Cloud Atlas

05.11.2012
Από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι το 2144, και από τον Ειρηνικό ωκεανό μέχρι το μετά-αποκαλυπτικό μέλλον, έξι διαφορετικές ιστορίες και δεκάδες χαρακτήρες μπλέκουν τις κοινές διαδρομές τους σε ένα υπερφίαλο έπος, που επιχειρεί να συνδυάσει όλα σχεδόν τα κινηματογραφικά είδη. Και φυσικά αποτυγχάνει.

Οι αδερφοί Γουατσόφσκι («Matrix») και ο Γερμανός Τομ Τίκβερ («Τρέξε Λόλα Τρέξε») υπογράφουν τη διασκευή του ομώνυμου φιλόδοξου μυθιστορήματος του Βρετανού Ντέιβιντ Μίτσελ, το οποίο αποτελείται από έξι διαφορετικές ιστορίες. Η πρώτη διαδραματίζεται στα μέσα του 19ου αιώνα και η τελευταία σε ένα αδιευκρίνιστο μέλλον, «106 χειμώνες» όπως αναφέρεται «μετά την καταστροφή».

Κι ενώ στο βιβλίο οι ιστορίες αυτές διατηρούν μια κάποια αυτονομία, στην ταινία μπλέκονται η μία με την άλλη και εξελίσσονται παράλληλα. Οι βασικοί μάλιστα πρωταγωνιστές, (Τομ Χανκς, Χάλι Μπέρι, Τζιμ Μπρόντμπεντ, Χιούγκο Γουίβινγκ, Τζιμ Στάρζτες και Χιου Γκραντ), επωμίζονται τους διαφορετικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους της κάθε ιστορίας.

Τους βλέπουμε, δηλαδή, πότε στην Ευρώπη του 1931, πότε στην Καλιφόρνια της δεκαετίας του '70, πότε στην Αγγλία του σήμερα και πότε στην μελλοντική Νέα Σεούλ του 2144.

Στην ιστορία του 19ου αιώνα βλέπουμε, για παράδειγμα ,τον Τομ Χανκς ως σατανικό γιατρό να προσπαθεί να δηλητηριάσει τον αντιρατσιστή Τζιμ Σταρτζες, ενώ στην ιστορία της δεκαετίας του '70 διακινδυνεύει την καριέρα του για να βοηθήσει τη δημοσιογράφο Χάλι Μπέρι να αποκαλύψει ένα μεγάλο σκάνδαλο. «Οι ζωές μας δεν είναι δικές μας», θα ακούσουμε κάποια στιγμή, «Από την μήτρα ως τον τάφο είμαστε δεμένοι και με κάθε πράξη μας γεννάμε το μέλλον».

Βασικό θέμα σε όλες τις ιστορίες είναι η καταπίεση και ο φόβος που κρατά εγκλωβισμένους τους ανθρώπους και το θάρρος που τους απελευθερώνει. Μια κοινή μοίρα συνδέει τους πάντες και τα πάντα, από την μια ιστορία στην άλλη, ενώ μια ενιαία «κοσμική ψυχή» διατρέχει όλους τους ήρωες. «Οι νεκροί ποτέ δεν παραμένουν νεκροί» λέει κάποιος από αυτούς. «Άνοιξε τ' αυτιά σου και θα τους ακούσεις να μουρμουρίζουν».

Γυρισμένο σχεδόν ταυτόχρονα με δυο διαφορετικά συνεργεία, το φιλμ προσπαθεί να χωρέσει τα πάντα: μεγάλες κινηματογραφικές ιδέες, διαφορετικά στυλ, πανάκριβα κοστούμια, εντυπωσιακά ντεκόρ, ψηφιακή τεχνολογία. Μερικές φορές το καταφέρνει, ως σύνολο όμως είναι μετριότατο. Ουκ εν τω πολλώ το ευ.

Φιλοδοξεί επίσης να συμπυκνώσει, σε μια οικουμενική φιλοσοφία, τις έννοιες της καρμικής συνέχειας και να ερμηνεύσει την ίδια την λειτουργία του σύμπαντος αναδεικνύοντας την αθανασία της ψυχής. Εδώ κι αν τα κάνει θάλασσα! Μια τόσο σύνθετη φιλοσοφία, έχει ανάγκη αληθινούς φιλοσόφους.

Το όλο εγχείρημα πάντως θα μπορούσε να δώσει ένα πραγματικό αριστούργημα, αν δεν έμενε στην επιφάνεια των απλοϊκών ιδεών και αν δεν πνιγόταν σε έναν ωκεανό από στερεότυπα.

Τα διαφορετικά κινηματογραφικά είδη (κωμωδία, ταινία εποχής, επιστημονική φαντασία, πολιτικό θρίλερ, ερωτικό δράμα) έχουν το καθένα το δικό τους ενδιαφέρον, η παράθεσή τους, όμως, κουράζει μέσα στις συνεχείς επαναλήψεις.

Πραγματικός ήρωας της ταινίας ο μοντέρ Αλεξάντερ Μπέρνερ: έδεσε με αριστοτεχνικό τρόπο το τεράστιο υλικό των παράλληλων ιστοριών και φρόντισε να κρατήσει τον ίδιο ρυθμό και ταυτόχρονα τις στιλιστικές ιδιαιτερότητες της κάθε ιστορίας.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ