Δύσκολο; Καθόλου. Εχω παρακολουθήσει πολλούς μεγάλους, σε εμπειρία και ταλέντο, τραγουδιστές να το κάνουν με κλειστά μάτια.
"Υπερμηνευτική φρενίτιδα" λέγεται η νόσος και τα συμπτώματά της: αμετροέπεια στη σωματική κίνηση και στην εξαντλητική χρήση των φωνητικών χαρισμάτων.
"Ακατάπαυστη ένταση ίσον καθόλου ένταση", ήθελα να φωνάξω εις επίρρωση εκείνου του "less is more", που με τόσο κόπο υπηρετούν όλοι οι σπουδαίοι καλλιτέχνες της Βρετανίας ανά τους αιώνες.
Διότι πόσο ν' αντέξει και ο ακροατής όταν κάθε λέξη, κάθε νότα και κάθε κίνηση είναι μία 'δραματική' εικονογράφηση συναισθήματος, ένα 'επικό' φωνητικό σχόλιο και μία (θεέ μου) κορύφωση;
Προσωπικώς άντεξα λίγο.. Από ένα σημείο και μετά, κουλουριάστηκα εντός μου, και απέσυρα την μελανιασμένη ψυχή μου από τα εκφωνούμενα.
Έμεινε όμως συντονισμένο το μυαλό, το οποίο κατέγραφε και απορούσε: πώς μπορεί να εξηγήσει κάποιος σ' αυτήν την εν δυνάμει μεγάλη ?και νυν πολύ νέα-τραγουδίστρια ότι δεν πρέπει να είναι τόσο ευάλωτη και τόσο εξαρτημένη από τα βλέμματα των άλλων;
Η Νατάσσα Μποφίλου τραγουδάει σαν να μην έχει ποτέ της ακούσει εκείνο το: "Του το κρατάω αυτού του κόσμου/ που δε μου ανήκει ο εαυτός μου"
Γιατί άραγε;
ΠΡΙΝ ΠΑΣ
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 210-9226975
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Φραντζή & Θαρύπου 35, Νέος Κόσμος
ΗΜΕΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ: Κάθε Τετάρτη
ΕΝΑΡΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: 22:30 (δηλαδή έντεκα και κάτι την ημέρα που πήγα εγώ)
Ήμουν κι εγώ εκεί...
Το πρώτο 'κακό' νέο ήρθε από τον άνυδρο ήχο των ντραμς ο οποίος επέμεινε έτσι μέχρι τα μέσα περίπου του προγράμματος. Δεν φτάνει ότι ο ήχος του χώρου είναι κακός και πάρα πολύ δύσκολο να ισορροπηθεί; Γιατί πρέπει τα (μπατάλικα) τύμπανα να 'καβαλάνε' τα υπόλοιπα όργανα και συγχρόνως να στεγνώνουν τον ήχο όλης της μπάντας; Απορίες...
Μετά από τα "Τσιγάρα" και το 'Αεράκι' (που φύσηξε σαν τυφώνας μέσα στον μικρό χώρο του κλαμπ), ήρθαν και τα 'Δυο Παλτά/ το 'να καλά/ τ' άλλο ριχτά' και ολοκλήρωσαν το ρεσιτάλ υπερβολής μέσα σε δέκα λεπτά! (Εκείνο το 'ριχτά' φταίει, είμαι σίγουρη).
Στις σημειώσεις μου βλέπω γραμμένο το σχόλιο: "Ωραία φωνή! Έκταση, ένταση, χροιά... Γιατί 'χάνονται' οι λέξεις;"
Επί τρεις ώρες περίπου παρακολουθούσα λέξεις πολύτιμες, γραμμένες από εξαιρετικούς στιχουργούς να 'κολλάνε' η μία πάνω στην άλλη, μέσ' στην ομίχλη που δημιουργούσαν η υπερένταση και οι τόσες κορυφώσεις. Παράδειγμα; Η ερμηνεία του "Καραντί". Αν το τραγούδι δεν ήταν τόσο μα τόσο αγαπημένο και γνωστό, ειλικρινά δεν θα είχα καταλάβει ούτε μία λέξη, από τις πολλές ομολογουμένως που έχει γράψει ο Νίκος Καββαδίας.
"Μπάσες στεριές ήλιος πυρρός και φοινικιές
ένα πουλί που ακροβατεί στα παταράτσα
γνέφουνε δυο στιγματισμένα μαύρα μπράτσα
που αρρώστιες τα 'χουνε τσακίσει τροπικές"
Με την ευκαιρία αυτού του "μπάσες στεριές", να γράψω ένα καλό λόγο για το στέρεο (χωρίς διάθεση λογοπαιγνίου) μπάσο του Γιώργου Μπουλντή, τον οποίο παρακολούθησα επί ώρα να κρατάει τα ρυθμικά μετόπισθεν. Περισσότερα για τους μουσικούς και τη μουσική πιο κάτω..
Σ' αυτό το σημείο πρέπει ίσως να δηλώσω ένθερμη θαυμάστρια της παρέας Θέμη Καραμουρατίδη, Γεράσιμου Ευαγγελάτου και Νατάσσας Μποφίλιου την οποία, παρέα, παρακολουθώ από τα πρώτα βήματά της (στις ακροάσεις της Μικρής Αρκτου).
Ακόμη δεν έχω καταλάβει όμως, πώς και γιατί βρέθηκα από τις 'Τετάρτες στο κλαμπ του Σταυρού του Νότου', στα 'Δευτερότριτα της Τάνιας Τσανακλίδου, στο Μετρό'. Προφανώς η νεαρή Νατάσσα είναι θαυμάστρια της Τάνιας -δεν είναι κακό αυτό. Προφανώς επίσης, προσπαθεί να πατήσει πάνω στα ερμηνευτικά χνάρια της κυρίας Τσανακλίδου. Μόνο που μαζί με το ηχογραφημένο ένδοξο παρελθόν της σημαντικής αυτής Ελληνίδας ερμηνεύτριας, η νεαρή fan έχει υιοθετήσει και όλη την ασυγκράτητη σκηνική υπερκινητικότητα και την υπερβάλουσα θεατρικότητα της και την έχει επαυξήσει(!) κατά 40%!
(Η Τάνια Τσανακλίδου μπορεί τα τελευταία χρόνια να υπερερμηνεύει μέχρι κόπωσης, αλλά ούτε γκριμάτσες κάνει, ούτε μούτες, ούτε 'ματιές' ρίχνει).
Ακουσα και Αλεξίου από τη Νατάσα Μποφίλιου, αλλά χωρίς τη λιτότητα που η Χάρις διαθέτει ως χάρισμα ενσωματωμένο στη φωνή.
Δεν θέλω να βλέπω το κόκκινο κραγιόν στα χείλη της ερμηνεύτριας. Θέλω να το βλέπω στο χείλος των πορσελάνινων λέξεων που λέει -είναι κακό αυτό;
Οχι, είναι δύσκολο.
Γιατί απαιτεί ένα εσωτερικό ταξίδι σαν μακροβούτι στα αγριεμένα, με μεγάλες δόσεις αυτοσυγκράτησης και αυτοελέγχου. Πολύ δύσκολο.
Θέλω ευκρίνεια, διαύγεια και ραγίσματα στη φωνή αντί για 'τσακίσματα' στο σώμα -ζητάω πολλά; Μάλλον.
Κάποια στιγμή η άπειρη Νατάσσα είχε 'σπάσει' το σώμα της από τη μέση και επάνω σε πέντε διαφορετικές αρθρώσεις και το πρόσωπό της έκανε μέσα σε ένα λεπτό τουλάχιστον τρεις διαφορετικές γκριμάτσες! (Σα να λέει: "Και για όποιον δεν κατάλαβε, αυτή τη στιγμή τραγουδάω κάτι συγκλονιστικό και επώδυνο..")
Δε θέλω επίσης καθόλου να θυμάμαι τι συνέβη στην τελευταία νότα του "Εν Λευκώ" (το τραγούδι καταλήγει σε ένα σπαρακτικό "ααα", για όσους δεν το έχουν ακούσει). Μετά από ένα κράτημα της νότας επί αρκετή ώρα, η ακαθοδήγητη Νατάσσα, 'έπεσε' στο σανίδι, ακριβώς πίσω από το μικρόφωνό της.
Είναι γεγονός ότι περιγράφονται στην ιστορία του τραγουδιού, διάφορες τέτοιες πτώσεις.
Θα θυμηθώ δύο: του Νίκου Ξυλούρη που κάποια μέρα λιποθύμησε πάνω στη σκηνή από συγκίνηση και της Εντίθ Πιάφ, η οποία επίσης λύγισε από ένα συνδυασμό κακουχίας και συναισθηματικής φόρτισης. Καθώς και τα δύο παραδείγματα που γνωρίζω είναι αυστηρώς... απλησίαστα (ως επίπεδο ερμηνείας, συνέπειας ζωής, προσωπικότητας και ιστορικού περιβάλλοντος) κάθε φορά που βλέπω καλλιτέχνη της εποχής της 'εικόνας', να καμώνεται ότι διπλώνει στα δύο, θυμώνω.
Γι' αυτό και προσπερνάω αμέσως αυτό το βαρύ παράπτωμα και πάω σ' εκείνο το στιχάκι που λέει "η ζωή μου σε τάξη/ η καρδιά σε αταξία", του Γεράσιμου Ευαγγελάτου.
Για διάλειμμα..
Να πω ότι το πρόγραμμα περιλαμβάνει και τραγούδια των Θάνου Μικρούτσικου, Σταμάτη Κραουνάκη, Μάνου Χατζιδάκι, κ.ά.
Και ότι έπιασα τον εαυτό μου πολλές στιγμές να κοιτάζω τα πρόσωπα όλων αυτών των παιδιών που ήταν απέναντί μου και να σκέφτομαι ότι είναι πολύ μικρά (σε ηλικία). Ολα. Μου θυμίσαμε σκηνή με τα 'μικρότερα' που παίζουν μπάλα στην αυλή και την κλεισμένη στην τάξη 'μεγαλύτερη' που τα κοιτάει χωρίς να ξέρει αν πρέπει να τους φωνάξει ότι κλωτσάνε λάθος ή να αρκεστεί στο ότι τα ζηλεύει που μπορούν ακόμα να κάνουν του κεφαλιού τους.
Μη δίνεις σημασία όμως στη στιγμή προσωπικής αδυναμίας που μόλις αποκάλυψα, διότι το πράγμα είναι σοβαρό. Η μπάλα, βλέπεις, που κρατάνε αυτοί οι "μικρότεροι" είναι (ευτυχώς) πολύ μεγάλη.
Οπερ σημαίνει ότι δεν μπορεί να έχει γράψει ο Ευαγγελάτος αυτά τα λόγια και ο Καραμουρατίδης αυτούς τους ήχους και να μη σφυρίξει κανένας "Οφ σάιντ" όταν η τραγουδίστρια τα παίρνει φαλάγγι και τα ανατινάζει χωρίς λόγο.
Εξηγήθηκα;
Πάλι καλά, να λες..
Η καλύτερη στιγμή:
Ηταν μάλλον η ερμηνεία του "Σε πέντε ώρες ξημερώνει Κυριακή", που λόγω ζεϊμπέκικου δρόμου, επικράτησε λιτότης.
Σε πέντε ώρες ξημερώνει Κυριακή,
τσιγάρο κι έσβησε στα χείλη το Σαββάτο
κι εμείς ακόμα στο ποτήρι μας σκυφτοί
λες και δεν πάει η ζωή μας παρακάτω
Και πώς να πάει η ζωή μας παρακάτω όταν ούτε στα τραγουδίσματα δεν βρίσκουμε άκρη;
Τελικά αξίζει να πάω;
Ναι, θα πω (αλλά διστακτικά) διότι αν δεν τους γνωρίζεις αυτούς τους τρεις, πρέπει να τους μάθεις.
Από την άλλη δε θα ήθελα να πας στο Live και να μην καταλάβεις τίποτα απ' όσα έχουν να πουν τόσο ο στιχουργός όσο και ο συνθέτης αυτών των αισθηματικών και λαχταριστών τραγουδιών.
Οι ερμηνείες είναι πολύ πιο κρατημένες στο cd και ίσως πρέπει να τους γνωρίσεις μέσα από το ηχογράφημα αρχικά.
Να σημειώσω επίσης ότι η Νατάσσα Μποφίλιου με την παρέα της και αυτό το πρόγραμμα, έχουν προγραμματίσει (όπως έμαθα κρυφακούγοντας εκείνο το βράδυ) πολλές συναυλίες ανά την ελληνική επικράτεια, οπότε οι τυχεροί μη-Αθηναίοι, θα μπορέσουν να τους ακούσουν χωρίς τον κακής ποιότητας ήχο του μαγαζιού.
Θα τελειώσω ομολογώντας ότι είναι η πρώτη (και μάλλον η τελευταία) φορά που συνιστώ σε κάποιον να ακούσει ένα cd, αντί να πάει να απολαύσει τη μουσική έτσι όπως πρέπει να ακούγεται -ζωντανά και με όλες τις ανάσες και τα παραπατήματά της στη θέση τους.
Μέχρι το τέλος η ψυχή
κι όμως πηγαίνει και πιο κει
Αγκαζέ με την ελπίδα, αγαπητέ Γεράσιμε.
ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ & Ο ΗΧΟΣ:
Για τον ήχο του κλαμπ, πόσα να ξαναγράψω; Βαρέθηκα.
Υποψιάζομαι δε, ότι ο 'μέσα' ήχος ήταν καλύτερος από τον 'έξω', διότι πράγματα που έκαναν εμένα να ζαρώσω τα φρύδια είδα ότι τους μουσικούς τους άφηναν ατάραχους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που είχε αυτή η ομάδα νεαρών πλην τίμιων μουσικών ήταν η (όντως) εξαιρετική αίσθηση ρυθμού που είχαν δίπλα στην παντελή έλλειψη μελωδικότητας!
Λες και στο μάθημα της μελωδίας είχε πάει μόνο ο Θέμης Καραμουρατίδης κι όλοι οι άλλοι είχαν κάνει κοπάνα εκείνη τη μέρα. Αυτό το 'ετεροβαρές' (ούτως ειπείν) το παθαίνουν κατά καιρούς και οι καλύτερες των ορχηστρών, αλλά κάθε φορά που το ζω είναι ζόρικο...
Μια μελωδία της προκοπής δεν σταύρωσε όλη νύχτα ούτε ένας (πλην του πιάνου) από τους συμμετέχοντες. Ενώ αντίθετα ήταν όλοι κουρδισμένοι για άριστα δέκα στα ρυθμικά μέρη.
Πως το καταφέρατε αυτό παιδιά δεν ξέρω (συνήθως αυτό το παθαίνει ένας από τους μουσικούς αλλά όλοι μαζί?).
Λες να αισθάνονται ότι ο πιανίστας τους μπορεί να κουβαλήσει όλο το μελωδικό βάρος (επάξια) στις πλάτες του και δεν μπαίνουν καν στον κόπο;
Ή μήπως τους παρασύρουν τα 'σαν κουρασμένα' και πλήρως αλύγιστα τύμπανα που από θεμέλιος ήχος έχει γίνει κυρίαρχος;
Don't know, που λέμε και στο νησί μου.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Ενορχηστρώσεις: Θέμης Καραμουρατίδης
Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Γεράσιμος Ευαγγελάτος Καλή ροή (με μικρές εξαιρέσεις όταν δεν έκατσε η 'ανατροπή' του κλίματος), όμορφα τραγούδια, διαλεγμένα με το χέρι στην καρδιά. Τι άλλο να ζητήσεις;
Οπτικό Υλικό / Video Art: Παντελής Φραντζής. Είναι που είναι τα τραγούδια άκρως αισθηματικά ήρθε και το βιντεάκι με τις εικόνες του κυρίου Φραντζή και τα έκανε.. τέλεια. Το εννοώ κυριολεκτικώς και όχι ειρωνικώς αυτό.
Το βίντεο αποσαφήνιζε και συμμετείχε στα αισθήματα των λέξεων και των ήχων σεμνά και ψύχραιμα -πήγαινε αντιστρόφως ανάλογα δηλαδή με την συνολική παρουσία της τραγουδίστριας.
Η οπτική εικόνα της οποίας τραγουδίστριας αποτελείτο από: μακρύ πολύ ξανθό μαλλί, που το τινάζει και το πιάνει συνεχώς, δαντελένια μπρετέλα μαύρου σουτιέν, μεγάλο ντεκολτέ και ακόμη μεγαλύτερο σκουλαρίκι (ένα) αριστερά, κραγιόν που γυαλίζει, έντονο μαύρο στα μάτια, βραχιόλια (πολλά) δεξιά, μαύρο φόρεμα και κόκκινο ντέφι. Ενα look, femme fatale και vamp αποτελούμενο από τόσα αξεσουάρ και στοιχεία που στο τέλος δεν βλέπεις τίποτα. Η πρόθεση είναι μακριά από το κραυγαλέο. Το αποτέλεσμα όμως;
Οργάνωση παραγωγής: PROSPERO. Ευχαριστώ για την φιλοξενία.
Πιάνο: Θέμης Καραμουρατίδης. Αριστα δέκα, αν και τον 'συνέλαβα' κάποιες φορές ?σατην Εκκρεμότητα, για παράδειγμα- να το παρακάνει σε 'γεμίσματα'. Ευλογημένος να 'ναι πάντως για τις μελωδίες και τον ρέοντα ήχο του πιάνου του (του μόνου μουσικού οργάνου που έσταζε ανθρώπινα υγρά επί σκηνής). Και ένα ακόμη άριστα για το πιάνο στον "Αμλετ της Σελήνης" που έτρεχε ο ήχος του σαν κόκκινο από αίματα ποτάμι!
Τύμπανα: Φοίβος Κουντουράκης. Κρακ, χρατς, και ξξξ.. επί πολλή ώρα μέχρι να χαλαρώσει, ο σε μόνιμη εγρήγορση τελών Φοίβος, να κουραστούν ίσως και τα μπράτσα μέχρι να γλυκάνουν λίγο τα 'ξηρά' χτυπήματα.
Τσέλο: Άρης Ζέρβας. Πολύ ωραία ιδέα το τσέλο (και σε ποιον δεν αρέσει η αισθαντική, βαθιά φωνή του) αλλά καλό θα ήταν να του είχε δοθεί ένας πιο ευδιάκριτος ρόλος. Το άκουσα να παίζει κλίμακες σ' εκείνο το σόλο του; (Πριν από το intro-υπερθέαμα εννοώ, στο.. σε ποιο τραγούδι, αλήθεια; Με πέταξε τόσο πολύ η ομοιότητα της εισαγωγής με τις αντίστοιχες των πιστομάγαζων πριν την εμφάνιση του πρώτου ονόματος, που ξέχασα). Τέλος πάντων για το τσέλο έλεγα. Αν ακουγόταν καλύτερα, αν δεν το 'τρωγε κι αυτό η μαρμάγκα του κακού ήχου και της μανιώδους.. ρυθμωδίας της ορχήστρας και αν, κ.λπ., θα ήταν μια χαρά.. αμήχανο. Ως ενορχηστρωτική ιδέα όμως ένα τσέλο είναι πάντα καλή, διότι κάνει τα πράγματα πολύ πιο ανάγλυφα και τρυφερά.
Σ' αυτό το χώρο απλώς δεν λειτουργεί.
Κιθάρες: Παύλος Συνοδινός. Ενας ακόμη ροκάς στην υπηρεσία του ελληνικού τραγουδιού! Ναι, σας είδα αγαπητέ Παύλο. Να θέλετε τόσο πολύ να ριφάρετε μέχρι θανάτου για να εκτονωθείτε και να αυτοπεριορίζεστε στο ρόλο του 'συνοδού' μέχρι που κάποια στιγμή νόμιζα ότι είχατε πλήξει τόσο πολύ με τα ακόρντα που θα σας έπαιρνε ο ύπνος.
Η μήπως όλα αυτά τα φαντάστηκα κι εσείς μόνο βιαζόσασταν γιατί είχατε κάπου να πάτε μετά;
Μπάσο: Γιώργος Μπουλντής. Είπαμε, πολύ καλός.
Πνευστά (σαξόφωνο, φλάουτο κ.ά): Παναγιώτης Ράπτης. Το ίδιο πρόβλημα με το τσέλο είχε και ο καλός κύριος Ράπτης. Του έλλειπε ένας διακριτός ρόλος, και τον πήρε κι αυτόν η μπάλα του ρυθμού.. Μη με παρεξηγήσεις όμως και νομίζεις ότι έπαιζε άσχημα. Μια χαρά και φυσητά με σθένος τα είπε ?ιδιαίτερα στο σαξόφωνο που ακούστηκε πολύ πιο ευκρινώς από το δυστυχές φλάουτο που παραείναι κομψό και λυγερό όργανο για αυτές τις ηχητικές συνθήκες.
Γεωργία Λαιμού.
Ησουν κι εσύ εκεί; Πες μου τι είδες μ' ένα mail...: [email protected]
