Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο, πως το πεπτικό σύστημα, είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στις παρενέργειες που δημιουργούνται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής (άγχος, μη ισορροπημένη διατροφή, φαγητό στο πόδι, καθιστική εργασία κ.ά). Οι έρευνες επίσης αποκαλύπτουν πως το πεπτικό σύστημα «σκέφτεται» και «αισθάνεται» ως δεύτερος εγκέφαλος. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως το παχύ έντερο (που είναι το πιο σημαντικό όργανο του πεπτικού συστήματος), αν έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους κανόνες της σωστής διατροφής, η οποία συνδυάζεται και με αγχώδεις σκέψεις και συναισθήματα, μπορεί να παρουσιάσει από μια απλή δυσκοιλιότητα, μέχρι κάποιο χρόνιο φλεγμονώδες νόσημα. Για να προλάβεις λοιπόν τα χειρότερα, διάβασε πώς θα αναγνωρίσεις και θα αντιμετωπίσεις τις σύγχρονες παθήσεις απειλούν το έντερό σου.
Σύνδρομο ευερέθιστου έντερου
Μήπως είσαι τελειομανής;
Υποφέρεις τακτικά από φουσκώματα πρηξίματα και τυμπανισμό της κοιλιάς κυρίως λίγη ώρα μετά το μεσημεριανό γεύμα και παράλληλα ταλαιπωρείσαι από δυσκοιλιότητα που συχνά εναλλάσσεται με διάρροια; Αν ναι, τότε πιθανότητα πάσχεις από το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ή σπαστική κολίτιδα, όπως αλλιώς λέγεται η πιο συχνή από τις παθήσεις του εντέρου, η οποία ταλαιπωρεί συνήθως τα αγχώδη και τελειομανή άτομα, ιδιαίτερα τις νέες γυναίκες.
Μέτρα αντιμετώπισης: Επειδή η συγκεκριμένη πάθηση οφείλεται στις διαταραχές της κινητικότητας του εντέρου, η αντιμετώπισή της εξαρτάται από το σύμπτωμα που βρίσκεται σε έξαρση κάθε φορά. Με δυο λόγια: για να αποφύγεις το φούσκωμα, πρέπει να περιορίσεις την κατανάλωση τροφίμων που σου το προκαλούν. Στους «συνήθεις υπόπτους» ανήκουν τα όσπρια, το λάχανο, το μπρόκολο, η ντομάτα, το κουνουπίδι, τα κρεμμύδια, το γάλα και τα άγουρα φρούτα. Όταν είσαι στη φάση της δυσκοιλιότητας, να καταναλώνεις τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, π.χ., δημητριακά ολικής άλεσης και άφθονο νερό, που διευκολύνουν την κινητικότητα του εντέρου. Στη φάση της διάρροιας όμως να αποφεύγεις αυτά τα τρόφιμα, επειδή επιδεινώνουν τη διάρροια και προκαλούν αέρια.
Tι άλλο μπορείς να κάνεις: Για να διευκολύνεις την πέψη, μπορείς να καθιερώσεις μικρά και συχνά γεύματα και επίσης να τρως ήρεμα χωρίς άγχος.
Ελκώδης κολίτιδα & νόσος του Crohn
Οι σοβαρές παθήσεις του εντέρου
Αν πάσχεις από ελκώδη κολίτιδα ή νόσο του Crohn, ήδη γνωρίζεις ότι τα νοσήματα αυτά, θα σε συνοδεύουν για όλη σου τη ζωή. Η σοβαρότητα και η εξέλιξη τους όμως, διαφέρει σημαντικά από ασθενή σε ασθενή. Oπως επισημαίνει ο κ. Δημήτρης Καραμανώλης, Δ/ντής Β’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής του νοσοκομείου Ο Ευαγγελισμός: «Πρόκειται για δυο χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις του παχέος εντέρου, οι οποίες επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Tα πιο χαρακτηριστικά τους συμπτώματα είναι το κοιλιακό άλγος, η καταβολή δυνάμεων, οι αιματηρές διάρροιες και η απώλεια βάρους. Άλλα συμπτώματα είναι ο χαμηλός πυρετός, η αναιμία, η εξάντληση και στα παιδιά η καθυστέρηση στην ανάπτυξη και στην έλευση της εφηβείας».
Μέτρα αντιμετώπισης: Ευτυχώς και οι δύο παθήσεις είναι πλέον αντιμετωπίσιμες και μέσω της κατάλληλης θεραπείας οι περισσότεροι ασθενείς είναι σε θέση να συνεχίσουν να ζουν μία σχεδόν φυσιολογική ζωή, λένε οι ειδικοί. Μετά λοιπόν τη διάγνωση τους, που γίνεται με το ιστορικό του ασθενούς, με ακτινολογικό έλεγχο και κυρίως με κολονοσκόπηση και βιοψίες, ο γαστρεντερολόγος θα συστήσει ειδική δίαιτα (στην περίοδο των εξάρσεων) και φαρμακευτική αγωγή.
Tι άλλο μπορείς να κάνεις; Σε σοβαρές καταστάσεις, ίσως κριθεί απαραίτητη και η χειρουργική παρέμβαση.
Όταν το έντερο… τεμπελιάζει
ή είναι υπερκινητικό!
Τα παραπάνω προβλήματα αφορούν τις δυο πιο γνωστές διαταραχές του εντέρου, τη δυσκοιλιότητα και τη διάρροια. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί από το Ελληνικό Ιδρυμα Γαστρεντερολογίας και Διατροφής (ΕΛ. Ι. ΓΑΣΤ), οι πιο συχνές αιτίες που οδηγούν το έντερο στην «τεμπελιά» είναι η φτωχή σε φυτικές ίνες διατροφή, η καθιστική ζωή, το άγχος, οι στερητικές δίαιτες, η αναβολή της επίσκεψης στην τουαλέτα. Η διάρροια από την άλλη, μπορεί να οφείλεται σε λήψη μολυσμένης τροφής ή νερού, κάποιων φαρμάκων, καθώς και σε συναισθηματική αναστάτωση.
Μέτρα αντιμετώπισης: Η δυσκοιλιότητα, συνήθως αντιμετωπίζεται με διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης) και με αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, ο γιατρός μπορεί να συστήσει για ορισμένο διάστημα και τη χρήση υπακτικών. Για την αντιμετώπιση της διάρροιας συνιστάται η βελτίωση της χλωρίδας του εντέρου, η οποία διαταράσσεται εξαιτίας της κακής διατροφής ή της λήψης αντιβίωσης. Τέλος για την ενίσχυση του πληθυσμού των καλών μικροβίων στο έντερο βοηθούν τα προβιοτικά, οι καλύτερες πηγές των οποίων είναι τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι, το κεφίρ και το τυρί.
Τι άλλο μπορείς να κάνεις: Σε περίπτωση που η δυσκοιλιότητα δεν οφείλεται σε κακή διατροφή, αλλά σε κάποια νοσήματα ή στη λήψη ορισμένων φαρμάκων (π.χ. αντικαταθλιπτικά, ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά, σίδηρο κ.λπ.), τότε θα πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστεί η αιτία που την έχει προκαλέσει. Επίσης, όταν υπάρχει διάρροια, συνιστάται η παροδική αποφυγή φρούτων και λαχανικών, επειδή επιτείνουν το πρόβλημα. Ωστόσο, μήλα, μπανάνες και βραστά καρότα μπορούν να καταναλώνονται με μέτρο, χωρίς να επιδεινώσουν την κατάσταση. Τόσο στη διάρροια όσο και στη δυσκοιλιότητα η επαρκής ενυδάτωση είναι απαραίτητη.
Μήπως έχεις δυσκολίες στη χώνεψη και δεν το ξέρεις;
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, αρκετά άτομα παρουσιάζουν δυσκολία στη χώνεψη του γάλακτος (εξαιτίας της δυσανεξίας στη λακτόζη). Η δυσκολία αυτή εμφανίζεται με φούσκωμα ή αέρια στην κοιλιά, πόνους που μοιάζουν με κολικούς και εμετούς. Επίσης τελευταία πολύς λόγος γίνεται για την «κοιλιοκάκη», που στην ιατρική ορολογία σημαίνει δυσανεξία στη γλουτένη (μια πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρόμη και τη σίκαλη). Η αντίδραση του οργανισμού σε αυτή την πρωτεΐνη, έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του εσωτερικού τοιχώματος του λεπτού εντέρου, ενώ πρόσφατες μελέτες, απoδεικνύoυν ότι: τo 50% των περιπτώσεων της νόσου εκδηλώνεται με άτυπα κλινικά συμπτώματα. Δηλαδή, στα άτομα αυτά δεν υπάρχουν τα τυπικά συμπτώματα της κoιλιoκάκης που συνήθως περιλαμβάνουν: χρόνια διάρροια ή σπανιότερα δυσκοιλιότητα και «τάση διάτασης» της κοιλιάς.
Μέτρα αντιμετώπισης: Για την δυσανεξία στη γλουτένη, η μοναδική θεραπεία είναι να απομακρυνθούν οριστικά από το διαιτολόγιο σου οι τροφές που περιέχουν σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρόμη, καθώς και όλα τα προϊόντα που παρασκευάζονται από αυτά τα δημητριακά. Αντίθετα, μπορείς να καταναλώνεις άνετα άλλα δημητριακά (όπως ρύζι ή καλαμπόκι). Σε περίπτωση δυσανεξίας στη λακτόζη, το αγελαδινό γάλα, μπορείς να το αντικαταστήσεις με γάλα φυτικό (σόγιας) ή να πίνεις γάλα με μειωμένη λακτόζη (υπάρχει στο σουπερ μάρκετ). Δοκίαμσε επίσης να τρως σε μικρές ποσότητες τροφές που περιέχουν λακτόζη (π.χ. τυρί ή γιαούρτι), ενδέχεται να μην σου δημιουργούν ενόχληση.
Τι άλλο μπορείς να κάνεις: Οσοι αντιμετωπίζουν δυσανεξία στη γλουτένη πρέπει πάντα να διαβάζουν προσεκτικά τις ετικέτες τροφίμων, καθώς συχνά, η γλουτένη προστίθενται σε αρκετά προϊόντα. Επίσης όσοι αντιδρούν ακόμη και σε πολύ μικρές ποσότητες λακτόζης, υπάρχουν τα ένζυμα λακτόζης που διατίθενται στο εμπόριο σε μορφή υγρού (μπορείς να τα χρησιμοποιείς και με το γάλα).
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 150
Update: Μάιος 2016.
