Σύμφωνα με έρευνες, μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού (υπολογίζεται περίπου το 20% των ενηλίκων και το 37% των παιδιών και των εφήβων) υποφέρει από άφθες και αφθώδεις στοματίτιδες. Πρόκειται για κείνες τις μικρές «πληγές» στο εσωτερικό του στόματος, κυρίως μέσα από τα χείλη, στη γλώσσα, κάτω από τη γλώσσα, στον ουρανίσκο ή μέσα από τα μάγουλα, που προκαλούν πόνο και έντονη ενόχληση, ιδιαίτερα τρώγοντας ή πίνοντας κάτι με ξινή ή αλμυρή γεύση.

Πώς προκαλούνται

Οι άφθες αποδίδονται σε πιθανή διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος που μπορεί να οφείλεται σε καταστάσεις stress, έντονης κόπωσης, κάποιας ασθένειας ή σε αλλεργίες από τροφές και φάρμακα. Επίσης, τα μικρά αλλά πολύ επώδυνα αυτά έλκη που δυσκολεύουν την ομιλία και μάσηση, συχνά προκαλούνται και από χρήση ορθοδοντικών μηχανισμών καθώς και από οδοντιατρικές επεμβάσεις. Όπως επισημαίνουν οι κυριότεροι παράγοντες που ευθύνονται για τις άφθες είναι: η έλλειψη σιδήρου, ή έλλειψη βιταμινών, κάποιο μικρόβιο της στοματικής κοιλότητας (π.χ ο στρεπτόκοκκος), καθώς και οι μικροτραυματισμοί στο εσωτερικό του στόματος (π.χ από την οδοντόβουρτσα κ.α).

Αντιμετώπιση

Εκτός από καλή στοματική υγιεινή, που είναι έτσι και αλλιώς απαραίτητη, ο γιατρός μπορεί να συστήσει κάποιο αντισηπτικό ή αν οι άφθες είναι ερπητικού τύπου να χορηγήσει αντιβίωση. Αν οι άφθες είναι πολλές και πονούν υπερβολικά, συνιστάται η λήψη φαρμάκων από το στόμα.

Με τη βοήθεια της φύσης

• Αφέψημα εχινάκειας: Ρίξε σε 1 φλιτζάνι βραστό νερό 1 κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένη ρίζα εχινάκειας (θα τη βρεις σε μαγαζιά που πουλάνε βότανα) και άφησέ τη για 5 λεπτά. Στη συνέχεια στράγγιξε και κάνε πλύσεις (εως και τρεις φορές την ημέρα) μετά τα γεύματα στα σημεία που υπάρχουν οι άφθες -η εχινάκεια είναι βότανο γνωστό για την αντιβακτηριακή του δράση στις μολύνσεις του στόματος.
• Αφέψημα φασκόμηλου: Σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ρίχνεις 1-2 κουταλιές του τσαγιού φύλλα φασκόμηλου και τα αφήνεις για δέκα λεπτά. Σουρώνεις και κάνεις γαργάρες τρεις φορές την ημέρα. Το φασκόμηλο είναι το κλασικό φάρμακο για φλεγμονές του στόματος, του λαιμού και των αμυγδαλών. Σαν γαργάρα βοηθά στην θεραπεία της ουλίτιδας, φαρυγγίτιδας, αμυγδαλίτιδας και είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό για τις άφθες. Οι στοματοπλύσεις με σοδόνερο ή χλιαρό χαμομήλι (στα σημεία που υπάρχουν άφθες), μερικές φορές την ημέρα, βοηθούν επίσης στην αποφυγή των μολύνσεων του στόματος.

Πρέπει να ξέρεις

• Οι άφθες, στην πλειοψηφία τους είναι αθώες. Ομως εάν σε ταλαιπωρούν συχνά (4-5 φορές το χρόνο), καλό είναι να επισκεφτείς έναν ειδικό. Καμιά φορά, μπορεί να σχετίζονται με την αναιμία (λόγο έλλειψης σιδήρου και βιταμίνης Β 12 ή φολικού οξέως) και τότε, θα υποχωρήσουν εφόσον αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της αναιμίας.
• Οσο υπάρχουν άφθες στο στόμα, να αποφεύγεις τις αλμυρές τροφές, τις τροφές με καρυκεύματα και τα εσπεριδοειδή.

ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 79

Update: Ιούνιος 2016.