Τροφική δηλητηρίαση: Τα πιο επικίνδυνα τρόφιμα

29.07.2016
Ποια συνήθη τρόφιμα ενέχουν τους μεγαλύτερους κινδύνους και μπορούν να προκαλέσουν ευκολότερα δηλητηριάσεις εάν δεν τα χειριστείς σωστά;

Κρέατα και πουλερικά

Πολύ καλό ψήσιμο!

Οποιοδήποτε ατελώς ψημένο ζωικό τρόφιμο, π.χ. με ορατά αίματα στο κρέας ή ροζ μέρη στο κοτόπουλο, θεωρείται επικίνδυνο. Κρέατα, πουλερικά και παρασκευάσματα με κιμά, π.χ. μπιφτέκια, πρέπει να μαγειρεύονται πολύ καλά και να ελέγχεις ότι έχουν ψηθεί επαρκώς εσωτερικά, μετρώντας τη θερμοκρασία τους σε διάφορα μέρη με θερμόμετρο μαγειρικής. Όταν τα μαρινάρεις, να τα αφήνεις μαριναρισμένα στο ψυγείο, καλά σκεπασμένα. Μην τα περιχύνεις με την ωμή μαρινάτα τους αφού έχουν ψηθεί, φρόντισε πρώτα να τη βράσεις καλά. Αν χρησιμοποιείς αλλαντικά, όπως λουκάνικα, βεβαιώσου ότι δεν είναι πολυκαιρισμένα, διαθέτουν καθαρό, στεγνό και γυαλιστερό περίβλημα και δεν έχουν δυσάρεστη οσμή και γεύση, ούτε αλλοιώσεις στο χρώμα τους.

Θαλασσινά

Πάντα καλά μαγειρεμένα!

Αγόραζε φρέσκα θαλασσινά μόνο από καταστήματα που εμπιστεύεσαι απόλυτα. Βεβαιώσου ότι τηρούνται οι όροι υγιεινής και ότι έχουν διατηρηθεί σωστά, καλά σκεπασμένα με πάγο ή σε κατάλληλο ψυγείο, ειδάλλως καταφύγεις σε επώνυμα κατεψυγμένα – έλεγχε πάντα για τυχόν αλλοιώσεις! Μην αφήνεις τα θαλασσινά εκτός ψυγείου, εκτός εάν είναι τοποθετημένα σε άφθονο πάγο, και μην τα καταναλώνεις ποτέ ωμά.

Ψάρια

Προσοχή στα μπαγιάτικα!

Δυσάρεστη μυρωδιά, έντονη οσμή «ψαρίλας» ή αμμωνίας, άσχημη εμφάνιση και γλοιώδης αίσθηση όταν τα πιάνεις είναι μερικά χαρακτηριστικά σημάδια αλλοίωσης των φρέσκων ψαριών. Τα φρέσκα ψάρια πρέπει να καταναλώνονται όσο το δυνατόν πιο σύντομα από την αλίευσή τους, εντός 2-3 ημερών, και να μαγειρεύονται καλά, αφού πρώτα πλυθούν με άφθονο καθαρό νερό και αφαιρεθούν βράγχια και εντόσθια. Απόφυγε μισοψημένα ψάρια, απλώς μαριναρισμένα ή εντελώς ωμά (sushi).

Γάλα

Μόνο παστεριωμένο και καλά διατηρημένο!

Το γάλα πρέπει να έχει υποβληθεί σε θερμική επεξεργασία, π.χ. παστερίωση, και να το προμηθεύεσαι τελευταίο στα ψώνια σου. Έλεγχε την ακεραιότητα της συσκευασίας, δεν πρέπει να είναι σκισμένη ή φουσκωμένη, και την ημερομηνία λήξης. Οσμή που μοιάζει με αυτήν του ψαριού, αμμώδης υφή, αλλαγή γεύσης, π.χ. πικρή και αλμυρή, καθώς και οτιδήποτε μη φυσιολογικό σε χρώμα, μυρωδιά ή στη ρευστότητα του γάλακτος, π.χ. «κομμένο», υποδηλώνει ότι είναι αλλοιωμένο, άρα ακατάλληλο για κατανάλωση.

Τυριά

Προσοχή στις αλλοιώσεις!

Μην αποθηκεύεις μεγάλες ποσότητες τυριών στο ψυγείο, ούτε διαφορετικά είδη στο ίδιο δοχείο αποθήκευσης. Κατανάλωσέ τα σύντομα. Απόφυγε την αγορά χύμα τυριών που εκτίθενται σε πάγκους χωρίς περιτύλιγμα και χωρίς να βρίσκονται υπό ψύξη, προτίμησε τα συσκευασμένα. Αν στο εσωτερικό της συσκευασίας ή του δοχείου φύλαξης του τυριού έχει σχηματιστεί αέρας, μην το καταναλώνεις. Το ίδιο κι αν το τυρί φαίνεται αλλοιωμένο, μυρίζει δυσάρεστα ή έχει μουχλιάσει εσωτερικά.

Παγωτό

Άμεση κατανάλωση!

Πρέπει να τρώγεται άμεσα μετά την αγορά του ή να μπει ταχύτατα στον καταψύκτη, πριν προλάβει να αποψυχθεί. Συσκευασμένο παγωτό με παραμορφωμένο σχήμα, που κολλάει στο περιτύλιγμά του, έχει κάνει κρυστάλλους, έχει συρρικνωθεί ή υπερχειλίσει το περιεχόμενό του, είναι πολύ μαλακό ή λιωμένο, αναδίδει δυσάρεστη οσμή ή έχει γεύση πικρή, αλμυρή ή ξινή δεν πρέπει να καταναλώνεται.

Αβγό

Ποτέ ωμό!

Τα αβγά πρέπει να είναι συσκευασμένα και να τοποθετούνται άμεσα στο ψυγείο, στο ψηλότερο/ψυχρότερο ράφι, χωρίς να τα πλύνεις. Μην τρως ωμά αβγά και οτιδήποτε τα περιέχει σε ωμή μορφή βράσε τα σφιχτά μέχρι ο κρόκος και το ασπράδι να είναι πολύ σταθερά ή μαγείρεψε τα με άλλους τρόπους και σε υψηλή θερμοκρασία. Σε συνταγές που δεν απαιτούν θερμική επεξεργασία, π.χ. γλυκά ψυγείου ή σπιτική μαγιονέζα, χρησιμοποίησε παστεριωμένα αβγά.

Λαχανικά και φρούτα

Σχολαστικό πλύσιμο!

Πλύνε σχολαστικά τα λαχανικά κάτω από τρεχούμενο νερό βρύσης, συμπεριλαμβανομένων των συσκευασμένων με την ένδειξη «Πλυμένα». Αφαίρεσε τα εξωτερικά φύλλα από τα φυλλώδη λαχανικά (μαρούλι, λάχανο κ.ά.), αποφλοίωνε όσα έχουν λεπτή φλούδα (ντομάτα, ραπανάκια κ.ά.), ξύσε με τρίφτη ή μαχαιράκι και απομάκρυνε την εξωτερική επιφάνεια καρότων και παντζαριών. Τα φρούτα επιβάλλεται επίσης να πλένονται καλά και κατόπιν να ξεφλουδίζονται – είναι πιο ασφαλές να αφαιρείς μαζί με τη φλούδα και ένα μέρος της σάρκας τους.

Κατεψυγμένα προϊόντα

Σωστή απόψυξη!

Εκτός από τα συσκευασμένα λαχανικά που μπαίνουν κατευθείαν από την κατάψυξη στην κατσαρόλα, η απόψυξη των υπολοίπων είναι ασφαλέστερο να γίνει στη συντήρηση του ψυγείου. Άφηνε τα κατεψυγμένα να ξεπαγώσουν αργά, για όσο χρόνο χρειάζονται, μακριά από άλλα τρόφιμα, τυλιγμένα και τοποθετημένα πάνω σε κατάλληλου μεγέθους πιάτο. Ποτέ μην τα αποψύχεις στον πάγκο της κουζίνας σε θερμοκρασία δωματίου ή με ζεστό νερό. Πριν τα μαγειρέψεις, βεβαιώσου ότι έχουν αποψυχθεί εντελώς. Άπαξ και αποψυχθούν δεν πρέπει να ξαναμπούν στην κατάψυξη.

Νερό

Καθαρό, διαυγές και άοσμο!

Εάν είναι θολό και όχι διαυγές, έχει κατακάθια (ιζήματα), αιωρούμενα σωματίδια, έντονη οσμή ή δυσάρεστη γεύση πρέπει να θεωρείται ακατάλληλο. Όταν έχεις αμφιβολίες για την ποιότητα του νερού βρύσης, π.χ. στις διακοπές σου, χρησιμοποίησε εμφιαλωμένο σε κάθε χρήση. Αποσφραγισμένη φιάλη νερού ή νερό που μπαίνει από τη βρύση μέσα σε οποιοδήποτε δοχείο πρέπει να καταναλώνεται μέσα σε 1-2 ώρες όταν είναι εκτός ψυγείου ή το πολύ μέσα σε 24 ώρες όταν διατηρείται εντός ψυγείου.


ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 172

Update: Ιούλιος 2016.