Σχεδόν όλες οι γυναίκες, ανεξαρτήτως ηλικίας, θα βρεθουν κάποια στιγμή αντιμέτωπες με ενοχλήσεις περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές που σχετίζονται με το γεννητικό σύστημα. Όμως, πολλές φορές ή δεν δίνεις την ανάλογη προσοχή ή πανικοβάλλεσαι χωρίς να υπάρχει λόγος. Για να τσεκάρεις λοιπόν τις γνώσεις σου και να δράσεις εγκαίρως, εμείς, με τη βοήθεια της Β’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ελληνικής Εταιρείας Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας (ΕΕΓΕ), φτιάξαμε έναν πρακτικό οδηγό, από το Α ως το Ω, με τα πιο συχνά γυναικολογικά προβλήματα, τις αιτίες και τις αντίστοιχες θεραπείες τους.

Ακανόνιστη αιμορραγία

Όταν η περίοδος διαρκεί πολύ ή δεν είναι σταθερή

Η ακανόνιστη αιμορραγία μπορεί να σηματοδοτεί πολλά πράγματα που σχετίζονται με το γυναικείο γεννητικό σύστημα. Οι ακανόνιστοι κύκλοι στην περίοδο (συγκεκριμένα η συχνομηνόρροια και η αραιομηνόρροια) είναι ωστόσο από τα πιο συνηθισμένα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, για συχνομηνόρροια μιλάμε στην περίπτωση που η γυναίκα έχει ξαφνικά τακτικές περιόδους σε διάστημα μικρότερο των 21 ημερών (ενώ πριν είχε φυσιολογικές), ενώ για αραιομηνόρροια, όταν ο κύκλος είναι μεγαλύτερος από 35 ημέρες και το διάστημα μεταξύ των κύκλων δεν είναι σταθερό.

Τι μπορεί να φταίει: Οι αιτίες ποικίλλουν, αλλά συνήθως προκαλούνται από κάποιο ορμονικό ή οργανικό πρόβλημα (π.χ. ανωμαλίες θυρεοειδούς αδένα, πολύποδας στη μήτρα, ινομυώματα, κύστες στις ωοθήκες). Μπορεί όμως να οφείλονται και σε συναισθηματική φόρτιση, απώλεια ή αύξηση βάρους, ακόμα και στο στρες.

Πέρασε στη δράση: Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία του προβλήματος, γι’ αυτό επισκέψου το γιατρό σου, ο οποίος θα ζητήσει αρχικά να κάνεις υπερηχογράφημα και ορμονικές εξετάσεις. Με βάση τα αποτελέσματα θα σου χορηγηθεί η κατάλληλη αγωγή. Αν το πρόβλημα οφείλεται σε ορμονική διαταραχή, μπορεί να λάβεις ορμόνες με τη μορφή αντισυλληπτικών χαπιών.

Μην ξεχνάς: Η αστάθεια στην περίοδο, και κυρίως στην περίπτωση της αραιομηνόρροιας, μπορεί να γίνει αιτία υπογονιμότητας (όταν δεν υπάρχει ωοθυλακιορρηξία) αλλά και μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, αφού είναι πρακτικά αδύνατον να υπολογίσεις τις γόνιμες ημέρες.

Δυσμηνόρροια

Ο μηνιαίος εφιάλτης

Από δυσμηνόρροια πάσχει περίπου το 40% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Η έντασή του πόνου συχνά αυξομειώνεται, ενώ πολλές φορές συνοδεύεται και από μεγάλη αιμορραγία, κράμπες, ναυτία και εμετούς.

Τι μπορεί να φταίει: Η δυσμηνόρροια διακρίνεται σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή. Η πρωτοπαθής, που παρουσιάζεται συνήθως κατά την εφηβεία (όπου το γεννητικό σύστημα δεν είναι ακόμη ώριμο), τις περισσότερες φορές δεν οφείλεται σε κάποιο παθολογικό αίτιο. Στη δευτεροπαθή όμως (η οποία αφορά κυρίως γυναίκες 25-40 ετών) υπάρχει είτε κάποια οργανική αιτία (π.χ. ενδομητρίωση) είτε κάποιο γυναικολογικό νόσημα (φλεγμονή της μήτρας ή των σαλπίγγων). Επίσης οι συμφύσεις που έχουν δημιουργηθεί ύστερα από χειρουργική επέμβαση ή από επαναλαμβανόμενες σαλπιγγίτιδες δημιουργούν δυσμηνόρροια.

Πέρασε στη δράση: Για την πρωτοπαθή δυσμηνόρροια μερικά αναλγητικά ή σπασμολυτικά είναι αρκετά για να νιώσεις καλύτερα, πάντα βέβαια με τις οδηγίες του γιατρού σου. Ένα ζεστό μπάνιο για 10-15 λεπτά, το μασάζ στην κοιλιά, η κατάκλιση σε εμβρυϊκή στάση αλλά και κάποιες τεχνικές χαλάρωσης μπορούν επίσης να σε βοηθήσουν.

Μην ξεχνάς: Το γυναικολογικό σου ιστορικό θα δώσει αρκετές πληροφορίες για να αξιολογηθεί η πάθηση. Η λαπαροσκόπηση και η υστεροσκόπηση συμβάλλουν επίσης στην επιβεβαίωση της διάγνωσης σε ποσοστό 50-60% των ασθενών.

Ενδομητρίωση

Πόνος στο σεξ και πριν από την περίοδο

Εμφανίζεται κυρίως στην ηλικιακή ομάδα των 19-35 ετών, χαρακτηρίζεται από συχνές και εκτεταμένες αιμορραγίες, ενώ πολλές γυναίκες υποφέρουν και από δυνατούς πόνους χαμηλά στην κοιλιά πριν από την περίοδο ή κατά τη διάρκεια του σεξ, ενώ σε προχωρημένο στάδιο η ενδομητρίωση μπορεί να επηρεάσει την κύστη ή το έντερο, οπότε και δημιουργούνται συμπτώματα όπως η συχνή και επώδυνη ούρηση.

Τι μπορεί να φταίει: Η πάθηση αποδίδεται σε κάποια κύτταρα του ενδομητρίου, τα οποία ξεφεύγουν από το εσωτερικό της μήτρας και εγκαθίστανται σε διάφορα σημεία της κοιλιάς, δημιουργώντας κατά κάποιον τρόπο μικρές αποικίες εκτός της κοιλότητας της μήτρας. Οι αποικίες αυτές προκαλούν σε πολλές γυναίκες κάθε μήνα τα δυσάρεστα συμπτώματα. Υπάρχουν όμως και γυναίκες που δεν έχουν κανένα σύμπτωμα και μαθαίνουν ότι πάσχουν από ενδομητρίωση στην προσπάθειά τους να βρουν την αιτία που δεν μπορούν να κάνουν παιδί.

Πέρασε στη δράση: Η επίσκεψή σου στον ειδικό επιβάλλεται, καθώς η οριστική διάγνωση γίνεται μόνο με λαπαροσκόπηση, χάρη στην οποία διαπιστώνεται η έκταση των ενδομητρικών εστιών. Όσο για το είδος της θεραπείας, εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και μπορεί να είναι φαρμακευτική, χειρουργική ή συνδυασμός των δύο. Η φαρμακευτική αγωγή συνίσταται σε ορμονική θεραπεία με αντισυλληπτικά δισκία, ενώ η χειρουργική θεραπεία στοχεύει στον καυτηριασμό όλων των ορατών ενδομητριακών εστιών και στην αντιμετώπιση των συμφύσεων και των κυστών στις ωοθήκες, όταν υπάρχουν.

Μην ξεχνάς: Σύμφωνα με έρευνες, το 50% των γυναικών που υποφέρουν από τη συγκεκριμένη νόσο αντιμετωπίζουν και πρόβλημα τεκνοποίησης. Συνήθως η γονιμότητα επανέρχεται μετά τη θεραπεία.

Κολπικές εκκρίσεις

Δεν είναι πάντα αθώες

Oι κολπικές εκκρίσεις αποτελούν ένα φυσιολογικό φαινόµενο για το γυναικείο οργανισµό. Όχι όµως πάντα. Όταν η ποσότητά τους αυξάνεται και τα υγρά από διαφανή αρχίσουν να γίνονται καφέ, κίτρινα πρασινωπά ή λευκά, και κυρίως δύσοσμα, η πιθανότητα κάποιας λοίµωξης του κόλπου είναι σχεδόν βέβαιη.

Τι μπορεί να φταίει: Η ύπαρξη κνησμού και λευκών εκκρίσεων συνήθως συνδέεται με μόλυνση του κόλπου που προέρχεται από μύκητες, ενώ οι εκκρίσεις λευκές ή αποχρωματισμένες με έντονη οσμή, που γίνεται πιο έντονη μετά το σεξ, μπορεί να οφείλονται σε βακτηριακή κολπίτιδα (που οφείλεται σε μικρόβια). Γενικά κολπικές λοιμώξεις μπορούν να προκαλέσουν τα συνθετικά εσώρουχα, τα στενά παντελόνια, ενώ μερικές φορές η κολπίτιδα προκαλείται από μικρόβια που μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής, καθώς και από μια πρόσφατη θεραπεία με αντιβιοτικά (τα οποία καταστρέφουν τα «φιλικά» βακτήρια που διατηρούν τα κολπικά ένζυμα σε φυσιολογικά επίπεδα).

Πέρασε στη δράση: Αν είσαι επιρρεπής στις μολύνσεις, καλό είναι να αποφεύγεις τα συχνά ντους με ισχυρά αντισηπτικά στην ευαίσθητη περιοχή (σκοτώνουν τα «φιλικά» βακτήρια που ελέγχουν την παραγωγή μυκήτων). Eναλλακτικά, μπορείς να κάνεις πλύσεις με χαμομήλι, στο οποίο θα προσθέσεις 2-3 σταγόνες αιθέριου ελαίου tea tree. Και, φυσικά, μην παραλείψεις να επισκεφθείς το γιατρό.

Μην ξεχνάς: Αν χρησιμοποιείς ταμπόν, δεν πρέπει να παραμένει στον κόλπο για περισσότερο από 6-8 ώρες, γιατί μπορεί να επιβαρύνει τη χλωρίδα της περιοχής. Επιπλέον, πρέπει να χρησιμοποιείς το σωστό μέγεθος ανάλογα με τη ροή του αίματος και την ηλικία σου.

- Μείνε συντονισμένη για να διαβάσεις τη συνεχεια του οδηγού υγείας για γυναίκες -

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 157

Update: Μάρτιος 2016.