Πολλοί από εμάς έχουμε νιώσει ύστερα από ένα βαρύ γεύμα ή την υπερκατανάλωση ποτού αυτή την αίσθηση καψίματος και πόνου στο στέρνο που ονομάζουμε καούρα. Αν η ενόχληση είναι ήπια και εμφανίζεται περιστασιακά, συνήθως κάνουμε υπομονή μέχρι να υποχωρήσει ή το πολύ πολύ παίρνουμε κάποιο φάρμακο κατά της δυσπεψίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, ίσως αποτελεί σύμπτωμα πάθησης, οπότε χρειάζεται να λάβουμε πιο δραστικά μέτρα! Ας δούμε με τη βοήθεια του κ. Αναστάσιου Σπαντιδέα, παθολόγου, διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ποιες είναι αυτές.

Πού οφείλονται οι καούρες

Ανάμεσα στον οισοφάγο και το στομάχι υπάρχει μια βαλβίδα, ο λεγόμενος οισοφαγικός σφιγκτήρας, ο οποίος φυσιολογικά εμποδίζει τις τροφές που κατεβαίνουν στο στομάχι να... πάρουν το δρόμο της επιστροφής. Οι καούρες εμφανίζονται όταν ο σφιγκτήρας δυσλειτουργεί, με αποτέλεσμα να μην κλείνει εντελώς και τα οξέα του στομάχου να ανεβαίνουν στον οισοφάγο προκαλώντας ερεθισμούς στο βλεννογόνο του.

Πότε πρόκειται για γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Αν υποφέρεις από καούρες συχνά, δηλαδή πάνω από 2-3 φορές την εβδομάδα, τότε πιθανόν ανήκεις περίπου στο 25% των Ελλήνων που, σύμφωνα με μελέτη του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας και Διατροφής, πάσχει από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Άλλα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι η πικρή γεύση στο στόμα, η δυσκολία στην κατάποση, ο χρόνιος βήχας και η αεροφαγία. Σε περίπτωση που υποψιάζεσαι ότι υποφέρεις από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, είναι σημαντικό να συμβουλευτείς το γιατρό σου, καθώς, αν δεν αντιμετωπιστεί, υπάρχει κίνδυνος μακροπρόθεσμα η έκθεση του οισοφάγου στα γαστρικά υγρά να προκαλέσει επιπλοκές, όπως η οισοφαγίτιδα ή ακόμη και ο οισοφάγος Barret, ο οποίος θεωρείται προκαρκινική κατάσταση.

Πώς θα αντιμετωπίσεις τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

1ο ΒΗΜΑ Αλλαγές στον τρόπο ζωής

• Περιόρισε τροφές και ροφήματα που θεωρούνται επιβαρυντικά –γιατί είτε προκαλούν χαλάρωση του οισοφαγικού σφιγκτήρα είτε αυξάνουν την παραγωγή γαστρικών υγρών– όπως π.χ. αλκοόλ, αναψυκτικά, καφεΐνη, σοκολάτα, τηγανητά, λιπαρές τροφές, κόκκινο κρέας, πικάντικα φαγητά, σφολιατοειδή, ωμό κρεμμύδι, ντομάτα και εσπεριδοειδή.
• Φρόντισε να καταναλώνεις πολλά και μικρά γεύματα.
• Προσπάθησε να ελέγξεις το βάρος σου. Ειδικά το λίπος στην κοιλιακή χώρα θεωρείται ότι ασκεί πίεση στο στομάχι προκαλώντας παλινδρόμηση των γαστρικών υγρών.
• Απόφυγε να πέφτεις για ύπνο αμέσως μετά το φαγητό, γιατί όταν είσαι ξαπλωμένη, διευκολύνεται η παλινδρόμηση. Υπολόγισε να μεσολαβούν τουλάχιστον δύο ώρες ανάμεσα στην τελευταία μπουκιά και την ώρα κατάκλισης.
• Ανύψωσε το κρεβάτι σου κατά περίπου 15 εκατοστά από την πλευρά του κεφαλιού. Αν το έπιπλο δεν διαθέτει σχετική ρύθμιση, μπορείς να τοποθετήσεις κάτω από τα δύο πόδια του βιβλία ή τακάκια. Προσοχή, η προσθήκη μαξιλαριών μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα: το ζητούμενο είναι το σώμα να πάρει μια ομαλή κλίση, όχι να ανυψωθεί μόνο το κεφάλι.
• Κόψε το κάπνισμα ή τουλάχιστον απόφυγε να καπνίζεις αμέσως μετά το φαγητό. Η νικοτίνη μπορεί να προκαλέσει, μεταξύ άλλων, χαλάρωση του οισοφαγικού σφιγκτήρα.
• Απόφυγε να φοράς στενά ρούχα, ειδικά σφιχτές ζώνες. Πιέζουν το στομάχι και ωθούν το περιεχόμενό του προς τον οισοφάγο.
• Προσπάθησε να ελέγξεις το άγχος: θεωρείται ότι επιδεινώνει τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

2ο ΒΗΜΑ: Φαρμακευτική αγωγή

Παράλληλα με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, ο γιατρός πιθανόν να σου συστήσει συστηματική φαρμακευτική αγωγή, η οποία συνίσταται κυρίως σε αναστολείς της αντλίας πρωτονίων ή, εναλλακτικά, σε ανταγωνιστές των Η2 υποδοχέων. Και οι δύο κατηγορίες φαρμάκων καταστέλλουν την παραγωγή οξέων του στομάχου.

3ο ΒΗΜΑ: Χειρουργική επέμβαση

Αν η φαρμακευτική αγωγή αποτύχει ή αν υπάρχουν επιπλοκές, ο γιατρός ίσως συστήσει χειρουργείο για τη σύσφιξη του οισοφαγικού σφιγκτήρα. Τα καλά νέα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι επικρατέστερη λύση θεωρείται σήμερα η λαπαροσκοπική επέμβαση, η οποία είναι αναίμακτη, ενέχει μηδαμινό κίνδυνο επιπλοκών και συνεπάγεται μικρότερο χρόνο μετεγχειρητικής νοσηλείας.

Διάβασε στη συνέχεια, ποιες καταστάσεις μπορεί να «κρύβονται» πίσω από τις καούρες.

7 ακόμη καταστάσεις που... μιμούνται τις καούρες

Πέτρες στη χολή (χολόλιθοι): Συχνά δεν έχουν συμπτώματα, αλλά αν μια πέτρα αποφράξει τη χοληδόχο κύστη, πιθανόν να προκαλέσει πόνο στην κοιλιακή χώρα. Σε περίπτωση, λοιπόν, που οι καούρες δεν υποχωρούν με τη φαρμακευτική αγωγή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, εξέτασε και αυτό το ενδεχόμενο.

Στομαχικό έλκος: Τα φάρμακα κατά της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης ανακουφίζουν προσωρινά και από τα συμπτώματα του στομαχικού έλκους. Καθώς όμως η συγκεκριμένη πάθηση προκαλείται συνήθως από το ελικοβακτήριο του πυλωρού, θα χρειαστεί να πάρεις και αντιβιοτικά για να τη θεραπεύσεις.

Διαφραγματοκήλη: Σε αυτή την πάθηση ένα τμήμα του στομάχου εισχωρεί μέσω του διαφράγματος στο θώρακα, με αποτέλεσμα να προκαλείται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Η διαφραγματοκήλη μπορεί να εκδηλωθεί με καούρες, πόνο στο στήθος, ερυγές και ναυτία. Αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή και, σπανίως, με λαπαροσκοπική επέμβαση.

Γαστροπάρεση: Ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει μειωμένη κινητικότητα του στομάχου, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η πέψη. Άλλα συμπτώματα της γαστροπάρεσης είναι η ναυτία, ο εμετός, οι ερυγές και ο μετεωρισμός.

Φλεγμονή του οισοφάγου (οισοφαγίτιδα): Προκαλείται από τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και ταυτόχρονα επιδεινώνει τα συμπτώματά της. Η οισοφαγίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από φάρμακα κατά της οστεοπόρωσης, από ορισμένα αναλγητικά, καθώς και σε περιπτώσεις εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήματος.

Πλευρίτιδα: Πρόκειται για τη φλεγμονή του υπεζωκότα, της διπλής μεμβράνης που περιβάλλει τους πνεύμονες. Προκαλείται από ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις. Αν η καούρα που σε ταλαιπωρεί επιδεινώνεται, ενώ μετακινείσαι ή παίρνεις βαθιές αναπνοές, η πλευρίτιδα είναι ο πιθανός υπαίτιος.

Καρκίνος του οισοφάγου: Είναι σπάνιος, ωστόσο αν οι καούρες επιμένουν και ειδικά αν καπνίζεις ή πίνεις πολύ αλκοόλ, ίσως ο γιατρός σού συστήσει να ελέγξεις και αυτό το ενδεχόμενο.

Αντιμετώπισε τις καούρες στο τραπέζι

Αν υποφέρεις συχνά από καούρες, έχεις ακόμη ένα λόγο να εντάξεις στη διατροφή σου τις παρακάτω τροφές, που –σύμφωνα με το βιβλίο «Dropping acid: The reflux diet cookbook & cure» (Refluc Cookbooks)– μειώνουν τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Πρόκειται για τη βρόμη, το τζίντζερ, την αλόη βέρα, την μπανάνα, το πεπόνι, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα θαλασσινά, το σέλινο, το μάραθο, το μαϊντανό, το κουσκούς, το ρύζι (ειδικά το καστανό), το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα σπαράγγια και τα πράσινα φασολάκια.

Φάρμακα άμεσης δράσης

Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τα αντιόξινα, που μειώνουν την παραγωγή γαστρικών υγρών, και τα νεότερης γενιάς αλγινικά, που δημιουργούν ένα προστατευτικό στρώμα στο στομάχι και εμποδίζουν την παλινδρόμηση των γαστρικών υγρών. Και τα δύο ανακουφίζουν άμεσα από τις καούρες και δεν χρειάζονται συνταγή γιατρού.

ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΟΝΤΟΥ