Ο αγρότης που ανακάλυψε νέο μαθηματικό τύπο

02.02.2011
«Εγώ που δεν έχω γνωριμίες τι θα πρέπει να κάνω; Γιατί να μην έχω μια ευκαιρία να προχωρήσω;». Αυτό είναι το παράπονο του Βασίλη Παπαδίνα, που συνδύασε τη σκληρή δουλειά στα χωράφια με τις σπουδές στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, αποφοίτησε με άριστα και κατάφερε να ανακαλύψει ένα νέο μαθηματικό τύπο. Τους επαίνους για το επίτευγμά του, που από κάποιους χαρακτηρίστηκε «πνευματικός άθλος», διαδέχτηκε η αδιαφορία, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνεχίσει την έρευνά του.

Από την ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ

Η ιστορία του ξεκίνησε το 1970 στον Άγιο Γεώργιο Ημαθίας και η μοίρα του έμοιαζε προδιαγεγραμμένη. Άλλωστε, στο χωριό δεν είχε πολλές επιλογές. Η δίψα όμως για μάθηση αποδείχθηκε το μεγαλύτερο εφόδιο, που του έδωσε την ώθηση για να κάνει την υπέρβαση. Το πτυχίο προγραμματιστών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που πήρε το 1988 τον οδήγησε... στα χωράφια. Κι αυτό γιατί όπως εξηγεί: «Τα μόρια δεν έφταναν για να συνεχίσω σε κάποιο ΤΕΙ κι έτσι τελείωσαν οι σπουδές».

Το όνειρο έγινε πραγματικότητα
Το 2002 όμως το όνειρο να προχωρήσει παρακάτω άρχισε να παίρνει και πάλι σάρκα και οστά με την ίδρυση του Ανοικτού Πανεπιστημίου: «Έκανα αίτηση, κληρώθηκα κι έτσι ξεκίνησα τις σπουδές στην Πληροφορική. Πηγαινοερχόμουν στη Θεσσαλονίκη σε τακτά χρονικά διαστήματα, χωρίς να χρειάζεται να διακόψω τη δουλειά μου. Τα βράδια ξενυχτούσα διαβάζοντας και την ημέρα δούλευα στα χωράφια». Πόσο δύσκολο ήταν αυτό; «Αρκετά. Το γεγονός ότι σπουδάζεις στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο δεν σημαίνει ότι διαβάζεις λιγότερο. Όμως, το αντικείμενο ήταν πολύ ενδιαφέρον για μένα και όταν κάνεις κάτι που σου αρέσει, δεν σε κουράζει. Τα βράδια μετά τη δουλειά, που έτσι κι αλλιώς στο χωριό δεν είχα να κάνω τίποτα, διάβαζα, έκανα εργασίες, και αυτό ήταν η ξεκούρασή μου».

Η ανακάλυψη που εξελίχθηκε σε περιπέτεια
Το βασικό αντικείμενο των σπουδών του ήταν τα μαθηματικά και όπως διευκρινίζει: «Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση οι πιο πολλές ενασχολήσεις έχουν να κάνουν με άλυτα προβλήματα. Κάποια στιγμή έχοντας μπροστά μου ένα από αυτά τα προβλήματα, τη Θεωρία Γράφων, ανακάλυψα έναν καινούργιο μαθηματικό τύπο». Κάπως έτσι ξεκίνησε η περιπέτειά του: «Όταν συνέβη αυτό, ενημέρωσα το πανεπιστήμιο για να δω τι μπορεί να γίνει. Μου είπαν ότι μπορεί να έχω κάνει λάθος και μου ζήτησαν να καταθέσω γραπτώς την εργασία μου. Το έκανα, περίμενα, αλλά τίποτα. Όταν επικοινώνησα μαζί τους, με παρέπεμψαν σε κάποιον καθηγητή που είναι ειδικός στη Θεωρία Γράφων. Το είδε και έπειτα από μερικές εβδομάδες μου απάντησε ότι η εργασία μου είναι ορθή, πρωτότυπη, αφού δεν είχε ξαναειπωθεί ούτε το πρόβλημα ούτε η λύση του, και πρέπει να δημοσιευτεί».

Η δύναμη της θέλησης
«Για να το κάνω αυτό έπρεπε να γνωρίζω ποιο περιοδικό είναι κατάλληλο, να γράψω την εργασία στο στυλ του περιοδικού και βεβαίως να μεταφραστεί στα αγγλικά. Εγώ όμως δεν ήξερα αγγλικά. Ρώτησα αν το πανεπιστήμιο προσφέρει κάποια βοήθεια, αλλά δυστυχώς δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα, γιατί επρόκειτο για ένα θεωρητικό πρόβλημα που δεν είχε κάποια εφαρμογή». Για δύο χρόνια ο Βασίλης με την πολύτιμη συμπαράσταση του καθηγητή Ιωάννη Σταματίου εργάστηκε πάνω στην καινούργια αυτή μαθηματική ανακάλυψη, προκειμένου να καταλήξει σε κάποιο εφαρμοστικό συμπέρασμα. Κάτι όμως που δεν συνέβη. Έτσι, από κοινού με τον καθηγητή αποφάσισαν να γίνει πτυχιακή, προκειμένου να αποτελέσει και την πρώτη δημοσίευση της εργασίας. «Η πτυχιακή έγινε, πήρα το πτυχίο μου με άριστα (7,45), το Ανοικτό Πανεπιστήμιο εξέδωσε δελτίο Τύπου, δημοσιοποιώντας την προσπάθεια που είχα κάνει, εφημερίδες και κανάλια ενδιαφέρθηκαν για μένα και μετά τίποτα... Οι καθηγητές μού έλεγαν να προχωρήσω σε διδακτορικό, κάτι που δεν μπορούσα να κάνω για βιοποριστικούς λόγους. Ήλπιζα ότι θα βρω κάποια δουλειά, για να μπορέσω να συνεχίσω τις σπουδές μου, μάταια όμως».

Γράμμα στην υπουργό!
Ο Βασίλης συνέχισε να εργάζεται ως αγρότης, χωρίς όμως ποτέ να εγκαταλείψει το μεγάλο του όνειρο. Το Νοέμβριο του 2009 μάλιστα έστειλε επιστολή στην υπουργό Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου. Μεταξύ άλλων, ανέφερε τα εξής: «...Τουλάχιστον θα περίμενα για τον κόπο και τα ξενύχτια που έκανα να υπάρξει μια ουσιαστική ανταπόκριση από μια οποιαδήποτε δομή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και να μου δώσει την ευκαιρία να συνεχίσω τις σπουδές και την έρευνά μου, αναγνωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη διάθεσή μου να συμβάλω στην εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης... Αντί το εκπαιδευτικό σύστημα να επιβραβεύει τέτοιες προσπάθειες φοιτητών, τις αγνοεί επιδεικτικά λες και φοβάται μήπως αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση... Εγώ, που δεν έχω γνωριμίες και πολιτικά ή ακαδημαϊκά μέσα, τι πρέπει να κάνω; Να τα παρατήσω; Ή να φροντίσω να ψάξω για τέτοιου είδους γνωριμίες; Γιατί να μην έχω την ευκαιρία να προχωρήσω; Από πού προκύπτει ότι αυτή η ανακάλυψή μου στα μαθηματικά δεν θα αποδειχθεί χρήσιμη;».

Βέβαια, απάντηση δεν πήρε ποτέ, κάποιοι καθηγητές όμως επικοινώνησαν μαζί του: «Μου ζητούσαν από ακαδημαϊκό ενδιαφέρον να δουν την εργασία, την έστελνα, τη διάβαζαν κι εξαφανίζονταν. Την έστειλα και στον Χρήστο Παπαθανασίου, που είναι καθηγητής στο Μπέρκλεϊ, ο οποίος μου είπε ότι είναι σωστή και πρέπει να συνεχίσω την έρευνα».

«Δεν είμαι ο μόνος!»
Όταν τον ρωτάμε αν νιώθει αδικημένος απαντάει: «Δεν είμαι ο μόνος! Δεν νιώθω ότι στοχεύουν ειδικά εμένα, αλλά ότι γενικά υπάρχει αδιαφορία. Δεν αξιοποιούνται άνθρωποι που ενδιαφέρονται για το αντικείμενο της επιστήμης τους». Ποια είναι τα όνειρά του από δω και πέρα; «Δεν έχω όνειρα. Έπειτα από όλα αυτά που έχω περάσει κατέληξα στο συμπέρασμα ότι για να έχεις ευκαιρίες στη ζωή, πρέπει να είσαι από κάποια ανώτερη κάστα ανθρώπων, αλλιώς κανείς δεν ενδιαφέρεται για σένα. Δεν πιστεύω ότι θα υπάρξει κάποια εξέλιξη, μόνο αν καταφέρω να κάνω κάτι μόνος μου». Όπως ξεκαθαρίζει όμως, δεν έχει σκοπό να εγκαταλείψει την προσπάθεια. Μπορεί όλη τη μέρα να εργάζεται σκληρά στα χωράφια, τα βράδια του όμως συνεχίζει την έρευνα: «Αυτό που έχω αποκαλύψει με την πτυχιακή μου είναι το 1/10. Υπάρχουν κι άλλες ανακαλύψεις πάνω στο συγκεκριμένο πεδίο, αλλά θα πρέπει να δεθούν μεταξύ τους. Ψάχνοντας, το ένα φέρνει το άλλο, ασχολούμαι μόνος μου κι όπου με βγάλει».

Μια... γεννήτρια αριθμών
Τι ακριβώς όμως είναι αυτός ο νέος μαθηματικός τύπος και σε τι θα μπορούσε να φανεί χρήσιμος; Ο Βασίλης Παπαδίνας προσπάθησε να μας το εξηγήσει με απλά λόγια: «Φανταστείτε ότι έχετε μια γεννήτρια αριθμών, μια εξίσωση που μπορεί να παράγει αριθμούς. Είναι τόσοι οι συνδυασμοί που προκύπτουν, που έτσι κι επιχειρήσεις να τους γράψεις σε μια κορδέλα μπορεί να τυλίξεις όλη τη Γη. Εγώ μπόρεσα να εντοπίσω μια ιδιότητα αυτής της συνάρτησης, με την οποία μπορώ να παράγω το μέσο όρο όλων αυτών των αριθμών».

Πού μπορεί να φανεί χρήσιμη; «Στα δίκτυα, ίσως και στο ανθρώπινο γονιδίωμα», απαντάει και περιγράφει με ένα παράδειγμα την κατάσταση στην οποία έχει βρεθεί: «Φανταστείτε ότι είστε κάπου μόνοι, πέφτει ένας ιπτάμενος δίσκος και γίνεται συντρίμμια. Από αυτά τα συντρίμμια παίρνετε ένα μηχανισμό. Έχετε λοιπόν στα χέρια σας κάτι που βλέπετε για πρώτη φορά, όπως και οι άλλοι γύρω σας. Σας ρωτάει λοιπόν κάποιος: "Είναι χρήσιμο αυτό;". Πώς μπορείς να δώσεις απάντηση;». Ο ίδιος ευελπιστεί ότι το μέλλον θα είναι πιο ρόδινο: «Ελπίζω στο μέλλον να φτάσω σε κάποια σημαντική εφαρμογή, για να μπορέσει να το χρησιμοποιήσει η βιομηχανία κι έτσι να χρηματοδοτηθώ». Εξηγεί δε ότι για να θεωρηθεί η ανακάλυψή του παγκόσμια γνώση, πρέπει να δημοσιευτεί σε κάποιο διεθνές περιοδικό. «Επειδή όμως εγώ δεν ξέρω αγγλικά και δεν έχω κάποια βοήθεια για να μεταφραστεί η εργασία, δεν μπορώ να τη δημοσιοποιήσω».