Η 2η Μπιενάλε της Αθήνας με τίτλο «Heaven» («Παράδεισος») υποδέχεται ανάμεσα στους εκλεκτούς καλεσμένους της τον τον θρυλικό πρωτοπόρο του underground queer cinema. Λίγο πριν την επίσημη έναρξη της διοργάνωσης, συναντήσαμε τον Κένεθ Ανγκερ και μιλήσαμε μαζί του για την ομορφιά, την τέχνη του σινεμά και τη σημασία του να είσαι πάντοτε ανήσυχος.
Στα 82 του χρόνια ο Κένεθ Ανγκερ μοιάζει να μην έχει χάσει τίποτα από την ορμή με την οποία σε ηλικία 20 ετών αποφάσισε να διδάξει το Χόλιγουντ τι ακριβώς σημαίνει underground cinema.
Τα «Πυροτεχνήματα» του 1947 υπήρξαν η πρώτη επίσημη δήλωση ανεξαρτησίας του σινεμά από τις συμβάσεις της αφηγηματικής νόρμας και της εμπορικότητας καθώς το σύμπαν ενός τολμηρού δημιουργού άρχισε να σπέρνει εικόνες ενός ποιητικού, προσωπικού κινηματογράφου που θα επηρέαζε μέχρι και σήμερα κάθε πτυχή της ποπ κουλτούρας.
Οι μικρού μήκους ταινίες του (ανάμεσα του τα διάσημα «Scorpio Rising» και «Lucifer Rising»), τις οποίες ο ίδιος προτιμά να χαρακτηρίζει ως μικρές εκρήξεις τέχνης, θα συμπλήρωναν στο λεξικό του σινεμά τις λέξεις «underground», ενώ οι ομοερωτικές θεματικές του θα προκαλούσαν τις αντιδράσεις της λογοκρισίας και θα τον ανακήρυσσαν γρήγορα σε ηγετική φιγούρα του queer cinema.
Στις παρυφές της φιλμογραφίας του, η έκδοση ενός βιβλίου («Hollywood Babylon»/1959) με σκανδαλοθηρικό υλικό από τα παρασκήνια της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ θα τον έκανε αυτόματα διάσημο σε ολόκληρο τον κόσμο, την ίδια στιγμή που ο Ανγκερ είχε επιλέξει το Παρίσι ως δεύτερη πατρίδα του.
Αεικίνητος και δραστήριος, ο Κένεθ Ανγκερ συνεχίζει μέχρι και σήμερα να «προκαλεί» με τις δημιουργίες του, ακόμη και αν αυτές είναι πια γυρισμένες σε ψηφιακή κάμερα και όχι στα αγαπημένα του 16mm.
Τον συναντήσαμε στην Αθήνα, με αφορμή την συμμετοχή του στη 2η Μπιενάλε της Αθήνας όπου συμμετέχει στο τμήμα Hotel Paradies (σε επιμέλεια της Νάντιας Αργυροπούλου) και μιλήσαμε μαζί του για την Ελλάδα, τον κόσμο της τέχνης και τη θέση του underground κινηματογράφου στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης.
Είναι η πρώτη φορά που έρχεστε στην Ελλάδα;
Οχι. Είχα έρθει πριν από μια δεκαετία στην Κέρκυρα και είχα μείνει για περισσότερο από έναν μήνα. Βρήκα την ευκαιρία να επισκεφτώ τους αρχαιολογικούς χώρους που με ενδιαφέρουν. Αν μη τι άλλο, η Ελλάδα φημίζεται για τους αρχαιολογικούς χώρους...
Ναι. Και για τα άσχημα κτίρια της.
Προτιμώ να στρέφω το βλέμμα μου μόνο στα όμορφα πράγματα.
Πόσος χώρος πιστέυετε ότι υπάρχει στην σημερινή κινηματογραφική πραγματικότητα για πρωτοπορίες και πειραματισμούς;
Νομίζω όσος υπήρχε πάντα. Θυμάμαι πάντοτε τον μέντορα και φίλο μου Ζαν Κοκτό, ο οποίος έλεγε πάντοτε ότι το μόνο που χρειάζεσαι για να γίνεις ποιητής είναι ένα μολύβι και ένα κομμάτι χαρτί. Το ίδιο αρκεί για να κάνεις σινεμά...
Πώς ασχοληθήκατε με τον κόσμο της Τέχνης;
Πάντοτε πίστευα ότι οι ταινίες μου είναι μικρές εκρήξεις τέχνης. Θεωρώ περισσότερο τον εαυτό μου ως καλλιτέχνη. Εχω συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις με εγκαταστάσεις των ταινιών μου. Πρόσφατα στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης φτιάχτηκε ένας ειδικός χώρος για το έργο μου, όπου μπορεί κανείς να δει επιτέλους το μεγαλύτερο κομμάτι των ταινιών μου. Χαίρομαι κάθε φορά που μπορώ να γυρίζω τον κόσμο προτείνοντας νέα πράγματα.
info
Η 2η Μπιενάλε της Αθήνας 2009 ΗEAVEN είναι ένα πολυεπίπεδο φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης που απλώνεται στο θαλάσσιο μέτωπο της Αθήνας, στις παραλίες του Παλαιού Φαλήρου και της Καλλιθέας, από τις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Πόλου Φαλήρου, ως τον Φλοίσβο και τον Μπάτη. Οι XYZ, ιδρυτές και καλλιτεχνικοί διευθυντές της Μπιενάλε της Αθήνας, έχουν προσκαλέσει μια εκλεκτική ομάδα επιμελητών να στοχαστούν πάνω στο θέμα του Παραδείσου, σε μια περίοδο όπου η γενικευμένη αίσθηση μοιάζει να είναι μάλλον η απογοήτευση και η σύγκρουση. Οι έξι εκθέσεις της 2ης Μπιενάλε 2009, σχεδιασμένες από τον αρχιτέκτονα Ανδρέα Αγγελιδάκη, έχουν τη μορφή αυτόνομων προσεγγίσεων σε αυτό το ευρύ θέμα αλλά επικοινωνούν δημιουργικά και διεκδικούν μια αφηγηματική συνεκτικότητα. Οι έξι εκθέσεις πλαισιώνονται από πληθώρα παραστατικών και μουσικών δρώμενων που διαρκούν όλο το καλοκαίρι.
Περισσότερες πληροφορίες και πρόγραμμα στο: www.athensbiennial.org.
Μανώλης Κρανάκης
