«Σύμβολο μιας Ελλάδας σύγχρονης που σέβεται το παρελθόν της, μιας Ελλάδας με αυτοπεποίθηση που πατάει γερά στην παράδοσή της, αλλά δεν παγιδεύεται από αυτήν», χαρακτήρισε το Μουσείο της Ακρόπολης ο υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς, χθες Τετάρτη 17/06 και υποστήριξε ότι θα λειτουργήσει ως «καταλύτης» για να γυρίσουν πίσω τα Γλυπτά του Παρθενώνα.
Εναν «περίπατο» στο μουσείο υποσχέθηκε χθες το απόγευμα στους δημοσιογράφους ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής, μια και ο «περίπατος» είναι η λογική με την οποία στήθηκε.
«Στόχος μας είναι ο επισκέπτης», τόνισε, για να προσθέσει ότι το μουσείο είναι σχεδιασμένο βάσει της «αρχαίας τοπογραφίας». Λίγο νωρίτερα είχε εκφράσει τη συγκίνησή του τώρα που το έργο ολοκληρώθηκε, αναφέρθηκε στις δυσκολίες που προέκυψαν και κατέληξε: «Το μουσείο δεν είναι έργο ενός ανθρώπου, όπως δεν ήταν έργο μίας κυβερνήσεως. Είναι έργο καθολικό».
Λίγο πριν ξεναγήσει τους δημοσιογράφους στους χώρους του και αποκαλύψει κάποια από τα «μυστικά» του, έδωσε μια συνοπτική εικόνα της διάρθρωσής του, αναφερόμενος στις πέντε ενότητες που το απαρτίζουν: η αίθουσα των κλιτύων της Ακρόπολης, η αίθουσα των αρχαϊκών έργων, η αίθουσα του Παρθενώνα , τα Προπύλαια, η Αθηνά Νίκη, το Ερεχθείο από τον 5ο αι. π.Χ. στον 5ο αι. μ.Χ.
Το μουσείο σχεδιάστηκε με την ιδέα να ανεβαίνει κανείς στην Ακρόπολη. Από τον προθάλαμο του ισογείου ο επισκέπτης βρίσκεται στον πρώτο εκθεσιακό χώρο, στην ευρύχωρη αίθουσα με το κεκλιμένο γυάλινο δάπεδο όπου παρουσιάζονται ευρήματα από τις πλαγιές της Ακρόπολης.
Σίγουρα τις εντυπώσεις κλέβουν οι δύο πήλινες αγέρωχες Νίκες. Στην κορυφή της επιβλητικής γυάλινης κλίμακας, στο τέλος της αίθουσας , δεσπόζουν τα μεγάλα αρχιτεκτονικά γλυπτά του αετώματος του αρχαϊκού ναού της θεάς Αθηνάς.
Η εξέλιξη της Ακρόπολης σε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο σηματοδοτείται από τα σχετικά ευρήματα της Γεωμετρικής περιόδου. Κοντά στις Κόρες υψώνονται επιβλητικά τα Γλυπτά της Γιγαντομαχίας από το μεγάλο αέτωμα του αρχαϊκού ναού της Αθηνάς Πολιάδος. Στην αίθουσα των αρχαϊκών έργων ο επισκέπτης θα θαυμάσει τα εκθέματα από όλες τις πλευρές, στημένα στην ιδέα μιας «λεωφόρου» για τους επισκέπτες.
Οι Καρυάτιδες δεσπόζουν σε έναν υπερυψωμένο εξώστη μεταξύ αρχαϊκών και κλασικών εκθεμάτων. Στον δεύτερο όροφο του μουσείου, η γυάλινη αίθουσα του Παρθενώνα με θέα το μνημείο είναι συγκλονιστική.
Στον πυρήνα του αιθρίου της αίθουσας του Παρθενώνα εκτίθενται αρχαίες επιγραφές που παρέχουν λεπτομερείς καταγραφές της κατασκευής του Παρθενώνα και του αγάλματος της Αθηνάς Παρθένου.
Η ενσωμάτωση της ζωφόρου του Παρθενώνα στον ορθογώνιο τσιμεντένιο πυρήνα του μουσείου, ο οποίος έχει τις ίδιες διαστάσεις με τον σηκό του Παρθενώνα, η τοποθέτηση των μετοπών ανάμεσα στις μεταλλικές κολόνες, η ανάπτυξη των μορφών των δύο αετωμάτων του ναού και η συνένωση των πρωτότυπων γλυπτών με τα αντίγραφα εκείνων που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να απολαύσει, για πρώτη φορά, ολόκληρο τον γλυπτό διάκοσμο του Παρθενώνα και να κατανοήσει τις παραστάσεις που απεικονίζονται σε αυτόν.
Τέλος, στη δυτική και βόρεια πλευρά της αίθουσας ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει μοναδικά έργα που ως πρωτότυπα αντιγράφηκαν από μεταγενέστερους καλλιτέχνες από την αρχαιότητα μέχρι και τη σύγχρονη εποχή.
Αντιγόνη Καράλη
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Οι πρώτες δοκιμές, το μεγάλο ατού, το «δάσος κιόνων» και οι πατέντες...
Η εικόνα με τους επισκέπτες να σχηματίζουν ουρά έξω από το μουσείο μέσα στο κρύο (λέγε με Ερμιτάζ), περιμένοντας να έρθει η σειρά τους, είναι απωθητική για τους ανθρώπους του Μουσείου Ακροπόλεως. Ο κ. Δημήτρης Παντερμαλής εξήγησε πως οι επισκέπτες θα περιμένουν μέχρι την ώρα εισόδου τους στον άνετο προθάλαμο. Το Μουσείο μπορεί να φιλοξενήσει καθημερινά περί τους 10.000 επισκέπτες, αλλά, φυσικά, σε μικρότερες ομάδες. Θα καταβληθούν προσπάθειες να μην υπερβαίνουν τους 1.200 τη φορά, ώστε να μην υπάρχει συνωστισμός. Από αυτούς, μέχρι 400 θα μπορούν να ξεκουράζονται (ταυτοχρόνως) στην αίθουσα των Γλυπτών του Παρθενώνα και αρκετοί στο εστιατόριο του ορόφου ή στο κυλικείο της εισόδου.
Οι πρώτες δοκιμές με τη χρήση τεχνητού φωτός έγιναν με τη Σανδαλίζουσα ή Σανδαλιζομένη Νίκη από το θωρακείο του Ναού Αθηνάς Νίκης. Αλλά, στους ιθύνοντες δεν άρεσε η σκηνοθεσία. Η φύση, όμως, φτιάχνει ό,τι χαλάει ο άνθρωπος και η αρχιτεκτονική. Ετσι, το φυσικό φως αναδεικνύει τα χρώματα, την πλαστική, την επιφάνεια και την ομορφιά των αγαλμάτων.
Ποιο είναι το μεγάλο ατού του νέου μουσείου; Ο έφορος Ακροπόλεως, Αλέξανδρος Μάντης, είναι κατατοπιστικός: εδώ μπορεί κάποιος να δει εκθέματα όπως δεν μπορεί να τα δει πουθενά αλλού στον κόσμο. Και μάλιστα, τα ίδια τα αριστουργήματα της φειδιακής τέχνης, τη ζωφόρο του Παρθενώνα και τα άλλα υπέροχα γλυπτά, όπως των μετοπών και των αετωμάτων.
Το λεγόμενο «δάσος κιόνων» στην αίθουσα των αρχαϊκών εξαφανίστηκε. Με τη σωστή τοποθέτηση των αγαλμάτων -και επάνω στις αρχαίες βάσεις τους, όποτε ήταν δυνατόν να ανακτηθούν- έγινε δάσος αγαλμάτων, αίροντας έτσι τις όποιες επιφυλάξεις είχαν κατά καιρούς διατυπωθεί. Η τρίτη διάσταση, που δίνει στον επισκέπτη τη δυνατότητα να βλέπει τα περισσότερα εκθέματα τριγύρω, έπαιξε μεγάλο ρόλο. «Ενα έργο τέχνης υψηλής ποιότητας, άλλωστε, πρέπει να αναπνέει, αλλιώς το καταστρέφεις».
Διάφορες «πατέντες» χρησιμοποιήθηκαν από τους ειδικούς συντηρητές, προκειμένου να καθαριστούν, να συντηρηθούν, ακόμη και να στηριχθούν εκθέματα. Η λεγόμενη Κόρη του Αντήνορα, επί παραδείγματι, άγαλμα του γλύπτη Αντήνορα, με αναθέτη τον Νέαρχο, στάθηκε στο ύψος της, γιατί τη διαπέρασαν με μεταλλικό σκελετό από κορυφής μέχρις ονύχων. Ο Γιώργος Παγανής, ο Δημήτρης Μαραζιώτης και 46 ακόμη συνεργάτες τους κατάφεραν να κάνουν θαύματα.
Για την Κόρη του Αντήνορα ο κ. Παντερμαλής είπε πως την είχαν αρπάξει οι Πέρσες και την έφερε πίσω ο Μέγας Αλέξανδρος, σχολιάζοντας: ίσως και για να τα πάρουμε από το Βρετανικό Μουσείο χρειάζεται ένας Μέγας Αλέξανδρος. Πάντως, ο ίδιος παραδέχτηκε πως χρειάζεται να γίνει διάλογος με τους Βρετανούς σε διαφορετική, πιο μόνιμη βάση.
n Εν αρχή ήσαν, βεβαίως, οι αρχαιολόγοι. Ο έφορος Αλέξανδρος Μάντης, η Χριστίνα Βλασσοπούλου, η Σταματία Ελευθεράτου, η Αλκηστις Χωρέμη, τέως έφορος, που ήταν παρούσα στη χθεσινή ξενάγηση, και άλλοι ακόμη έδωσαν τους καλύτερους εαυτούς τους και πέτυχαν, δουλεύοντας με άψογη συνεργασία, να έχουν ένα άριστο αποτέλεσμα.
Αγγελική Κώττη
