Ιθύνων νους του πειράματος ένας καθηγητής ιστορίας, ο Ρον Τζόουνς που φθάνοντας στο κεφάλαιο για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και συγκεκριμένα στο Ολοκαύτωμα είδε ότι δε μπορούσε να απαντήσει σε μια ερώτηση μιας μαθήτριάς του: Πώς ήταν δυνατόν απλοί άνθρωποι να υποστηρίξουν ένα καθεστώς όπως αυτό του Ναζισμού, να τηρήσουν στάση σιωπής ή και συμμετοχής στις φρικαλεότητες που διεξάγονταν, και επιπλέον όταν όλα τελείωσαν να αρνηθούν ότι είχαν έστω και γνώση για αυτά που γίνονταν; Ο Τζόουνς αποφάσισε να απαντήσει, δίνοντας ένα μικρό δείγμα στην πράξη και προχώρησε στη διεξαγωγή ενός ανατρεπτικού πειράματος, με στόχο την κριτική προσέγγιση των γεγονότων. Καθώς το πείραμα περνά στην εφαρμογή του, μαθητές και καθηγητής εμπλέκονται σε ένα ανεξέλεγκτο παιχνίδι ρόλων, που τους βυθίζει στη δίνη ενός επικίνδυνου μηχανισμού εξουσίας. Η εμπειρία του πειράματος θα τους οδηγήσει σε οριακές καταστάσεις και θα τους φανερώσει το αδυσώπητο πρόσωπο του φασισμού.
Έτσι, αν και ξεκίνησε σαν απλή άσκηση πειθαρχίας, το πείραμα προς το τέλος του ξέφυγε από τον έλεγχο, και τέλειωσε με πρωτοβουλία του δασκάλου με ένα διδακτικό, αλλά και οδυνηρό τρόπο.
Ο Νίκος Αρβανίτης ανέλαβε να σκηνοθετήσει ένα από τα πιο συνταρακτικά αντιφασιστικά έργα, ένα έργο – μάθημα πραγματικό για το πόσο εύκολα μπορεί να αναπτυχθεί ο φασισμός σε όλες τις μορφές κοινωνιών, ακόμη και στην κοινωνία μιας… μόνο σχολικής τάξης, ένα έργο τραγικά επίκαιρο που θα φέρει στο μυαλό πολλών εικόνες που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια όχι μόνο στα δελτία ειδήσεων, αλλά και στην καθημερινότητά μας. Το ρίσκο που πήρε μεγάλο, καθώς αποφάσισε να απευθυνθεί κατά κύριο λόγο στο εφηβικό κοινό, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως δεν μπορεί να παρακολουθήσει το έργο το ενήλικο κοινό (το αντίθετο θα λέγαμε). Οι ισορροπίες που έπρεπε να κρατήσει πολλές, με κυριότερη αυτή της αποφυγής του υπέρμετρου διδακτισμού… Και το κατάφερε εν μέρει, καθώς μας χάρισε μία περιεκτική και συνάμα χορταστική παράσταση με φόντο το λιτό σκηνικό μιας σχολικής αίθουσας. Τα σκηνοθετικά ευρήματα λίγα, αλλά ουσιαστικά, με αυτό του alter ego του κύριου Τζόουνς να αποτελεί το βασικό κλειδί της παράστασης. Αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο λόγο του κειμένου και στην ψυχοσύνθεση των πρωταγωνιστών υπερσκέλισε τις επιμέρους αδυναμίες. Ωστόσο, δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε το τελευταίο τραγούδι- επιμύθιο που ακούσαμε από όλους τους πρωταγωνιστές για την Αγάπη, καθώς απορρόφησε όλη τη δυναμική του έργου, μια δυναμική που ήταν έτοιμη να εκραγεί με τα τελευταία συγκλονιστικά λόγια του κύριου Τζόουνς… Αν εκεί έπεφτε η αυλαία, τότε η παράσταση θα είχε το ιδανικό φινάλε…
Απόλυτα πειστικός ο Κώστας Ανταλόπουλος δόθηκε στο ρόλο του Κύριου Τζόουνς, ψυχή τε και σώματι. Μολονότι ήταν από την αρχή κάπως άκαμπτος, μ’ ένα σταθερό τέμπο στη φωνή, στο βλέμμα και στο σώμα κατάφερε να μας μεταδώσει όλες τις ψυχολογικές του διακυμάνσεις και να μας κάνει συμμέτοχους σ’ όλα τα διλήμματα και τις ενδότερες σκέψεις του.
Ο Γιώργος Ζιόβας κέρδισε τις εντυπώσεις μας, ερμηνεύοντας μία ευρεία γκάμα ρόλων με προεξάρχοντα αυτόν του alter ego του κ. Τζόουνς σε μεγαλύτερη ηλικία, καθώς αυτός ουσιαστικά ένα ευφυές ψυχογράφημα της όλης διαδικασίας του πειράματος….
Από τους μαθητές ξεχωρίσαμε το μπρίο και τη δυναμική της Νταίζης- Πολυξένης Μυλωνά, τον θυμωμένο Μπόμπερ- Ηρακλή Κωστάκη, την γλυκιά Αλήν- Αλεξάνδρα Ταβουλάρη και τον εσωστρεφή σωματώδη Νταγκ- Αλέξανδρο Χούντα.
Καλύτερη στιγμή της παράστασης; Σίγουρα η σκηνή της αποκάλυψης του πειράματος στους μαθητές που πλέον ήταν απόλυτα πεπεισμένοι πως ήταν μέλη του Τρίτου Κύματος. Η συνειδητοποίηση της αλήθειας ήταν πραγματικά ανατριχιαστική...
Αξίζει να δείτε την παράσταση; Θα λέγαμε πως μάλλον επιβάλλεται…
INFO:
ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΘΕΑΤΡΟ ΧΩΡΑ, Αμοργού 20, Κυψέλη, τηλ. 210.8611200, 210.7234567 (μέσω πιστωτικής κάρτας) και στο www.n-t.gr.
Ημέρες και ώρες παραστάσεων
Από Τρίτη έως Παρασκευή στις 10:00 για σχολεία
Σάββατο 17:30 και 20:30
Κυριακή στις 19:00
Τιμές εισιτηρίων: 15 Εuro και 10 Euro (φοιτητικό)
Γεωργία Οικονόμου
[email protected]
