Στην Ελλάδα ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία Eurostat.
Ωστόσο, το 1/3 των πιο κοινών μορφών καρκίνου μπορεί να προληφθεί! Για ακόμη μια φορά, λοιπόν, με αφορμή βρετανική έρευνα που έδειξε ότι σχεδόν ένας στους δύο με ύποπτα συμπτώματα αποφεύγει να πάει στον γιατρό –οι ειδικοί επισημαίνουν τα 30 σημάδια που χρειάζονται άμεση διερεύνηση και των οποίων η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές!
«Η συμβουλή που δίνουμε στον κόσμο είναι απλή: αν επιμένει κάποιο από αυτά, ελέγξτε το», δήλωσε ο δρ Ρίτσαρντ Ρουπ, επικεφαλής της Έρευνας για τον Καρκίνο στο Cancer Research UK και στο Βασιλικό Κολέγιο Γενικών Ιατρών (RCGP) της Βρετανίας.
Μάθε λοιπόν, ποια «σημάδια» πρέπει να σε οδηγήσουν άμεσα στο γιατρό.
Ανεξήγητη απώλεια βάρους;
Μην την παίρνεις αψήφιστα.
Η ανεξήγητη απώλεια βάρους αποτελεί κοινό σύμπτωμα μεταξύ των καρκινοπαθών. Η εξήγηση των ειδικών είναι ότι η κακοήθης νεοπλασία απορροφά θρεπτικές ουσίες από τον υπόλοιπο οργανισμό για να τροφοδοτεί τη συνεχή της ανάπτυξη και, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, προκαλεί ασυνήθιστη απώλεια βάρους, η οποία μπορεί να φτάσει σε αρχικό στάδιο ακόμα και τα 5 κιλά. Οι εξετάσεις λοιπόν και μόνο αυτές θα επιβεβαιώσουν την ύπαρξη ή όχι καρκίνου στο σώμα.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Επειδή το ξαφνικό αδυνάτισμα συχνά συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα (π.χ. αναιμία, αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου, λοιμώξεις, δύσπνοια κ.ά.) που βάζουν σε υποψία τους γιατρούς ότι ενδέχεται να είναι πρώιμο σημάδι καρκίνου του πεπτικού, του ουροποιητικού ή του αναπνευστικού συστήματος κ.λπ.), ανάλογα με την περίπτωση θα συστηθούν και οι κατάλληλες εξετάσεις. Ζήτησε ιατρική βοήθεια και υποβλήσου στις εξετάσεις που θα σου ζητηθούν.
Ο βήχας και 4 ακόμα σημάδια
«Δείχνουν» πρόβλημα στον πνεύμονα
Συχνά ο καρκίνος του πνεύμονα ανακαλύπτεται τυχαία ύστερα από ιατρικό έλεγχο για άλλο λόγο. Ωστόσο το πιο κοινό σύμπτωμά του είναι ο βήχας που εμφανίζεται όταν ερεθίζεται ή πιέζεται κάποιος βρόγχος. Ο επίμονος θωρακικός πόνος, η δύσπνοια, οι συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις, η βραχνάδα της φωνής αποτελούν ενδεικτικά συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα, γι’ αυτό και πρέπει να διερευνώνται.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Όπως υπογραμμίζουν από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, «μια απλή ακτινογραφία θώρακος είναι συνήθως αρκετή για την αρχική διάγνωση, ενώ η αξονική και η μαγνητική τομογραφία θώρακος δίνουν αρκετές πληροφορίες και με μεγαλύτερη ακρίβεια για την ύπαρξη ή την έκταση του όγκου. Η βρογχοσκόπηση και η βιοψία δίνουν την τελική κυτταρολογική διάγνωση, το βαθμό της κακοήθειας και τον τύπο του καρκίνου».
Δυσκολία στην κατάποση;
Πότε υπάρχει πρόβλημα στον οισοφάγο…
Αρκετοί άνθρωποι έχουν δυσκολία στην κατάποση από καιρό σε καιρό, χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι σοβαρό. Ωστόσο αν δεν περνάει και ταυτόχρονα αρχίσεις να χάνεις βάρος ή έχεις συχνά πόνο στο στήθος ή πίσω από το στέρνο, βήχα, βραχνάδα, δυσπεψία και καούρα, τότε η δυσκολία κατάποσης μπορεί να συνδέεται με καρκίνο του οισοφάγου. Ο οισοφάγος Barrett είναι επίσης μια προκαρκινική κατάσταση που ξεκινάει από το βλεννογόνο του κατώτερου τμήματος του οισοφάγου ύστερα από μακροχρόνια έκθεσή του στο γαστρικό οξύ, που παλινδρομεί από το στομάχι κατά τη λεγόμενη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Γι’ αυτό η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση πρέπει πάντα να αντιμετωπίζεται πριν δημιουργηθεί πρόβλημα, καθώς οι πάσχοντες από οισοφάγο Barrett έχουν από 40 έως 100 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο του οισοφάγου απ’ ό,τι ο γενικός πληθυσμός.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Με τη γαστροσκόπηση μπορούν να εντοπιστούν παθήσεις του στομάχου και του οισοφάγου, καθώς ο γιατρός κατά τη διάρκειά της μπορεί να δει (μέσω κάμερας) οποιοδήποτε πρόβλημα, ακόμα και αυτό που δεν έχει εκδηλωθεί με συμπτώματα.
Πεπτικές διαταραχές ή αίμα στα κόπρανα;
Προχώρησε σε έλεγχο του παχέος εντέρου
Κάθε αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου (εναλλαγές δυσκοιλιότητας με διάρροια, αίσθηση ημιτελούς κένωσης) και κυρίως το αίμα στα κόπρανα είναι ένας σοβαρός λόγος για να μιλήσεις με το γιατρό και να προγραμματίσεις μια κολονοσκόπηση. «Ιδιαίτερα αν είσαι γύρω στα 50 ή στα 45, αν έχεις οικογενειακό ιστορικό πολυπόδων και καρκίνου του παχέος εντέρου», τονίζει η δρ Αμάντα Ψυρρή, επίκουρος καθηγήτρια Παθολογίας- Ογκολογίας Παν/μίου Αθηνών και Υale University HΠΑ.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Η κολονοσκόπηση (ενδοσκοπική εξέταση διάρκειας 20 περίπου λεπτών) δίνει τη δυνατότητα στο γαστρεντερολόγο να «δει» με κάθε λεπτομέρεια το εσωτερικό του παχέος εντέρου και να ανιχνεύσει φλεγμονώδεις ιστούς, έλκη, εξογκώματα, πολύποδες και καρκίνο του εντέρου στα πρώτα ακόμα στάδια. Παράλληλα, κατά την εξέταση ο γιατρός έχει τη δυνατότητα να αφαιρέσει πολύποδες οι οποίοι εξετάζονται μετά για να φανεί αν έχουν σημεία κακοήθειας.
Πληγή που δεν επουλώνεται ή αιμορραγεί εύκολα;
Δεν είναι πάντα αθώα
Οι περισσότεροι γνωρίζουμε, ότι πρέπει να παρακολουθούμε τις ελιές για αλλαγές στο χρώμα ή το μέγεθος που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένδειξη καρκίνου του δέρματος. Υπάρχουν όμως και άλλα σημάδια που μπορεί να μαρτυρούν καρκίνο, όπως είναι το μελάνωμα, το ακανθοκυτταρικό ή βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, καθώς και άλλες αλλοιώσεις.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Με τη δερματοσκόπηση, που γίνεται με χρήση υπολογιστών, οι ειδικοί «βλέπουν» σε βάθος πολλές στιβάδες του δέρματος, οι οποίες προβάλλουν σε μια οθόνη και μέσω προγραμμάτων υψηλής ανάλυσης λαμβάνουν πληροφορίες σχεδόν ίδιες με αυτές που δίνει μια βιοψία.
4 ύποπτα σημάδια που αφορούν τις γυναίκες…
Αιμορραγίες εκτός περιόδου
Μπες σε υποψίες
Μικροαιμορραγίες κυρίως μετά τη σεξουαλική επαφή, ξαφνική παρουσία μητρορραγίας αλλά και αύξηση των κολπικών υγρών είναι σημάδια, που πρέπει να βάζουν σε ανησυχία κάθε γυναίκα και να την οδηγούν στο γιατρό. Η απλή και ανώδυνη μέθοδος για έγκαιρη διερεύνηση του καρκίνου της μήτρας (τραχήλου και ενδομητρίου) είναι το Τεστ-Παπ, το οποίο προληπτικά πρέπει να γίνεται μία φορά το χρόνο.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Mε αυτήν τη γυναικολογική εξέταση μπορούν να ανιχνευθούν προκαρκινικές αλλαγές στη μήτρα, όταν αυτές βρίσκονται στο αρχικό στάδιο, δηλαδή όταν η ύπαρξη του καρκίνου αποδεικνύεται μόνο σε μερικά ύποπτα κύτταρα.
Ψηλαφητό ογκίδιο στο στήθος
Πόσο συχνά υποδηλώνει καρκίνο;
Κυρίως σε γυναίκες μικρότερες των 30 ετών τα ογκίδια είναι σχεδόν πάντοτε καλοήθη. Μπορεί δηλαδή να είναι ινοαδένωμα, κύστη, λίπωμα κ.ά. Στις περιπτώσεις ωστόσο καρκίνου σημαντικό είναι να γνωρίζει κάθε γυναίκα ότι όσο μικρότερο είναι το μέγεθος του ογκιδίου τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ίασης.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Κάθε ψηλαφητό ογκίδιο στο στήθος και στην περιοχή της μασχάλης είναι αναγκαίο να διερευνάται με μαστογραφία, ώστε να εντοπίζεται ο καρκίνος στη γένεσή του. Τα τελευταία χρόνια έχουν επίσης εξελιχθεί τα μηχανήματα υπερήχων που χρησιμοποιούνται επικουρικά, κυρίως όταν πρόκειται να διαγνωστούν κύστες του μαστού ή αλλοιώσεις που δεν ψηλαφίζονται.
Και 6 σημάδια που προειδοποιούν τους άντρες
Αλλαγές στους όρχεις;
Στο γιατρό ολοταχώς
Αλλαγές στο σχήμα (ενός ή και των δύο όρχεων), αίσθηση ότι έχουν πρηστεί ή έχουν βαρύνει αλλά και η υφή ενός μικρού όγκου είναι πιθανά σημάδια καρκίνου των όρχεων, ενός από τους πιο συνηθισμένους καρκίνους σε νέους και μέσης ηλικίας άντρες. Είναι σημαντικό –τονίζουν από την Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία– κάθε σκληρό ογκίδιο στο όσχεο, ακόμη και αν δεν δημιουργεί πόνο ή άλλες ενοχλήσεις, να εξετάζεται το συντομότερο από ουρολόγο. Μπορεί να μη σημαίνει απολύτως τίποτα, να είναι κάποια απλή κύστη ή κάποια φλεγμονή, ή ενδεχομένως κάποια κήλη, όμως μπορεί και να είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα πλήρους αντιμετώπισης και ίασης από τον συγκεκριμένο καρκίνο – ο οποίος όταν διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο θεραπεύεται.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Εκτός από τη κλινική εξέταση σημαντικό ρόλο παίζουν οι εργαστηριακές εξετάσεις, όπως η μέτρηση κάποιων ειδικών ορμονών, οι οποίες είναι χαρακτηριστικά υψηλές σε ορισμένους τύπους καρκίνου. Επίσης, στο υπερηχογράφημα οσχέου οι όγκοι των όρχεων έχουν χαρακτηριστική εικόνα και είναι δυνατή η διάγνωσή τους και η διάκρισή τους από άλλες καταστάσεις με παρόμοια συμπτώματα.
Δυσκολία στην ούρηση;
Δεν είναι πάντα αθώα!
O καρκίνος του προστάτη έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αφορούν την υγεία του ανδρικού πληθυσμού. Ωστόσο, σε αντίθεση με την καλοήθη υπερτροφία του προστάτη, που έχει αποφρακτικά συμπτώματα (νυκτουρία, συχνουρία, και δυσκολία στην ούρηση), ο πρώιμος καρκίνος του προστάτη, ο οποίος είναι θεραπεύσιμος, σπάνια προκαλεί συμπτώματα. Μόνο ο προχωρημένος καρκίνος μπορεί να προκαλέσει πόνο, κάψιμο ή δυσκολία στην ούρηση, αίμα στα ούρα ή στο σπέρμα, πόνο στην πλάτη κ.ά. Ο προληπτικός έλεγχος, λοιπόν, είναι ό,τι καλύτερο για την έγκαιρη διερεύνηση και επομένως την καλύτερη θεραπεία πιθανής κακοήθειας.
ΤΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑΤΑΙ: Όπως επισημαίνει ο κ. Αλέξανδρος Παπαδόπουλος, M.D. FEBU χειρουργός ουρολόγος-ανδρολόγος: «Η διάγνωση του προστατικού καρκίνου περιλαμβάνει δακτυλική εξέταση του προστάτη, μέτρηση του PSA και διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη (γίνεται διά μέσου του ορθού). Το PSA είναι μια απλή αιματολογική εξέταση, κατά την οποία μετριέται το ειδικό προστατικό αντιγόνο, ουσία που παράγεται αποκλειστικά από τον προστάτη. Όταν βρίσκεται αυξημένο, είναι αναγκαίο να ακολουθήσει περαιτέρω έλεγχος. Επίσης με το διορθικό υπερηχογράφημα γίνεται η βιοψία του προστάτη ώστε να ξεκαθαριστεί αν υπάρχει καρκίνος ή όχι. Ακόμα, όσον αφορά το ουροποιητικό σύστημα, η ανώδυνη μακροσκοπική αιματουρία (αίμα που το βλέπουμε στα ούρα) ή η μικροσκοπική αιματουρία (που φαίνεται μόνο στη μικροβιολογική εξέταση ούρων) αποτελούν σημάδια νεοπλασίας στο ουροποιητικό (ουροδόχος κύστη, νεφροί, ουρητήρες) –μέχρι αποδείξεως του εναντίου– και χρήζουν διερεύνησης, αρχικά με υπερηχογράφημα, ακτινολογικό έλεγχο και στη συνέχεια με κυστεοσκόπηση».
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 168
Update: Νοέμβριος 2015.
