Ήταν αρχές του καλοκαιριού, όταν οι αγκώνες του 12χρονου τότε Γιάννη άρχισαν να «καλύπτονται» από έντονες κοκκινίλες. Μάλιστα, πάνω σε αυτές υπήρχαν σημάδια που έμοιαζαν με ασημόλευκα λέπια. Οι γονείς του πίστεψαν ότι κάτι τον πείραξε και σύντομα θα περνούσε. Πράγματι, στις διακοπές που ακολούθησαν ο «γιατρός» ήλιος «έσβησε» τα σημάδια. Η χαρά τους, όμως, δεν κράτησε πολύ. Ο ήλιος δεν είχε καταφέρει να «θεραπεύσει» το πρόβλημα του παιδιού, αλλά να το «σκεπάσει». Το φθινόπωρο οι παράξενες κοκκινίλες ξαναγέμισαν τους αγκώνες του και αυτήν τη φορά η «εικόνα» τους δεν άφηνε περιθώρια για άλλες εκδοχές. Τα σημάδια ήταν ψωρίαση.

Τι ακριβώς συμβαίνει με αυτή την πάθηση;

Κατ’ αρχάς η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική. Εκδηλώνεται έπειτα από εσφαλμένη ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο φυσιολογικά προστατεύει το σώμα από ξένους εισβολείς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, το ανοσοποιητικό επιτίθεται στα δερματικά κύτταρα, γεγονός το οποίο επιταχύνει τον κύκλο ανάπτυξής τους και, αντί να μειώνονται, συσσωρεύονται και σχηματίζουν τις αλλοιώσεις.

Σε ποια σημεία εμφανίζεται;

Η ψωρίαση, που συνήθως πυροδοτείται από περιβαλλοντικούς παράγοντες (αλλαγή εποχής, τριβή των ρούχων στο δέρμα, μολυσματικές ασθένειες, συναισθηματική πίεση) μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Τα νύχια, την περιοχή πίσω από τα αυτιά, τον ομφαλό και τα γεννητικά όργανα. Συχνότερα όμως παρουσιάζεται στο τριχωτό της κεφαλής, στα γόνατα, στους αγκώνες και στον κορμό. Επίσης, σύμφωνα με τη μελέτη Pristine,: οι πάσχοντας από μέτρια έως βαριά ψωρίαση διατρέχουν κατά 42% μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μεταβολικού συνδρόμου, διπλάσιο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο και 5πλάσιο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη σε σχέση µε το γενικό πληθυσμό. Ακόμα εκτιμάται ότι το 1/3 των ατόμων με ψωρίαση αναπτύσσουν και ψωρίαση αρθρίτιδα.

Ποια είναι τα αίτιά της

Αν και η νόσος είναι πολυπαραγοντική, τα αίτιά της αποδίδονται σε γενετική κυρίως προδιάθεση (40-60% των ασθενών έχουν οικογενειακό ιστορικό ψωρίασης). Σύμφωνα με τις στατιστικές, το 15% των περιστατικών ψωρίασης εκδηλώνεται στην παιδική ηλικία, ενώ μία στις τρεις περιπτώσεις εμφανίζεται πριν από την ηλικία των 20 ετών. Όπως δείχνουν επίσης οι έρευνες, αν ο ένας από τους δύο γονείς πάσχει από ψωρίαση, υπάρχουν πιθανότητες εκδήλωσής της στο παιδί μόνο σε ποσοστό 8%, ενώ αν πάσχουν και οι δύο γονείς, τότε το ποσοστό εμφάνισης της νόσου στο παιδί αυξάνεται στο 30-40%. Η ηλικία κατά την οποία εκδηλώνεται συνήθως η νόσος είναι μεταξύ 15 και 25 ετών, ενώ προσβάλλει με την ίδια συχνότητα άνδρες και γυναίκες. Σε μερικά άτομα, μετά την πρώτη εκδήλωση, τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσουν και να μην εμφανιστούν ξανά ποτέ. Σε κάποια άλλα υποχωρούν εντελώς και επανεμφανίζονται περιοδικά, ενώ σημαντικός αριθμός ασθενών δεν εμφανίζει ποτέ πλήρη υποχώρηση των συμπτωμάτων.

Το άγχος συμβάλλει στην επιδείνωσή της;

Το άγχος ως μοναδικός παράγοντας δεν αρκεί για να προκαλέσει την εμφάνιση ψωρίασης. Ωστόσο, σε πολλούς ασθενείς τα συμπτώματα της ασθένειας αναζωπυρώνονται σε ιδιαίτερα ευαίσθητες και αγχώδεις περιόδους της ζωής τους, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία τους, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο μεταξύ άγχους και ασθένειας. Αρκετές επιστημονικές έρευνες δείχνουν ότι από την κατάσταση έντονου άγχους μέχρι την εκδήλωση της ψωρίασης είναι πιθανό να μεσολαβήσουν δύο ημέρες έως τέσσερις εβδομάδες.

Να θυμάστε

* Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική και δεν οφείλεται σε κάποια αλλεργία. Ωστόσο, η εμφάνισή της μπορεί να οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση.

* O ήλιος θεωρείται ένα από τα πιο αποτελεσματικά φυσικά «όπλα» κατά της ψωρίασης. Μάλιστα, η έκθεση των ασθενών σε τεχνητό φως κατά τους χειμερινούς μήνες όπως και η ηλιοθεραπεία με μέτρο το καλοκαίρι αποτελούν βασικά στάδια της φαρμακευτικής αγωγής.

* H ψυχολογική πίεση (π.χ. το άγχος της επιστροφής στο σχολείο μετά τις διακοπές) ή η πίεση που προκαλείται από καθημερινά άγχη (π.χ. μια δύσκολη οικογενειακή κατάσταση, ένα διαζύγιο, εργασιακές διαμάχες ή μια πρόσφατη απόλυση) μπορούν να «πυροδοτήσουν» την εκδήλωση ψωρίασης και να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης υποτροπών.

* Στο... οπλοστάσιο των ειδικών υπάρχουν σήμερα φαρμακευτικά σκευάσματα τελευταίας γενιάς αλλά και βιολογικά φάρμακα.

Πού θα αναζητήσω υποστήριξη;

Εδώ και μερικά χρόνια ιδρύθηκε και στην Ελλάδα Σωματείο Υποστήριξης ασθενών με ψωρίαση. Ονομάζεται «Καλυψώ» και παρέχει σωστή ενημέρωση και ψυχολογική υποστήριξη στα άτομα με ψωρίαση κάθε ηλικίας αλλά και στις οικογένειές τους, καθώς η νόσος δημιουργεί πολλά προβλήματα στους πάσχοντες, πέρα από τα αμιγώς ιατρικά. http://www.kalipso.gr/

ΑΠΟ TH ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 132

Update: Οκτώβριος 2016