Στίβεν Πρέσσφιλντ: Ο μετρ του ιστορικού μυθιστορήματος!

23.05.2005
Η μακραίωνη ελληνική ιστορία και ο πρωταγωνιστικός ρόλος των Ελλήνων στην διαμόρφωση των εξελίξεων έχουν δημιουργήσει μία «δεξαμενή» ποικίλου υλικού για τους συγγραφείς του ιστορικού μυθιστορήματος σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόκειται για ένα λογοτεχνικό είδος με πολλούς φίλους και ειδικά εδώ στην Ελλάδα έχει συντελέσει στη δημιουργία ενός μεγάλου κοινού. Ένας από τους πιο επιτυχημένους ποιοτικά και εμπορικά ξένους ιστορικούς μυθιστοριογράφους είναι ο Στίβεν Πρέσσφιλντ, τέσσερα βιβλία του οποίου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη

Η μακραίωνη ελληνική ιστορία και ο πρωταγωνιστικός ρόλος των Ελλήνων στην διαμόρφωση των εξελίξεων έχουν δημιουργήσει μία «δεξαμενή» ποικίλου υλικού για τους συγγραφείς του ιστορικού μυθιστορήματος σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόκειται για ένα λογοτεχνικό είδος με πολλούς φίλους και ειδικά εδώ στην Ελλάδα έχει συντελέσει στη δημιουργία ενός μεγάλου κοινού.

Ένας από τους πιο επιτυχημένους ποιοτικά και εμπορικά ξένους ιστορικούς μυθιστοριογράφους είναι ο Στίβεν Πρέσσφιλντ, τέσσερα βιβλία του οποίου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη ("Οι Πύλες της Φωτιάς", "Οι άνεμοι του Πολέμου", "Οι αρετές του Πολέμου" και "Οι τελευταίες αμαζόνες").

Αφορμόμενος από τη ζωή και τους άθλους μεγάλων προσωπικοτήτων της αρχαίας ελληνικής ιστορίας (Λεωνίδας, Αλέξανδρος, Αλκιβιάδης) ο συγγραφέας αναβιώνει τις περιόδους δράσης τους, χωρίς, ωστόσο, τα βιβλία του να αποκτούν έντονη βιογραφική χροιά. Η εποχή αναπλάθεται με μαεστρία και αυθεντικότητα, Οι ήρωες έχουν ρεαλιστική υπόσταση και γενικότερα απεικονίζεται η σκέψη, ο τρόπος ζωής, αλλά ο θάνατος στον αρχαίο ελληνικό κόσμο.
Η διήγηση των πολεμικών συγκρούσεων είναι σίγουρα το "δυνατό χαρτί" των βιβλίων του Πρέσσφιλντ, ο οποίος έχει μια απίστευτη ικανότητα να τοποθετεί τον ίδιο τον αναγνώστη στο πεδίο της μάχης. Αφουγκράζεται την ψυχολογία του πολεμιστή και μεταδίδει με απαράμιλλο τρόπο τις εφιαλτικές καταστάσεις στο αρχαίο πεδίο μάχης.

Αυτό που κάπως, ωστόσο, ξενίζει είναι η υπεραπλούστευση διαφόρων συνθηκών, οι απλοποιημένοι διάλογοι και τα υποκοριστικά αμερικανίστικα ονόματα αρχαίων ηρώων που μας βγάζουν προς στιγμήν τελείως από την ατμόσφαιρα των βιβλίων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο ήρωας Πολεμίδης έχει το υποκοριστικό Πόμο.... (?) και οι Μακεδόνες αποκαλούνταν Μακ από τους λαούς που συναντούσαν στην Περσία

Οι πύλες της φωτιάς

Σε ένα στενό πέρασμα του όρους Καλλιδρόμου με τη θάλασσα, που λέγεται Θερμοπύλες, μακριά από τη γενέτειρά τους, το 480 π.Χ. τριακόσιοι επίλεκτοι Σπαρτιάτες πολεμιστές απώθησαν τους χιλιάδες πολεμιστές του Πέρση εισβολέα και έδωσαν με γενναιότητα τη ζωή τους, υπηρετώντας με ανιδιοτέλεια τη δημοκρατία και την ελευθερία.

Μια απλή επιγραφή σε επιτύμβια στήλη δείχνει το μέρος όπου είναι θαμμένοι. Από αυτή την επιτύμβια στήλη εμπνεύστηκε ο συγγραφέας και συνέδεσε τη γνώση με τη φαντασία, βασιζόμενος στις αυθεντικές λογοτεχνικές πηγές του Ηροδότου, του Πλάτωνα, του Ξενοφώντα και πολλών άλλων.

Οι άνεμοι του Πολέμου

Ο Μέγας Αλέξανδρος (356-323 π.Χ.) έγινε βασιλιάς της Μακεδονίας σε ηλικία δεκαεννέα ετών. Έδωσε τις μεγαλύτερες μάχες του και κατέκτησε την πανίσχυρη περσική αυτοκρατορία προτού συμπληρώσει τα είκοσι πέντε του χρόνια. Πέθανε σε ηλικία τριάντα τριών ετών, χωρίς να ηττηθεί ποτέ. Η φήμη του ως εξαίρετου πολεμιστή και αρχηγού δεν έχει ανάλογο στα ιστορικά χρονικά.

Στο βιβλίο αυτό, ο ίδιος ο Αλέξανδρος, σε μια προσπάθεια να βρει «κάποιον που να μπορεί να ακούει χωρίς να κρίνει και που να κρατάει το στόμα του κλειστό», αφηγείται την ιστορία του: «Πάντα ήμουν στρατιώτης. Δε γνώρισα άλλη ζωή. Από παιδί ακόμη ανταποκρίθηκα στο κάλεσμα των όπλων. Δεν πόθησα τίποτε άλλο...».

Αυτή λοιπόν είναι η αρχή. Μόνο η αρχή... Το πορτρέτο του μεγαλύτερου στρατηλάτη όλων των εποχών, του ανθρώπου που ήταν ικανός για τα μεγαλύτερα επιτεύγματα και τα μεγαλύτερα σφάλματα.

Οι αρετές του Πολέμου

Ένας άντρας, δύο στρατοί.
Η μοίρα του αρχαίου κόσμου στη ζυγαριά. Αν η Ιστορία είναι η βιογραφία ξεχωριστών ανθρώπων, η ζωή του Αλκιβιάδη (451 - 404 π.Χ.) είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στο χρονικό του δυτικού κόσμου. Από την οικογένεια του Περικλή, προστατευόμενος του Σωκράτη, ο Αλκιβιάδης είχε αναγνωριστεί ως η λαμπρότερη και πιο χαρισματική προσωπικότητα της εποχής του.
Κι όπως η υπερηφάνεια του Αχιλλέα επηρέασε την εξέλιξη του Τρωικού Πολέμου, έτσι η θέληση και η φιλοδοξία του Αλκιβιάδη σημάδεψαν τον Πελοποννησιακό Πόλεμο -την εικοσιεπτάχρονη εμφύλια διαμάχη μεταξύ της Αθηναϊκής Ηγεμονίας και της Πελοποννησιακής Συμμαχίας.

Το πεπρωμένο της Αθήνας και του χαϊδεμένου παιδιού της ήταν αλληλένδετα. Άντρας και πόλη χαρακτηρίζονταν από την ίδια τόλμη και φιλοδοξία και την ίδια στιγμή ήταν εξίσου ευάλωτοι. Όταν συμμαχούσαν, πετούσαν από τη μία νίκη στην άλλη. Όταν ήταν αντίπαλοι, εκείνος οδηγούσε τους εχθρούς της στη δόξα.

Στους "Ανέμους πολέμου", η εξομολόγηση ενός οπλίτη που υπηρέτησε κάτω από τις διαταγές του Αλκιβιάδη στον αθηναϊκό στόλο καταδικασμένου τώρα σε θάνατο για το φόνο εκείνου του άντρα που αγαπήθηκε και μισήθηκε τόσο πολύ ζωντανεύει μια από τις σημαντικότερες διαμάχες της Ιστορίας.

Οι τελευταίες αμαζόνες

Στους προομηρικούς χρόνους, ο μυθικός βασιλιάς των Αθηνών Θησέας ξεκινάει για ένα θαλάσσιο ταξίδι που θα τον φέρει στη χώρα των ταλ Κύρτη, του «ελεύθερου λαού», ενός έθνους υπερήφανων και ηρωικών γυναικών τις οποίες οι Έλληνες αποκαλούσαν Αμαζόνες.

Οι Αμαζόνες, ατρόμητες στον πόλεμο και ενωμένες σαν μια γροθιά, έτρεφαν δυσπιστία για τους Έλληνες και τον αλαζονικό πολιτισμό τους. Έτσι, όταν, κατά μία εκδοχή του μύθου, η βασίλισσα Αντιόπη ερωτεύεται το Θησέα και φεύγει μαζί του, ολόκληρο το έθνος των Αμαζόνων ξεσηκώνεται οργισμένο. Την μήνιν αυτή των Αμαζόνων και την τραγική κατάληξη της ένωσης του Θησέα με μία από αυτές τις μοναδικές γυναίκες αφηγείται με γλαφυρότητα ο συγγραφέας. ένστικτα.

Γ.Ο