
Τι είναι. Μια φλεγμονή που παρουσιάζεται κατά το θηλασμό στον ένα ή και στους δύο μαστούς, λόγω επιμόλυνσης του γάλακτος. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και εκτός θηλασμού, στην περίπτωση που υπάρχουν ανωμαλίες της θηλής, όπως κάποια εισολκή –όταν δηλαδή η θηλή «τραβιέται» προς τα μέσα- ή ραγάδα, από όπου εισβάλλουν παθογόνα μικρόβια. Τα συμπτώματα είναι κοκκινίλα, πόνος και πρήξιμο της περιοχής, ενώ σε οξεία φάση η μαστίτιδα μπορεί να προκαλέσει πυρετό και ρίγη.
Διάγνωση. Αν παρατηρήσεις οποιοδήποτε από τα παραπάνω συμπτώματα, πρέπει να απευθυνθείς στο γιατρό σου. Θα εξετάσει τους μαστούς σου και μπορεί να στείλει δείγμα του γάλακτος στο εργαστήριο για να εντοπιστεί το βακτήριο που ευθύνεται για τη φλεγμονή. Ίσως σου ζητήσει και υπερηχογράφημα, ώστε να ελέγξει αν υπάρχει κάποιος όγκος.
Τι πρέπει να κάνεις. Όλες οι φλεγμονές αντιμετωπίζονται με αντιβίωση –που χορηγείται από το γιατρό και μόνο!- προκειμένου να αποφύγεις τη δημιουργία αποστήματος, οπότε η χειρουργική επέμβαση θα είναι απαραίτητη. Και επειδή, ως γνωστόν, η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη, πρέπει να φροντίζεις ιδιαίτερα την καθαριότητα του δέρματος, ιδίως σε περίπτωση που υπάρχουν προβλήματα στη θηλή.
Ιναδένωμα
Τι είναι. Συμπαγής, στρογγυλός όγκος στον ινώδη και τον αδενικό ιστό του μαστού, που μετακινείται εύκολα. Συνήθως έχει μικρό μέγεθος, ωστόσο μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 5 εκατοστά. Εμφανίζεται κυρίως σε νέες γυναίκες, μέχρι 30 ετών, ενώ μπορεί να μεγαλώσει κατά τη διάρκεια της κύησης. Συχνά υπάρχουν περισσότερα από ένα ιναδενώματα και στους δύο μαστούς.
Διάγνωση. Μπορεί να γίνει αισθητό κατά την αυτοεξέταση. Επισκέψου το γιατρό για μια κλινική εξέταση με ψηλάφηση του στήθους. Αν παρατηρήσει κάποιο όγκο, θα σου συστήσει μαστογραφία ή υπερηχογράφημα για εξέταση του ιστού. Σε περίπτωση που είναι ύποπτος για κακοήθεια, ενδεχομένως επίσης να σου ζητήσει παρακέντηση για να γίνει κυτταρολογική εξέταση και να ελεγχθεί η φύση του.
Τι πρέπει να κάνεις. Ένα μικρό ιναδένωμα δεν χρειάζεται θεραπεία. Εκτός αν μεγαλώσει, οπότε ίσως πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά.
Κύστεις του μαστού
Τι είναι. Μαλακές «σακούλες» γεμάτες υγρό, που δημιουργούνται εξαιτίας ορμονικών αλλαγών. Έχουν ομαλό περίγραμμα, μετακινούνται εύκολα και ενδεχομένως να είναι επώδυνες. Εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες μεταξύ 30 και 50 ετών, συνήθως πριν από την εμμηνόπαυση. Συχνά συνυπάρχουν περισσότερες από μία κύστεις και στους δύο μαστούς.
Διάγνωση. Κατά την αυτοεξέταση μπορεί να νιώσεις κάποια εξογκώματα. Επισκέψου το γιατρό, ο οποίος αρχικά θα εξετάσει τους μαστούς σου με ψηλάφηση. Μετά από την κλινική εξέταση, θα σου ζητήσει μαστογραφία ή υπερηχογράφημα για να επιβεβαιωθεί η διάγνωσή τους.
Τι πρέπει να κάνεις. Δεν χρειάζεται να χειρουργηθούν. Συχνά μάλιστα εξαφανίζονται από μόνες τους. Ωστόσο, αν κάποια κύστη είναι μεγάλη και πονάει, το υγρό της θα αφαιρεθεί με παρακέντηση και θα υποβληθεί σε κυτταρολογική εξέταση. Μετά την παρακέντηση ακολουθεί ψηλάφηση για να επιβεβαιωθεί ότι η κύστη εξαφανίστηκε. Σε περίπτωση που το υγρό είναι αιμορραγικό ή αν συστήνεται από την κυτταρολογική εξέταση, αφαιρείται χειρουργικά και γίνεται βιοψία.
Άλλα ογκίδια
Λιπώματα. Στρογγυλά ογκίδια μέτριας σκληρότητας, που εμφανίζονται συνήθως σε λιπώδεις και μεγάλους μαστούς. Η διάγνωση γίνεται με ψηλάφηση και παρακέντηση. Εφόσον δεν διαπιστωθεί κακοήθεια, δεν χρειάζεται να κάνεις καμία θεραπεία, εκτός αν αυξηθεί υπερβολικά το μέγεθός τους και σε ενοχλούν.
Θηλώματα. Σπάνια μορφώματα, που εντοπίζονται στους γαλακτοφόρους πόρους του στήθους. Στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλούν έκκριση υγρού από τη θηλή, το οποίο καμία φορά είναι αιμορραγικό. Για να αποκλειστεί η κακοήθεια, το υγρό υποβάλλεται σε κυτταρολογική εξέταση. Τα θηλώματα αφαιρούνται χειρουργικά και γίνεται βιοψία.
Εξετάσεις «ρουτίνας»
Αν εξετάζεις τακτικά και προσεκτικά τους μαστούς σου, θα είναι εύκολο να παρατηρήσεις και την παραμικρή αλλαγή, προλαβαίνοντας δύσκολες καταστάσεις. Οι εξετάσεις που πρέπει να κάνεις, ακόμα και αν δεν έχεις κανένα ανησυχητικό σύμπτωμα, είναι:
- Αυτοεξέταση κάθε μήνα από τα 25 σου χρόνια, κατά προτίμηση τη δέκατη μέρα του κύκλου, όταν οι μαστοί είναι στην πιο φυσιολογική τους κατάσταση. Αν βρίσκεσαι σε εμμηνόπαυση, προγραμμάτισε μία συγκεκριμένη μέρα μέσα στον μήνα. Ακολουθείς την εξής διαδικασία: Στέκεσαι μπροστά στον καθρέφτη και με τα χέρια σου κάτω ή σε ανάταση, παρατηρείς αν υπάρχει κάποια αλλαγή στις θηλές ή στο δέρμα. Πιέζεις τις θηλές να ελέγξεις αν εκκρίνεται κάποιο υγρό. Ξαπλώνεις, σηκώνεις το ένα χέρι πάνω από το κεφάλι και με την παλαμιαία επιφάνεια των δακτύλων του άλλου χεριού ψηλαφείς το μαστό. Ψηλαφείς και τις μασχάλες, όπου βρίσκονται οι λεμφαδένες. Αν παρατηρήσεις οποιοδήποτε ανησυχητικό σημάδι, ζήτησε ιατρική συμβουλή.
- Μαστογραφία. Η πρώτη μαστογραφία στα 35 ή 40 χρόνια, ανάλογα με το αν υπάρχουν ή όχι επιβαρυντικές παράμετροι και κάθε 1 ή 2 χρόνια, βάσει ιατρικής σύστασης.
Συμπτώματα ύποπτα για κακοήθεια
Σε περίπτωση που παρατηρήσεις οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα, πρέπει να απευθυνθείς αμέσως στο γιατρό σου:
- Εξόγκωμα, συνήθως ανώδυνο.
- Έκκριση αιμορραγικού υγρού από τις θηλές.
- «Τράβηγμα» της θηλής προς τα μέσα.
Οι πληροφορίες είναι καθαρά ενημερωτικές, δεν προορίζονται για αυτοδιάγνωση ή αυτοθεραπεία και δεν υποκαθιστούν την ιατρική αξιολόγηση εκάστοτε προβλήματος.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΩΓΩ ΚΑΡΚΑΝΗ .
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 74
Update: Οκτώβριος 2015.
