Ενα στα 10 άτομα κάθε ηλικίας, κυρίως αυτή την εποχή, ταλαιπωρείται από μύκητες στα νύχια, τα δάχτυλα και τα πέλματα των ποδιών. «Ειδικά τα νύχια των ποδιών προσβάλλονται 4-10 φορές συχνότερα από αυτά των χεριών, εξ αιτίας των κλειστών παπουτσιών, που τα κρατούν ζεστά και υγρά, δημιουργώντας το ιδανικότερο περιβάλλον για να αναπτυχθεί ένας μύκητας» λέει ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας, Καθηγητής κ. Ανδρέας Κατσάμπας, ο οποίος και μας εξηγεί πως μπορούμε να προλάβουμε ή να αντιμετωπίσουμε όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά το πρόβλημα.

Τα πρώτα σημάδια

Οι μυκητιάσεις των νυχιών οφείλονται σε ένα είδος μυκήτων που ονομάζονται δερματόφυτα και ευδοκιμούν στα κολυμβητήρια ( γύρω από τις πισίνες, στα ντους, στα αποδυτήρια), αλλά και στις αμμουδερές παραλίες, ακόμη και στον κήπο. Τα κλασικά συμπτώματα της πάθησης αρχίζουν σε πολλές περιπτώσεις με την εμφάνιση μιας μικρής κίτρινης ή άσπρης κηλίδας κάτω από την άκρη του νυχιού. Σταδιακά η μόλυνση προχωρεί κάνοντας το νύχι πιο χοντρό, χωρίς τη χαρακτηριστική του λάμψη και με αλλοιωμένο σχήμα. Το νύχι γίνεται επίσης πιο εύθραυστο, ενώ αποκτά ένα κιτρινωπό ή καφέ χρώμα. Τα συμπτώματα αυτά επιδεινώνονται με τον καιρό αν δεν υπάρξει θεραπεία, γιατί ο μύκητας που είναι υπεύθυνος για την ονυχομυκητίαση έχει τη δυνατότητα να πολλαπλασιάζεται εισχωρώντας ακόμα πιο βαθιά κάτω από το νύχι. Επιπλέον, μπορεί η λοίμωξη να επεκταθεί και στα υπόλοιπα νύχια και πιθανότερα και σε άλλους ανθρώπους.

Η μόλυνση αρχίζει όταν…

Όπως επισημαίνει ο κ Κατσάμπας: «οι μυκητιάσεις των νυχιών, δεν σχετίζεται ιδιαίτερα με την προσωπική υγιεινή. Τις περισσότερες φορές η μόλυνση αρχίζει όταν τα δερματόφυτα εισχωρήσουν κάτω από το νύχι μετά από έναν τραυματισμό, αν για παράδειγμα πέσει ένα βαρύ αντικείμενο στο πόδι μας, σκοντάψουμε κάπου, ή κόψουμε τα νύχια μας πολύ κοντά.. Είναι επίσης πιθανό να μολυνθούμε από τους μύκητες αν χρησιμοποιήσουμε στα νύχια των χεριών και των ποδιών μας μη αποστειρωμένα εργαλεία, τα οποία έχουν προηγουμένως χρησιμοποιηθεί από κάποιον άλλον που έχει τη μόλυνση».

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Επιρρεπείς στις μυκητιάσεις των νυχιών είναι όλοι όσοι ασχολούνται με αθλητικές δραστηριότητες, που απαιτούν χρήση κοινών αποδυτηρίων και ντους, χώρους δηλαδή όπου «συχνάζουν» οι μύκητες της κατηγορίας των δερματόφυτων και επίσης, κάνουν πολύωρη χρήση παπουτσιών, τα οποία ενδεχομένως να εμποδίζουν τον αερισμό των ποδιών τους. Ακόμα, οι ηλικιωμένοι, αλλά και τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη, κυκλοφορικά προβλήματα ή έχουν εξασθενημένο ανοσολογικό σύστημα βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο για ονυχομυκητίαση. Η μόλυνση μπορεί ωστόσο να μεταδοθεί σε άλλα νύχια ή από άτομο σε άτομο ανάμεσα και στα μέλη μιας οικογένειας ( π.χ χρησιμοποιώντας κοινές πετσέτες στο μπάνιο, κοινά εργαλεία για μανικιούρ ή πεντικιούρ).

Η θεραπεία

Σήμερα, υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι φαρμακευτικών αγωγών για την αντιμετώπιση της ονυχομυκητίασης, οι τοπικές θεραπείες (π.χ. λάκες) και οι θεραπείες από το στόμα (π.χ. χάπια). «Η θεραπεία -τονίζει ο κ. Κατσάμπας- εξαρτάται από την βαρύτητα της λοίμωξης και μπορεί να είναι μόνο τοπική, εάν η μήτρα του νυχιού δεν έχει προσβληθεί ή συνδυασμός τοπικής και από του στόματος θεραπεία εάν έχει προσβληθεί. Και οι δύο θεραπευτικές αγωγές σκοτώνουν τον μύκητα και αποτρέπουν την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό κάθε υπολειπόμενου μύκητα κάτω από τα νύχια, εφ΄ όσον ακολουθηθεί σωστά η θεραπεία. Για να θεραπευτεί η ονυχομυκητίαση, η λοίμωξη πρέπει να εξαλειφθεί εντελώς από το νύχι, γι αυτό είναι αναγκαίο να ακολουθηθεί πιστά η θεραπεία για όσο καιρό χρειάζεται το νύχι να μεγαλώσει και να βγει καινούριο. Αυτό μπορεί να διαρκέσει έως 6 μήνες για τα νύχια των χεριών και 9-12 μήνες για τα νύχια των ποδιών. Οι συνέπειες, εάν η ονυχομυκητίαση δεν θεραπευτεί οριστικά είναι σοβαρές, αφού τα μολυσμένα νύχια μπορεί να παραμορφωθούν περισσότερο, να αρχίσουν να πονάνε και οι πάσχοντες να δυσκολεύονται ακόμη και να περπατήσουν».

Το «πόδι του αθλητή»

Μια επίσης πολύ διαδεδομένη μυκητίαση που προκαλείται από τα δερματόφυτα είναι το λεγόμενο «πόδι του αθλητή», το οποίο προσβάλει τις πτυχές ανάμεσα στα δάχτυλα.. Το «πόδι του αθλητή» μεταδίδεται κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες με την υγρή άμμο η την ζεστή υγρασία των κλειστών παπουτσιών, δημιουργώντας ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών αποξηραμένες πετσούλες και φαγούρα με αίσθημα καψίματος. Πολλές φορές, η μόλυνση, που συνήθως εμφανίζεται ανάμεσα στο τέταρτο και πέμπτο δάκτυλο, επεκτείνεται και στο πέλμα ή τη ράχη του ποδιού.

Αντιμετώπιση: Η θεραπεία, με τα νέα σύγχρονα αντιμυκητικά φάρμακα -σε σκόνη ή σπρευ- είναι αποτελεσματική και γρήγορη. Ομως, η καλύτερη λύση για να αποφύγουμε την ταλαιπωρία από αυτή τη λοίμωξη, είναι να μη μένουμε πολλές ώρες με γυμνά πόδια στην πλαζ ή έξω από την πισίνα, σε χώρους δηλαδή που ευνοούν την μετάδοση της. Επίσης, καλό είναι τουλάχιστον τους καλοκαιρινούς μήνες να μην φοράμε κλειστά ή αθλητικά παπούτσια, αλλά πέδιλα ή παπούτσια που βοηθούν το δέρμα να «αναπνέει».

Να θυμάσαι

Όλα τα εξανθήματα που εμφανίζονται στα πόδια δεν είναι μυκητίαση. Πριν λοιπόν αποφασίσεις να καταφύγεις σε κάποια αυτοσχέδια “θεραπεία”, επισκέψου τον δερματολόγο σου, ο οποίος θα διαγνώσει τι συμβαίνει και θα συνταγογραφήσει την κατάλληλη θεραπεία.

Αμέσως μετά την διάγνωση, θα πρέπει να αρχίσεις και τη θεραπευτική αγωγή. Για απλές περιπτώσεις, αρκεί μια τοπική θεραπεία (π.χ αλοιφή, βάμμα κ.α), ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο δερματολόγος θα σου δώσει και χάπια.

Είναι πολύ σημαντικό να μην σταματήσεις τη θεραπεία μόλις ανακουφιστείς από τα συμπτώματα, γιατί ενώ το δέρμα μπορεί να παρουσιάζει βελτίωση, η μόλυνση παραμένει και η δερματοπάθεια θα εμφανιστεί και πάλι. Γιαυτό πρέπει να συνεχίσεις τη θεραπεία για όσο διάστημα έχει συστηθεί.

Για να προφυλάξεις τα νύχια σου

• Διατήρησε τα πόδια σου όσο πιο καθαρά και στεγνά γίνεται χρησιμοποιώντας ταλκ.
• Φόρεσε ειδικά παπούτσια όταν πρέπει να περπατήσεις σε πισίνες και σε δημόσια ντους.
• Κόψε τα νύχια σου ακριβώς στην άκρη του δακτύλου.
• Απόφυγε τα στενά και κλειστά παπούτσια, κυρίως το καλοκαίρι. Τα αθλητικά παπούτσια είναι ότι χειρότερο για την περίπτωση.
• Φόρεσε βαμβακερές κάλτσες, τις οποίες θα αλλάζεις καθημερινά και αν τα πόδια σου ιδρώνουν υπερβολικά, πες στον γιατρό να σου δώσει κάποιο αντιιδρωτικό σπρέι.
• Μην χρησιμοποιείς βερνίκι νυχιών σε νύχια που μπορεί να έχουν μολυνθεί.
• Το καλοκαίρι προτίμησε τα ανοιχτά παπούτσια.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 97

Update: Ιούνιος 2016.