Αν και δείχνει να είναι ένα αθώο σύμπτωμα ο λόξιγκας μπορεί να αποτελέσει θεραπευτικό πρόβλημα για τους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, όταν γίνεται χρόνιος. Ενώ σε εξαιρετικές περιπτώσεις τη λύση δίνει…η εγχείρηση!
Η ιατρική εξήγηση του λόξιγκα
«Ο λόξιγκας, είναι ένα συνηθισμένο σύμπτωμα που όλοι μας έχουμε εξοικειωθεί από τη βρεφική ηλικία» ,εξηγεί η κ. Αναστασία Μοσχοβάκη, ιατρός –ειδική παθολόγος. «Πρόκειται για ένα σύνθετο αντανακλαστικό, μια ακούσια βαθιά εισπνευστική κίνηση που προκαλείται από την ξαφνική σύσπαση του διαφράγματος και των μεσοπλεύριων μυών. Μια γρήγορη και εκούσια αναπνοή τελειώνει με το κλείσιμο του λάρυγγα προκαλώντας ετσι το χαρακτηριστικό ήχο του λόξιγκα».
Δύο σημεία του σώματος μας ευθύνονται για τον λόξιγκα:
- το διάφραγμα, δηλαδή ο κύριος αναπνευστικός μυς που βρίσκεται ανάμεσα στην κοιλιά και τον θώρακα.
- το φρενικό νεύρο, δηλαδή ένα νεύρο που ξεκινάει από τον εγκέφαλο και φτάνει στο διάφραγμα, σχηματίζεται από αυχενικές ρίζες και ο ρόλος του είναι σημαντικός για τη σωστή λειτουργία της αναπνοής
Ένας ερεθισμός του διαφράγματος ή του φρενικού νεύρου σπρώχνει τον αέρα προς τα πάνω και προκαλεί τον γνωστό ενοχλητικό λόξιγκα. Στις περισσότερες περιπτώσεις συσπάται μόνο η μια πλευρά του διαφράγματος και στο 80% των περιπτώσεων, μόνο η αριστερή.
Ποιες είναι οι αιτίες του;
Το αντανακλαστικό του λόξιγκα έχει διαπιστωθεί ότι συνδέεται με α) το βιαστικό φαγητό, β) το αλκοόλ, γ) το έντονο γέλιο, δ) το υπερβολικό κάπνισμα ε) το συναισθηματικό στρες, στ) μια ξαφνική αναστάτωση ή τον ενθουσιασμό, ζ) τη διάταση του στομάχου λόγω υπερκατανάλωσης φαγητού, αεριούχων αναψυκτικών ή υπερβολικού αέρα, η) την απότομη αλλαγή θερμοκρασίας, όπως αυτή που προκαλείται όταν πίνουμε ένα ζεστό ρόφημα. Ο λόξιγκας έχει διαβάθμιση σοβαρότητας που καθορίζει αν κάποιος πρέπει να ανησυχήσει για την εκδήλωσή του ή απλά να κάνει υπομονή μέχρι να περάσει. Η διάρκειά του είναι αυτή που κρίνει κατά κανόνα τη σοβαρότητά του, καθώς δεν είναι διόλου απίθανο να σχετίζεται με ασθένειες.
Πώς οι ειδικοί λύνουν το γρίφο
Οι ειδικοί διαχωρίζουν τις καταστάσεις όπου παρατηρείται για μεγάλο χρόνο λόξιγκας:
- Παρατεταμένος, που επαναλαμβάνεται για 48 περίπου ώρες
- Επίμονος, που διαρκεί για περισσότερες από 48 ώρες και λιγότερο από μήνα
- Ανθεκτικός, που διαρκεί για δυο μήνες και περισσότερο.
Αυτός ο τελευταίος ορισμένες φορές αποτελεί ένδειξη κάποιας ασθένειας, αλλά προκαλεί και προβλήματα από μόνος του, όπως δυσκολία στη διατροφή, απώλεια κιλών, αφυδάτωση και κακή ποιότητα ύπνου.
Πότε πρέπει να ανησυχήσω;
Εάν ο λόξιγκας είναι έντονος ή υποτροπιάζει πρέπει πάντοτε να πραγματοποιείται ιατρική εξέταση. Αυτό συμβαίνει γιατί πολλά σοβαρά οργανικά αίτια μπορεί να ευρίσκονται πίσω από την παθολογική αυτή κίνηση του διαφράγματος. «Ορισμένα αίτια αφορούν το κεντρικό νευρικό σύστημα, άλλα αφορούν μεταβολικές διαταραχές, ενώ άλλα ερεθίζουν το φρενικό ή το πνευμονογαστρικό νεύρο. Η λαρυγγίτιδα, η υπερτροφία του θυρεοειδούς αδένα, οι όγκοι στο λαιμό, ο καρκίνος του οισοφάγου, οι λοιμώξεις κοντά στο διάφραγμα και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, έχουν ως σύμπτωμα τον λόξιγκα μεγάλης διάρκειας, ενώ πιο σπάνια μπορεί να προκαλείται από νεφρική ανεπάρκεια και πιο σπάνια από ανευρύσματα αορτής ή σκλήρυνση κατά πλάκας.
Ο λόξιγκας που παρατείνεται και δεν ανταποκρίνεται σε απλά μέτρα, συνήθως οφείλεται σε οργανικά αίτια όταν αφορά τους άνδρες (93%) και σε ψυχογενή όταν αφορά στις γυναίκες (92%).
Οι λύσεις στα χέρια των γιατρών
Η εκτίμηση του ασθενούς με επίμονο λόξιγκα, όπως μας πληροφορεί η κ. Μοσχοβάκη επιβάλλει ειδικές εξετάσεις. Στη θεραπευτική φαρέτρα υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να μειώνουν το λόξιγκα και για τα οποία υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση της αποτελεσματικότητάς τους.
Στις περιπτώσεις των δυσθεράπευτων περιπτώσεων κάποιοι προτείνουν την ύπνωση, τον βελονισμό ή ακόμη και τη χειρουργική επέμβαση για την απομόνωση των ερεθισμάτων που προκαλούν τις συσπάσεις, όπως π.χ. αποκλεισμός του φρενικού νεύρου (μέθοδος που δεν είναι πάντα αποτελεσματική καθώς μπορεί να προκαλέσει σοβαρή διαταραχή της αναπνευστικής λειτουργίας)
Κόψε τον μόνη σου
Διάβασε τους πιο δημοφιλείς τρόπους αυτοφροντίδας για να σταματήσεις τον λόξιγκα αλλά προσοχή μην τους κάνεις όλους μαζί! Ενας απ' αυτούς υποτίθεται πώς αρκεί.
- Προσπάθησε να προκαλέσεις στον εαυτό σου ρέψιμο
- Πραγματοποίησε επί πέντε λεπτά έλξη της γλώσσας προς το ρινοφάρυγγα
- Εάν δεν έχουν αποδώσει οι παραπάνω χειρισμοί, συγκράτησε την αναπνοή σου επί πέντε δευτερόλεπτα
- Εάν δεν έχουν αποδώσει οι παραπάνω χειρισμοί, πλησίασε και συγκράτησε τα γόνατα στο θώρακα ενώ εκπνέεις με δύναμη για να πραγματοποιηθεί επαρκής ερεθισμός του διαφράγματος
- Επανάλαβε τις παραπάνω κινήσεις μετά από δεκάλεπτη ανάπαυση.
- Πιες 7 γουλιές νερό.
- Βούλωσε τα αυτιά σου με τα χέρια και πιες νερό με το καλαμάκι.
- Τράβηξε δυνατά την γλώσσα σου.
- Πες σε κάποιον να σε τρομάξει.
Βέβαια καλό είναι να θυμόμαστε ότι όλοι οι παραπάνω τρόποι που μάθαμε από τη… γιαγιά μας, δεν έχουν αποδειχτεί επιστημονικά πως σταματούν τον λόξιγκα! Γι αυτό κι εμείς θα σου προτείναμε την επόμενη φορά που το ενοχλητικό «χικ, χικ» κάνει την εμφάνισή του, απλώς να χαλαρώσεις. Λόξιγκας είναι, θα περάσει!
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 119
Update: Ιανουάριος 2016.
