Την κακή σχέση που έχουν με τον οδοντίατρό τους οι Έλληνες αποκαλύπτουν η μια μελέτη μετά την άλλη σύμφωνα με τους επιστήμονες της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (ΕΟΟ), με την ουλίτιδα, την τερηδόνα και την περιοδοντική νόσο να πρωταγωνιστούν στις παθολογικές καταστάσεις των δοντιών μας. Το θέμα, μάλιστα, της τερηδόνας και της ουλίτιδας έχει προβληματίσει ιδιαίτερα τους παιδοδοντιάτρους. Ας δούμε, λοιπόν, τι επισημαίνουν οι ειδικοί για τις τρεις πιο συχνές παθήσεις των δοντιών.
Η τερηδόνα δεν έχει απλώς «πλάκα»
Υπεύθυνη για την τερηδόνα είναι μια αόρατη λεπτή μεμβράνη, η «οδοντική μικροβιακή πλάκα», που κολλάει πάνω στα δόντια και απομακρύνεται μόνο με το βούρτσισμα των δοντιών. Όταν όμως τα δόντια δεν βουρτσίζονται, η πλάκα αυτή γίνεται όλο και πιο πυκνή, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται στα δόντια όλο και περισσότερα μικρόβια. Η κατανάλωση τροφών που περιέχουν ζάχαρη κάνει τα μικρόβια να παράγουν κολλώδεις ουσίες που αυξάνουν την πλάκα αλλά και οξέα που διαλύουν την αδαμαντίνη και προκαλούν τερηδόνα.
Δραστικά μέτρα: Το καθημερινό βούρτσισμα (πρωί-βράδυ), η χρήση οδοντικού νήματος και η επίσκεψη στον οδοντίατρο κάθε 6 μήνες (για έλεγχο και καθαρισμό) είναι ό,τι καλύτερο. Για τα σημεία στα οποία ξεκινά η τερηδόνα (όπως είναι οι μασητικές επιφάνειες και οι σχισμές ανάμεσα στα δόντια) υπάρχουν σήμερα οι σύνθετες ρητίνες, που «γεμίζουν» τις οπές και τις σχισμές των μασητικών επιφανειών. Με τον τρόπο αυτό τα μικρόβια και οι τροφές δεν μπορούν πλέον να παγιδευτούν εκεί και να δημιουργήσουν τερηδόνα. Στα παιδιά, η τοποθέτησή τους από τον παιδοδοντίατρο γίνεται χωρίς τροχισμό του δοντιού και χωρίς να χρειαστεί αναισθησία.
Ουλίτιδα εγώ, μα γιατί;
Το κύριο χαρακτηριστικό της ουλίτιδας είναι στην αρχή η διόγκωση των ούλων (με έντονο κόκκινο χρώμα) και η αιμορραγία κατά το βούρτσισμα ή και χωρίς αυτό. Η ουλίτιδα προκαλείται συνήθως από τα μικρόβια της «οδοντικής πλάκας». Καμιά φορά ίσως να οφείλεται σε άλλο παθολογικό πρόβλημα, όπως μια ορμονική διαταραχή, η οποία θα πρέπει να αποκατασταθεί ώστε να σταματήσει και η φλεγμονή στα ούλα. Στην παιδική ηλικία, καθοριστικός παράγοντας για την εμφάνιση ουλίτιδας (όπως και τερηδόνας) αποτελεί η έλλειψη στοματικής υγιεινής, σε συνδυασμό με τις κακές συνήθειες διατροφής.
Δραστικά μέτρα: Η σωστή καθημερινή στοματική υγιεινή (βούρτσισμα των δοντιών, οδοντιατρικό νήμα, στοματοπλύσεις κ.λπ.) εννοείται ότι επιβάλλεται. Στην περίπτωση, ωστόσο, που εμφανιστεί ουλίτιδα, αν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, μπορεί να θεραπευτεί. Το καλύτερο λοιπόν είναι, μόλις διαπιστώσεις ούλα κόκκινα, πρησμένα, που ματώνουν κατά το βούρτσισμα, να επισκεφθείς το συντομότερο τον οδοντίατρο. Ο καθαρισμός της πέτρας μπορεί να προλάβει την επιδείνωση της χρόνιας ουλίτιδας, η οποία, αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, εξελίσσεται σε περιοδοντίτιδα, με κίνδυνο απώλειας των δοντιών.
Με την περιοδοντίτιδα τι γίνεται;
Η περιοδοντίτιδα, όπως τονίζουν οι ειδικοί, είναι μια φλεγμονή, η οποία αναπτύσσεται στους ιστούς που στηρίζουν τα δόντια, δηλαδή στα ούλα και στο κόκαλο. Στο αρχικό της στάδιο μοιάζει με την ουλίτιδα, αλλά, όταν η φλεγμονή προχωρεί στα οστά της γνάθου, τα δόντια χάνουν σταδιακά τη στήριξή τους, αρχίζουν να κουνιούνται και, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, σταδιακά πέφτουν. Αιτία της περιοδοντίτιδας είναι διάφορα μικρόβια που ζουν στο στόμα μας. Πρόσφατα, στους αιτιολογικούς παράγοντες προστέθηκε και το κάπνισμα.
Δραστικά μέτρα: Η αντιμετώπιση της περιοδοντίτιδας συνίσταται στο βαθύ καθαρισμό των δοντιών, είτε από τον οδοντίατρο είτε από τον περιοδοντολόγο. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί και αντιβίωση ή να γίνει χειρουργικός καθαρισμός (τα ούλα «ανασηκώνονται»). Μέρος της θεραπείας είναι και η καθημερινή φροντίδα των δοντιών (με οδοντόβουρτσα, νήμα, μεσοδόντια βουρτσάκια). Ωστόσο, η περιοδοντίτιδα δεν θεραπεύεται οριστικά, γι’ αυτό και ο ασθενής πρέπει να επισκέπτεται τον οδοντίατρο ή τον περιοδοντολόγο κάθε 3-4 μήνες για τον καθαρισμό των δοντιών του.
Εσύ πόση ώρα τα βουρτσίζεις;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο απαραίτητος χρόνος που πρέπει να βουρτσίζουμε τα δόντια μας, ώστε να αποφύγουμε τη δημιουργία πλάκας, είναι 7 λεπτά την ημέρα. Όμως και η τεχνική του βουρτσίσματος είναι σημαντική. Για να έχουμε λοιπόν σωστό αποτέλεσμα, πρέπει να βουρτσίζουμε όχι μόνο τις μπροστινές αλλά και τις πίσω επιφάνειες των δοντιών. Ακόμα, να δίνουμε κλίση στην οδοντόβουρτσα (προς το σημείο όπου τα δόντια ενώνονται με τα ούλα). Οι οδοντίατροι συνιστούν η πίεση στην επιφάνεια των δοντιών να είναι ίση με το βάρος ενός πορτοκαλιού 150 γραμμαρίων σε λεία και οριζόντια επιφάνεια.
Τροφές που βλάπτουν περισσότερο τα δόντια
- Καραμέλες,
- Μέλι,
- Σταφίδες,
- Μαρμελάδα,
- Σοκολάτες,
- Μπισκότα,
- Αναψυκτικά τύπου κόλας,
- Παγωτά,
- Γλυκά
- Πατάτες τηγανητές,
- Ψωμί άσπρο,
- Κέικ με γλάσο,
- Κρεμώδη τυριά,
- Βούτυρο,
- Μπανάνες,
- Ζαχαρωμένα φρούτα,
- Ντόνατ,
- Φρουτοχυμοί με ζάχαρη,
- Γάλα σοκολατούχο.
Ωφελούν περισσότερο τα δόντια
- Κίτρινα σκληρά τυριά,
- Καρότα,
- Σέλινο,
- Αγγούρι,
- Μήλο,
- Γάλα άσπρο (χωρίς ζάχαρη),
- Ελαιόλαδο,
- Ξηροί καρποί,
- Κρέας,
- Ψάρι,
- Τσίχλες χωρίς ζάχαρη.
Δώσε στο παιδί κίτρινο τυρί
Με 200 γραμμάρια κίτρινο τυρί την ημέρα, το παιδί έχει την καλύτερη «ασπίδα» προστασίας από την τερηδόνα (και την ουλίτιδα). Αυτό, γιατί μία από τις ιδιότητες του κίτρινου τυριού είναι να εξουδετερώνει κάποια συγκεκριμένα οξέα που βλάπτουν τα δόντια και τα ούλα και να επαναφέρει το pH του στόματος. Γι’ αυτό, άλλωστε, επικρατεί και η τάση το κίτρινο τυρί να τρώγεται μετά το φαγητό, σαν επιδόρπιο.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 128
Update: Μάρτιος 2016.
