Φεύγοντας με το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας για τον Θέμη Πάνου, το Βραβείο Σκηνοθεσίας για τον Αλέξανδρο Αβρανά, αλλά και δύο βραβεία καλύτερης ταινίας από περιφερειακά τμήματα του Φεστιβάλ, το «Miss Violence», με την σκληρή του ιστορία, προκάλεσε περισσότερο ντόρο από σχεδόν οποιοδήποτε άλλο φιλμ στη φετινή Μόστρα.

Μια ιστορία με επίκεντρο την ελληνική οικογένεια και την αποδόμηση του τακτοποιημένου προσωπείου της: η 11χρονη Αγγελική πηδά, χαμογελαστή, από το μπαλκόνι ανήμερα των γενεθλίων της και οι κοινωνικές υπηρεσίες πασχίζουν να καταλάβουν το γιατί, όσο η οικογένειά της επιμένει απαθής ότι ήταν ατύχημα προσπαθώντας ταυτόχρονα να κρύψει ένοχα μυστικά.

O Αλέξανδρος Αβρανάς μας μίλησε από το Τορόντο όπου βρίσκεται ήδη για την προβολή του «Miss Violence» στο πρόγραμμα City to City:

Πώς αισθάνθηκες όταν άκουσες τον Μπερνάρντο Μπερτολούτσι να λέει: «Αργυρός Λέοντας σκηνοθεσίας στον Αλέξανδρο Αβρανά»;

Αισθάνθηκα… Κοίτα δεν το περίμενα, δεν το ήξερα… Όλοι ελπίζουν σε ένα φεστιβάλ, βέβαια, αλλά… Εντάξει δεν το περίμενα και όταν άκουσα το όνομα μου, τι να πω, δεν ήξερα τι να κάνω. Συγκινήθηκα πάρα πολύ, αισθάνθηκα πολύ περήφανος.

Και η πλάκα είναι ότι όταν ανέβηκα πάνω λέει ο Μπερτολούτσι: «Ηe is the beautiful face». (γελάει) Ναι ήταν πολύ συγκινητικό γιατί είναι ένας μεγάλος σκηνοθέτης και όταν σου λέει κιόλας «αγάπησα την ταινία σου» νομίζω ότι σου δίνει πολύ κουράγιο να προχωρήσεις.

Δεν σας είχαν προειδοποιήσει ότι θα πάρετε αυτά τα βραβεία πριν μπείτε στην τελετή απονομής;

Είχαν κάτι υπονοήσει για το βραβείο αντρικού ρόλου, αλλά δεν είχαν πει τίποτα για τη σκηνοθεσία.

Τώρα πάντως θα ήθελα πάρα πολύ να γύριζα αμέσως στην Ελλάδα και να το αισθανόμουν όλο αυτό, γιατί πραγματικά είναι και μια νίκη του ελληνικού σινεμά και είναι νίκη των Ελλήνων. Σε καμία περίπτωση δεν είναι μόνο προσωπική νίκη.

Και ο Θέμης Πάνου είχε χάσει τα λόγια του! Είναι καταπληκτικός ηθοποιός: 30 χρόνια στο θέατρο και με την πρώτη του ταινία να παίρνει αυτό το βραβείο.

Ναι ο Θέμης είναι καταπληκτικός και ευτυχώς αναγνωρίστηκε φουλ για το ρόλο του. Το σημαντικό για το Θέμη είναι ότι πήρε την πολύ δύσκολη απόφαση να παίξει το ρόλο που οι περισσότεροι βλέποντας τον θα τον μισήσουν. Και να τον παίξει τόσο πειστικά! Τόσο συγκλονιστικά!

Τι ακριβώς σημαίνει “Miss Violence”;

Νομίζω ότι δεν πρέπει να το πω γιατί πρέπει κανείς να δει την ταινία. Νομίζω ότι δεν είναι ανάγκη να τα πούμε όλα. Γιατί να χάσει ο θεατής όλο το σασπένς;

Προτιμάς δηλαδή ο θεατής να μπει παρθένος στην ταινία;

Φυσικά, για μένα είναι πολύ σημαντικό ο θεατής να μπει στην ταινία χωρίς να έχει άμυνες, χωρίς να αισθανθεί ότι πρέπει να επιτεθεί σ’ αυτό που κάνεις ή να είναι κλειστός. Νομίζω ότι η ταινία σε ταξιδεύει. Δεν είναι ταινία ύπουλη που θέλει να σε χτυπήσει άσχημα, σαδιστικά αλλά είναι μια ταινία η οποία θέλει απλά να σε κάνει να νιώσεις. Να νιώσεις αυτά που ένιωσαν ένιωσαν οι χαρακτήρες της.

Γράφτηκε ήδη ότι το «Miss Violence»είναι μια πολιτική παραβολή.

Δεν θα χρησιμοποιούσα καν τη λέξη «παραβολή». Έχει έναν καθαρά κοινωνικοπολιτικό συμβολισμό. Ούτως ή άλλως οι αφορμές είναι πολλές - πέρα από την ιστορία την ίδια, η οποία είναι πάρα πολύ σκληρή και συγκλονιστική και μιλάει για μια αλήθεια που πρέπει επιτέλους να την δούμε γύρω μας.

Είναι μια αληθινή ιστορία ενδο-οικογενειακής βίας (ενδο-οικογενειακής φρίκης θα έλεγα) που συνέβη στην Γερμανία.

Ναι και όταν έμαθα γι αυτήν την ιστορία τα παράτησα όλα για να την κάνω ταινία. Το θέμα της είναι παγκόσμιο.

Κάτω από αυτή την ιστορία όμως υπάρχει ένα δεύτερο επίπεδο...

Και δεύτερο και τρίτο επίπεδο υπάρχει, τα οποία λειτουργούν και τοποθετούν όλα αυτά τα εγκλήματα (σ.σ. που βλέπουμε στην ταινία) σε ένα μεγαλύτερο μέγεθος, σε ολόκληρη την κοινωνία.

Μιλάς για την κρίση;

Ναι αλλά για μια κρίση όχι μόνο ελληνική αλλά και ευρωπαϊκή, ίσως και παγκόσμια σιγά σιγά. Κρίση όχι οικονομική αλλά ηθική - κρίση αξιών.

Μιλώντας στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής ο Αβρανάς είχε ήδη δηλώσει ότι «ο συμβολισμός της ταινίας είναι ότι όπως και τα μέλη της οικογένειας δεν ανοίγουν την πόρτα να φύγουν από αυτό που τους συμβαίνει, έτσι και στην Ελλάδα και την Ευρώπη της κρίσης, που οι άνθρωποι ζουν μια πολύ βίαιη και δύσκολη κατάσταση, δεν επαναστατούν.»

Παραγωγός της ταινίας είναι Χρήστος Κωνσταντακόπουλος, ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από όλες σχεδόν τις σημαντικές ελληνικές ταινίες των τελευταίων χρόνων.

Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον Χρήστο Κωνσταντακόπουλο γιατί χωρίς αυτόν δεν θα γινόταν η ταινία. Μετά από ένα χρόνο έντονης έρευνας και αναζήτησης χρημάτων ήμουνα πάρα πολύ απελπισμένος. Η ταινία δεν θα γινόταν ποτέ μέχρι που ο Χρήστος μου είπε «έλα πάμε, πάμε να την κάνουμε». Δε με ήξερε, δεν τον ήξερα, απλά διάβασε το σενάριο μου και μου λέει «μ’ αρέσει, πάμε».

Και βέβαια ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλω στον Βασίλη Χρυσανθόπουλο ο οποίος ήταν εκεί και με υποστήριζε σαν παραγωγός μου και σαν line producer.

Ο κριτικός Στηβ Ρόουζ στην Guardian έγραψε ότι στην Ελλάδα υπάρχει ένα νέο κινηματογραφικό κίνημα που το ονόμασε «Αλλόκοτο Ελληνικό Σινεμά».

Δεν με αφορούν καθόλου οι κατηγοριοποιήσεις. Είναι για ηλίθιους. Το λέω πολύ σκληρά γιατί είναι ανάγκη κάποιων ανθρώπων να βάζουν ταμπέλες. Εγώ με τον Λάνθιμο ή με την Τσαγγάρη δεν έχω καμία σχέση παρά μόνο ότι είμαστε σκηνοθέτες που ζούμε στην Ελλάδα -ο Λάνθιμος βέβαια έχει πια φύγει- και έχουμε κοινές καταβολές, έχουμε ζήσει κοινές καταστάσεις, έχουμε αισθανθεί παρόμοια πράγματα.

Από κει και πέρα όμως είναι διαφορετική η κινηματογραφική μας γλώσσα. Άλλο πράγμα θέλει να κάνει ο Λάνθιμος, άλλο θέλω να πω εγώ. Γιατί, εν τέλει, η δική μας ταινία είναι απολύτως ρεαλιστική και αυτή είναι η μεγάλη της επιτυχία.

Παρ’ όλα αυτά υπάρχει, ένα Νέο Ελληνικό Ρεύμα τα τελευταία χρόνια, που μπορεί να μην έχει κοινή αισθητική, κοινή ιδεολογική θέση ή κοινό κινηματογραφικό ύφος, είναι όμως ένα ρεύμα νέων δημιουργών που εξαπλώνεται, που πηγαίνει στα φεστιβάλ, που κερδίζει βραβεία…

Βεβαίως υπάρχει! Οι νέοι αυτοί νομίζω ότι έχουνε λίγο αποστασιοποιηθεί από τον ιδρυματισμό που είχαν πιθανόν οι παλαιότερες γενιές. v Θέλω να πω ότι νέες γενιές αισθανόμαστε ότι είμαστε σε ένα πόλεμο, ότι υπάρχει μια πολύ μεγάλη ανάγκη να κάνουμε σινεμά και θα το κάνουμε με οποιοδήποτε τρόπο. Ευτυχώς μας έχει βοηθήσει και η τεχνολογία σε αυτό. Αλλά από κει και πέρα νομίζω έχουμε ανάγκη να πούμε αλήθειες που θα φέρουν τη κοινωνία τελικά σε ένα καλύτερο τόπο.

Πιστεύεις ότι η ελληνική ταινία μπορεί να γίνει και εμπορεύσιμο προϊόν;

Πιστεύω ότι ήδη είναι ένα εμπορεύσιμο προϊόν και είναι από τις φορές που δε μιλάμε για ατομικές καταστάσεις - βλέπε Αγγελόπουλος ή άλλοι σκηνοθέτες στο παρελθόν - αλλά μιλάμε για μια πιο μαζική εξαγωγή του ελληνικού κινηματογράφου.

Διάβασα κάπου ο Κιμ Κι-Ντουκ ενθουσιάστηκε με την συμπρωταγωνίστρια της ταινίας, την Ελένη Ρουσινού...

Είναι αλήθεια, ναι, βεβαίως ενθουσιάστηκε… Ενθουσιάστηκε όπως ενθουσιάστηκε και η κριτική επιτροπή με την Ελένη. Είναι μία ερμηνεία συγκλονιστική. Πάρα πολύ δύσκολη ερμηνεία - καθόλου δεν υποτιμώ με αυτό τους άλλους ηθοποιούς - αλλά η Ελένη πραγματικά έχει κάνει πολύ σημαντικά πράγματα. Κέρδισε πολλές εντυπώσεις στο φεστιβάλ και πιστεύω ότι έχουν ανοίξει πόρτες για όλους μας.