Τριακόσιοι σπάνιοι χάρτες και χαρακτικά που χρονολογούνται από τον 15ο μέχρι τον 19ο αιώνα καθώς και σημαντικός αριθμός παλαιών χαρτογραφικών βιβλίων παρουσιάζονται σε μία έκθεση που φιλοξενεί το παράρτημα Θεσσαλονίκης του Πολεμικού Μουσείου.
Σκοπός της έκθεσης, η οποία εγκαινιάζεται στις 27 Οκτωβρίου, είναι να παρουσιάσει την εξέλιξη της έντυπης χαρτογράφησης του ελλαδικού χώρου από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισης των χαρτών έως και τον 19ο αιώνα καθώς και την προβολή του έργου γνωστών χαρτογράφων όπως του Mercator, του Ortelius, του Coronelli, του Blaeu, του D' Anville και του Ρήγα Φεραίου.
Η έκθεση περιλαμβάνει χάρτες και χαρακτικά που απεικονίζουν κυρίως τον ελλαδικό χώρο και συμπληρώνεται με περιηγητικά κείμενα και εκδόσεις εμπνευσμένες από το φιλελληνικό πνεύμα της εποχής. "Ο ελλαδικός χώρος εξαιτίας της γεωγραφικής του θέσης ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία, τη Δύση και την Ανατολή, υπήρξε ο πόλος έλξης για τις κυρίαρχες δυνάμεις. Η στρατηγική θέση, τα αμέτρητα φυσικά λιμάνια και οι "φύσει" οχυρές τοποθεσίες ήταν αρκετά για να προκαλέσουν το ενδιαφέρον όλων όσων προσπαθούσαν να κυριαρχήσουν στρατιωτικά ή εμπορικά στην Ανατολική Μεσόγειο και τον Πόντο. Το πολλαπλό λοιπόν ενδιαφέρον και η ζήτηση οδήγησαν τους χαρτογράφους στην απεικόνισή του, τόσο χειρόγραφα, όσο και έντυπα" εξήγησε στη διάρκεια συνέντευξης η ιστορικός του Πολεμικού Μουσείου Βαρβάρα Μπαλαμπανέλη , η οποία είχε την επιμέλεια της έκθεσης.
Η ανακάλυψη από τους Δυτικούς του έργου του Αλεξανδρινού γεωγράφου Κλαύδιου Πτολεμαίου "Γεωγραφίας Υφήγησις", που μεταφρασμένο στα λατινικά από τον Εμμανουήλ Χρυσολωρά και τον μαθητή του Jacobus Angelus το 1409 κυκλοφόρησε σε πολλά χειρόγραφα, καθώς και η εφεύρεση της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο υπήρξαν σταθμοί στην ιστορία της χαρτογραφίας και στην ουσία η αφετηρία της έντυπης χαρτογραφίας.
Η συλλογή των χαρτών που παρουσιάζεται στην έκθεση χωρίζεται με βάση το περιεχόμενό τους σε πέντε κατηγορίες: τους γεωγραφικούς, του ιστορικούς, τους ναυτικούς, τους θρησκευτικούς και του πτολεμαϊκούς. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν στον επισκέπτη οι ανακρίβειες στο σχήμα των χαρτών ή στη θέση νησιών γεγονός οφείλεται στο ότι εκείνη την εποχή η χαρτογράφηση γινόταν με βάση τις πληροφορίες των ναυτικών. Επίσης η Λήμνος παρουσιάζεται συνήθως πολύ μεγαλύτερη από ότι είναι και αυτό, όπως εξήγησε η κ. Μπαλαμπανέλη, οφείλεται στο γεγονός ότι το νησί είχε εκείνη την εποχή ιδιαίτερη σημασία λόγω μια θεραπευτικής λάσπης που παρήγαγε και από την οποία κατασκευαζόταν χάπια για διάφορες παθήσεις.
Πέρα όμως από τους χάρτες ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα χαρακτικά, που απεικονίζουν κυρίως απόψεις πόλεων. Οι οχυρώσεις, τα σπουδαιότερα κτίρια αλλά και οι πολιορκίες και οι στρατιωτικές συγκρούσεις αποδίδονται με πολλές λεπτομέρειες αποτελώντας πηγές πληροφοριών για την τεχνογνωσία, τα τοπωνύμια, τις εμπορικές και στρατιωτικές βλέψεις των ξένων δυνάμενων . Τέλος υπομνήματα συνοδεύουν πολλά από τα χαρακτικά με στοιχεία για οχυρώσεις, σημαντικά κτίρια, εκκλησίες κλπ.