Στα 20+

Προλάβετε τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας

Εμβολιαστείτε προληπτικά, για να προλάβετε τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Παράλληλα, μην αμελήσετε και το τεστ ΠΑΠ, το οποίο πρέπει να κάνετε μία φορά το χρόνο. «Ο εμβολιασμός δεν αντικαθιστά, αλλά συμπληρώνει την εξέταση Παπανικολάου, η οποία θα συνεχίσει να έχει την πρώτη θέση στην πρώιμη ανίχνευση βλαβών από τους πιο σπάνιους τύπους του ιού HPV, για τους οποίους το εμβόλιο δεν παρέχει απόλυτη προστασία», τονίζει ο διευθυντής Β’ Μαιευτικής - Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ. Κρεατσάς.

ΓΙΑΤΙ: Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας παραμένει η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου (μετά τον καρκίνο του μαστού) στις νεαρές γυναίκες στην Ευρώπη. Κάθε χρόνο περίπου 33.500 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ενώ 15.000 πεθαίνουν (που ισοδυναμεί με 40 θανάτους γυναικών/ημέρα ή σχεδόν 2 ανά ώρα).

ΠΩΣ: Ο εμβολιασμός, για όποιο από τα δύο εμβόλια επιλέξετε (το τετραδύναμο ή το διδύναμο), γίνεται σε τρεις δόσεις, ενώ τα εμβόλια για τα κορίτσια και τις νεαρές γυναίκες ηλικίας 12-26 ετών χορηγούνται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία. Όσο για το τεστ ΠΑΠ (λήψη κυττάρων από τον κόλπο και τον τράχηλο), για να δείξει σωστό αποτέλεσμα, δεν θα πρέπει να κάνετε κολπική πλύση για τουλάχιστον 24 έως 48 ώρες πριν από την εξέταση και επίσης δεν θα πρέπει να έχει υπάρξει σεξουαλική επαφή κατά τις τελευταίες δύο ημέρες.

Στα 30 +

Κάνατε τσεκάπ στα μάτια και το θυρεοειδή σας;

Αν έχετε μυωπία ή κάποια άλλη διαγνωσμένη πάθηση των ματιών, γνωρίζετε ήδη ότι θα πρέπει να επισκέπτεστε σε τακτά χρονικά διαστήματα τον οφθαλμίατρό σας. Όμως μετά τα 30, ακόμα και αν δεν αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα, το τακτικό τσεκάπ στον οφθαλμίατρο είναι κάτι που δεν πρέπει να αμελείτε. Επίσης καλό είναι να εξετάσετε και τη λειτουργία του θυρεοειδούς σας, ώστε να ξέρετε πού βρίσκεστε.

ΓΙΑΤΙ: Σε ό,τι αφορά το θυρεοειδή, καμιά φορά απορρυθμίζεται, παρουσιάζοντας ανάλογα με την περίπτωση τα λεγόμενα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού ή υπερθυρεοειδισμού, με σοβαρές συνήθως συνέπειες για την υγεία. Με το οφθαλμολογικό τσεκάπ, από την άλλη, μπορεί να προληφθεί το γλαύκωμα, μια κατάσταση σοβαρή, που περιορίζει την όραση, η οποία όμως μπορεί να αντιμετωπιστεί αν διαγνωστεί έγκαιρα. Επιπλέον, «αν έχετε κάποια συμπτώματα ή αν υπάρχει επιβαρημένο οικογενειακό ιστορικό για κληρονομικές παθήσεις των ματιών (π.χ. γλαύκωμα, κληρονομικές εκφυλίσεις του αμφιβληστροειδούς και της ωχράς κηλίδας κ.ά.), θα πρέπει να επισκέπτεστε κάθε ένα ή δύο χρόνια τον οφθαλμίατρο,ώστε να ελέγχει την πίεση του ματιού και να σας κάνει βυθοσκόπηση», τονίζουν από την Ελληνική Εταιρεία Γλαυκώματος.

ΠΩΣ: Με τη βυθοσκόπηση ελέγχεται συνολικά ο αμφιβληστροειδής, δηλαδή το οπτικό νεύρο, τα αγγεία και η περιφέρεια του αμφιβληστροειδούς, καθώς επίσης και η περιοχή της ωχράς κηλίδας. Η εξέταση πραγματοποιείται είτε με το οφθαλμοσκόπιο είτε με τη σχισμοειδή λυχνία, σε συνδυασμό με ειδικό φακό επαφής. Η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί να διαγνωστεί με απλή εξέταση αίματος, όπου ελέγχονται τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών σας.

Στα 40+

Ελέγχετε συχνά το στήθος σας

Μόνο έτσι θα προλάβετε κάθε κακοήθεια ή θα διαπιστώσετε εγκαίρως κάποιο πρόβλημα στο μαστό. Στην ηλικία των 40 ετών τα ογκίδια είναι συνήθως καλοήθη. Μπορεί δηλαδή να είναι ινοαδένωμα, κύστη, λίπωμα κ.ά. Χρειάζεται, ωστόσο, προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία (ειδική ακτινογραφία του μαστού), ώστε να εντοπίζεται ο καρκίνος στη γένεσή του.

ΓΙΑΤΙ: Όπως τονίζει ο ογκολόγος-παθολόγος Ηλίας Ε. Αθανασιάδης, «στις περιπτώσεις κακοήθειας, σημαντικό είναι για κάθε γυναίκα να γνωρίζει εγκαίρως ότι όσο μικρότερο είναι το μέγεθος του ογκιδίου τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα ίασης». Όταν, δηλαδή, ανακαλυφθούν άτυπα κύτταρα στο μαστό (προκαρκινικό στάδιο.

ΠΩΣ: Η ψηφιακή μαστογραφία σήμερα έχει την ικανότητα να διακρίνει εξαιρετικά μικρού μεγέθους μαστογραφικά ευρήματα, όπως οι μικροαποτιτανώσεις. Εκτός όμως από τη μαστογραφία, η οποία από την ηλικία των 40 ετών πρέπει να γίνεται μία φορά κάθε χρόνο, μην παραλείπετε να ελέγχετε συχνά (μπροστά στον καθρέφτη) με τις άκρες των δακτύλων ολόκληρη την περιοχή του κάθε μαστού χωριστά, με αργές κυκλικές κινήσεις, πιέζοντας στην αρχή ελαφρά και μετά πιο δυνατά κάθε σημείο τους.

Στα 50 +

Οπλιστείτε κατά της οστεοπόρωσης

Η μέτρηση οστικής πυκνότητας (Bone Mineral Density: BMD) είναι το πρώτο που πρέπει να κάνετε μπαίνοντας στα 50, καθώς η εξέταση αυτή θα δείξει με σαφήνεια την παρούσα κατάσταση των οστών σας και ειδικότερα τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοπορωτικών καταγμάτων. ΓΙΑΤΙ: Αν αποδειχθεί ότι υπάρχει πρόβλημα (το αποτέλεσμα της μέτρησης δείξει οστεοπενία ή οστεοπόρωση), η εξέταση πρέπει να επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα (περίπου κάθε χρόνο). Όμως, ακόμα και αν η μέτρηση οστικής πυκνότητας είναι φυσιολογική, οι απαιτήσεις του οργανισμού σε ασβέστιο μεγαλώνουν σημαντικά μετά την εμμηνόπαυση, λόγω της ταχείας οστικής απώλειας που συντελείται στο γυναικείο σκελετό εξαιτίας των ορμονικών διαταραχών. Αρχίστε, λοιπόν, να περπατάτε γύρω στα 15-20 λεπτά την ημέρα, να τρώτε πολλά κίτρινα τυριά και γενικά να «κυνηγάτε» τρόφιμα πλούσια σε ασβέστιο. ΠΩΣ: H μέτρηση οστικής πυκνότητας γίνεται σε δύο σημεία (στο ισχίο και στη σπονδυλική στήλη). Αν διαπιστωθεί πρόβλημα, συστήνονται και συμπληρωματικές αιματολογικές εξετάσεις (δείκτες οστικού μεταβολισμού, ακτινογραφία στη σπονδυλική στήλη κ.ά.).

60 +

Το νου σας στην υπέρταση

Στην ηλικία των 60 συστήνεται ένας κύκλος εξετάσεων που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αγνοήσετε. Αυτές είναι: μαστογραφία (μία φορά το χρόνο), μέτρηση οστικής πυκνότητας (για πρώτη φορά γύρω στα 50) και διακολπικό υπερηχογράφημα μήτρας ωοθηκών (επίσης μία φορά το χρόνο). Η αρτηριακή σας πίεση πρέπει επίσης να ελέγχεται τακτικά.

ΓΙΑΤΙ: Σύμφωνα με στατιστικές, ακόμη και μια ήπια υπέρταση μπορεί να μειώσει το λεγόμενο «προσδόκιμο επιβίωσης», δηλαδή τα χρόνια που κατά μέσον όρο προβλέπεται να ζήσουμε. «Τις περισσότερες φορές η υπέρταση είναι μια πάθηση σιωπηλή, χωρίς συμπτώματα, αλλά μπορεί να έχουν ήδη συμβεί σημαντικές μόνιμες βλάβες σε διάφορα όργανα του σώματος. Συχνά η υπέρταση ανακαλύπτεται τυχαία, όταν ο ασθενής για κάποιο λόγο μετρά την πίεσή του», επισημαίνουν οι ειδικοί της Ελληνικής Αντιυπερτασικής Εταιρείας (ΕΑΕ).

ΠΩΣ: Επειδή η αρτηριακή πίεση μεταβάλλεται πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας και από μέρα σε μέρα, ο έλεγχος της πίεσης πρέπει να γίνεται σε ήσυχο χώρο, μακριά από θόρυβο και εκνευριστικές συζητήσεις. Το σωστό, λοιπόν, είναι να μετράτε την πίεση αφού καθίσετε για 5 λεπτά, χωρίς να έχετε καταναλώσει καφέ και να έχετε καπνίσει την προηγούμενη μισή ώρα, σε ήρεμη κατάσταση, με το χέρι μας να ακουμπά σε σταθερό σημείο και κοντά στο ύψος της καρδιάς.

ΑΠΟ TH ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 136

Update: Οκτώβριος 2016