Νιώθεις τα πόδια σου πρησμένα, κουρασμένα και «βαριά» ή, τελευταία, έχεις εμφανίσει μπλε και κόκκινες φλεβίτσες στην περιοχή του αστραγάλου, που απλώνονται σαν τον ιστό της αράχνης;

Το σίγουρο είναι ότι αντιμετωπίζεις κάποιο από τα γνωστά φλεβικά προβλήματα των κάτω άκρων, για τα οποία η καλύτερη θεραπεία είναι η σωστή και έγκαιρη αντιμετώπιση.

Δες λοιπόν τι μας είπαν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι για τη χρόνια φλεβική ανεπάρκεια και για τη φλεβική θρόμβωση. Δύο παθήσεις των κάτω άκρων από τις οποίες υποφέρει πάνω από το 50% των Ελλήνων, στην πλειονότητά τους γυναίκες.

ΧΡΟΝΙΑ ΦΛΕΒΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Ναι, είναι γένους θηλυκού!

Όπως τόνισε ο κ. Δημήτρης Μάρας, αγγειοχειρουργός, διευθυντής της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του ΓΝΑ «Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ»: «H χρόνια φλεβική ανεπάρκεια είναι μια κατάσταση όπου το αίμα λιμνάζει στα πόδια, καθώς δεν ανεβαίνει όπως θα έπρεπε προς την καρδιά. Το αποτέλεσμα είναι τα τοιχώματα των φλεβών να χαλαρώνουν, να εμφανίζονται ευρυαγγείες και κιρσοί, ενώ οι φλέβες διογκώνονται. Ωστόσο, καθώς η νόσος στα αρχικά στάδια δεν δημιουργεί ανησυχητικά συμπτώματα, συχνά το αίσθημα βάρους ή καψίματος στα πόδια, το πρήξιμο ή ακόμα και ο σχηματισμός ευρυαγγειών στην περιοχή του αστράγαλου αποδίδονται στην ορθοστασία και στο τρέξιμο της ημέρας».

Ποιους απειλεί περισσότερο

Από φλεβική ανεπάρκεια των κάτω άκρων υποφέρει 1,5 εκατομμύριο Ελληνες, με το μεγαλύτερο ποσοστό (60%-70%) να είναι γένους θηλυκού. Οι γυναίκες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, γιατί πέρα από τους επιβαρυντικούς παράγοντες και των δύο φύλων (ορθοστασία, παχυσαρκία, κακή διατροφή, κληρονομικότητα κ.ά.) έχουν να αντιμετωπίσουν πρόσθετους παράγοντες, όπως οι ορμονικές διαταραχές, οι εγκυμοσύνες, η χρόνια λήψη αντισυλληπτικού χαπιού κ.ά. Ειδικότερα, περίπου 20% των γυναικών χωρίς παιδιά παρουσιάζουν χρόνια φλεβική ανεπάρκεια, ενώ ύστερα από κύηση το ποσοστό αυτό αυξάνεται κατά περίπου 10%.

Πώς αντιμετωπίζεται

Με μια απλή εξέταση (φλεβογραφία) ο αγγειολόγος μπορεί να διαγνώσει ποιο ακριβώς είναι το πρόβλημα και να συστήσει την κατάλληλη θεραπεία, η οποία, εκτός από τα τοπικής χρήσης σκευάσματα, τα χάπια που δίνονται από το στόμα ή και τη χρήση ελαστικών καλτσών, πρέπει να περιλαμβάνει και κινησιοθεραπεία (περπάτημα), που βοηθά τις φλέβες να λειτουργήσουν σωστά. Δηλαδή διοχετεύοντας προς τα επάνω το αίμα. Σε περιπτώσεις που η συντηρητική αυτή θεραπεία δεν επιφέρει τα ποθητά αποτελέσματα, τότε θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια με περισσότερο επεμβατικές μορφές θεραπείας (σκληροθεραπεία, θεραπεία με ραδιοκύματα ή laser και χειρουργική παρέμβαση).

ΦΛΕΒΙΚΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ

Μην «παίζεις» μαζί της

Με τον όρο φλεβική θρόμβωση «εννοούμε τη δημιουργία θρόμβων στο φλεβικό σύστημα συνήθως των κάτω άκρων», ανέφερε ο κ. Κυριάκος Κτενίδης, αναπλ. καθηγητής Αγγειοχειρουργικής ΑΠΘ και πρόεδρος της Ελληνικής Αγγειολογικής Εταιρείας. «Η πάθηση εκδηλώνεται με αδικαιολόγητο, επίμονο, επώδυνο πρήξιμο στο ένα συνήθως πόδι και κυρίως γύρω από την περιοχή στην οποία βρίσκεται ο θρόμβος. Σε ορισμένες περιπτώσεις, καθώς οι φυσικοί μηχανισμοί του σώματος διασπούν το θρόμβο, είναι δυνατόν κομμάτια του θρόμβου, γνωστά ως “έμβολα”, να παρασυρθούν από την κυκλοφορία του αίματος και να ταξιδέψουν μέσω αυτού προς τους πνεύμονες, προκαλώντας πνευμονική εμβολή, η οποία μερικές φορές μπορεί να απειλήσει και την ίδια τη ζωή».

Ποιους απειλεί περισσότερο

Από πνευμονική εμβολή κυρίως κινδυνεύουν άτομα τα οποία έχουν θρόμβωση στις βαθιές φλέβες των κάτω άκρων και έμειναν στο κρεβάτι για μεγάλα χρονικά διαστήματα λόγω κάποιας σοβαρής ασθένειας. Κινδυνεύουν επίσης ασθενείς οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις αλλά και αυτοί οι οποίοι έχουν υποστεί σοβαρό τραυματισμό με βλάβες στις φλέβες των ποδιών, της λεκάνης ή ακόμα οι πολυτραυματίες με πολλαπλά κατάγματα. Επιρρεπείς για πνευμονική εμβολή είναι και οι επιβάτες που παραμένουν καθιστοί για μεγάλα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια μακρινών ταξιδιών με αεροπλάνο, τρένο, λεωφορείο ή αυτοκίνητο, καθώς και οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του τοκετού.

Πώς αντιμετωπίζεται

Εάν η θρόμβωση είναι στις επιφανειακές φλέβες (π.χ. σε κιρσούς) αντιμετωπίζεται συνήθως εύκολα, χωρίς να χρειαστεί εισαγωγή στο νοσοκομείο, αλλά με εντατική θεραπεία στο σπίτι και στενή παρακολούθηση από το γιατρό. Όμως η δημιουργία θρόμβων στις εσωτερικές φλέβες (έπειτα από άλλες σοβαρές εγχειρήσεις, τραυματισμούς, κατάγματα, αρρώστιες που καθηλώνουν τον άνθρωπο στο κρεβάτι) είναι σοβαρή κατάσταση και απαιτεί εισαγωγή στο νοσοκομείο για στενή παρακολούθηση, χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής και εξετάσεις. Στην περίπτωση της φλεβικής θρόμβωσης η θεραπεία κρατάει συνήθως από 3-6 εβδομάδες, ενώ στην πνευμονική εμβολή από 6-12 μήνες.

Όταν μιλούν οι αριθμοί

Στην Ευρώπη 650.000 ασθενείς πάσχουν ετησίως από φλεβική θρόμβωση και 430.000 ασθενείς από πνευμονική εμβολή, ενώ κάθε χρόνο πεθαίνουν 4,5 εκατομμύρια Ευρωπαίοι και 50.000 Έλληνες. Ο αριθμός αυτός είναι υπερδιπλάσιος του ετήσιου αριθμού θανάτων που προκαλούν αθροιστικά ο καρκίνος του μαστού (86.831), τα τροχαία ατυχήματα (53.599) και το AIDS (5.860).

Πώς θα αποφύγω τα φλεβικά προβλήματα;

• Αν κάνεις καθιστική δουλειά, βάλε την άσκηση στη ζωή σου. Η καλύτερη άσκηση για τα πόδια είναι ένας συνδυασμός συστηματικών ασκήσεων (περπάτημα, ποδήλατο, κολύμπι, τρέξιμο), που διεγείρουν το κυκλοφορικό σύστημα. Επιπλέον, 10-15 λεπτά καθημερινής άσκησης(πρωί ή βράδυ) σε ένα ποδήλατο γυμναστικής στις εύκολες ταχύτητες αρκούν για να τονώσεις τη μικροκυκλοφορία στην προβληματική περιοχή όλου του σώματος.
• Φρόντισε επίσης να κάθεσαι καθημερινά στην άκρη της μπανιέρας και να ρίχνεις κρύο νερό στα πόδια σου για ένα λεπτό. Έπειτα να το γυρίζεις σε μέτριο ζεστό, για ένα λεπτό πάλι. Στη συνέχεια να χρησιμοποιείς εναλλάξ ζεστό και κρύο νερό για πέντε λεπτά συνολικά, τελειώνοντας με κρύο. Η άσκηση αυτή ξεκουράζει τα πόδια και είναι ιδιαίτερα ευεργετική για το φλεβικό σύστημα.
• Προσοχή χρειάζεται επίσης και στη ζέστη, στην ηλιοθεραπεία το καλοκαίρι και στα spa ή στα θερμά λουτρά, καθώς η υψηλή θερμοκρασία προκαλεί αγγειοδιαστολή, με αποτέλεσμα να κατεβαίνει περισσότερο αίμα στα πόδια και μετά να δυσκολεύεται η ανοδική του πορεία.
• Αν έχεις περιττά κιλά, φρόντισε να τα χάσεις το συντομότερο. Η παχυσαρκία είναι ολέθρια για τις φλέβες σου.
• Eμπλούτισε το διαιτολόγιό σου με τροφές πλούσιες σε νερό, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά. Εκτός του ότι είναι πλούσια σε βιταμίνες, εμποδίζουν τα οιδήματα και την κατακράτηση υγρών.
• Περιόρισε από τα φαγητά και το πολύ αλάτι, γιατί όταν τρως περισσότερο από αυτό που έχεις ανάγκη, το σώμα σου στην προσπάθεια να το διαλύσει κατακρατά υγρά, με επακόλουθο το πρήξιμο στα πόδια.

Να θυμάσαι:

• Οι φλεβικές παθήσεις, λόγω του δυτικού τρόπου ζωής (πολύωρη ακινησία, έλλειψη άσκηση κ.ά.), είναι πλέον ένα από τα πιο συχνά προβλήματα της σύγχρονης κοινωνίας, ενώ όπως αποδεικνύεται από τις στατιστικές μόνο ο ένας στους δέκα ενήλικες έχει απολύτως υγιείς φλέβες.
• Οι γενετικοί παράγοντες (π.χ. αριθμός βαλβίδων στα φλεβικά αγγεία) είναι από τους πιο σημαντικούς στη δημιουργία των φλεβικών παθήσεων και κυρίως στη δημιουργία κιρσών (σοβαρή φλεβική ανεπάρκεια).
• Συχνά οι κιρσοί και οι ευρυαγγείες πρωτοεμφανίζονται κατά τη διάρκεια του 1ου τριμήνου της εγκυμοσύνης. Ωστόσο το 60-70% αυτών των φλεβικών προβλημάτων που παρουσιάζονται λόγω εγκυμοσύνης συνήθως υποχωρούν μέσα στους πρώτους μήνες.
• Τα κύρια και ενοχλητικά συμπτώματα της φλεβικής ανεπάρκειας (πόδια πρησμένα, κουρασμένα, με αίσθημα βάρους και πόνο) επιδεινώνονται ιδιαίτερα αν η νόσος δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.
• Η έγκαιρη επίσης διάγνωση της θρομβοφλεβίτιδας των φλεβών του βάθους έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί εάν αντιμετωπιστεί σωστά, αποφεύγεται ο κίνδυνος της πνευμονικής εμβολής.
• Η διάγνωση της θρομβοφλεβίτιδας είναι σχετικά εύκολη όταν η φλέβα είναι επιφανειακή, οπότε η σκληρότητα της φλέβας, η ερυθρότητα του δέρματος και το πρήξιμο είναι ορατά. Αντίθετα, για να εντοπιστεί η θρομβοφλεβίτιδα σε εσωτερικές φλέβες «εν τω βάθει φλεβικό σύστημα», είναι απαραίτητο το υπερηχογράφημα ή η αγγειογραφία (φλεβογραφία).

Προσοχή: Τα συνηθέστερα αίτια που δημιουργούν τη θρομβοφλεβίτιδα είναι η παρατεταμένη παραμονή στο κρεβάτι επί ημέρες για οποιονδήποτε λόγο, το παρατεταμένο κάθισμα σε καρέκλα, όπως συμβαίνει στις αεροπορικές πτήσεις που έχουν διάρκεια πολλών ωρών, ή η ύπαρξη καρκίνου σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος και ιδιαίτερα στην κοιλιά, καθώς και η λήψη οιστρογόνων ορμονών.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 153

Update: Οκτώβριος 2015.