Το ρεσιτάλ τους ανήκει στις εκδηλώσεις του Κύκλου Μουσική δωματίου. Το πρόγραμμα θα σχολιάσει πριν από την έναρξη της συναυλίας ο πιανίστας Νίκος Λαάρης. Αυτές οι σύντομες εισαγωγικές ομιλίες εντάσσονται στο πλαίσιο των ειδικών παρουσιάσεων που έχει καθιερώσει το Μέγαρο πριν από την έναρξη των συναυλιών στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, οι οποίες αποσκοπούν στην εξοικείωση του κοινού με τη μουσική δωματίου, τους συνθέτες και τους ερμηνευτές.

Η μουσική δωματίου γεννήθηκε τον 19ο αιώνα στη Γερμανία και, χάρη σε μεγάλους συνθέτες της εποχής, καθιερώθηκε και επεκτάθηκε στις άλλες χώρες ως το απόσταγμα της μουσικής σκέψης και ευαισθησίας. Παραδόξως, είναι ένα είδος που συνυφαίνεται με έναν ιδιότυπο «ερασιτεχνισμό», γεγονός που οφείλεται στο ότι το κοινό, τότε, δεν ήταν απλώς ένα φιλόμουσο ακροατήριο, αλλά άνθρωποι που καταγίνονταν οι ίδιοι με τη μουσική πράξη στον ελεύθερο χρόνο τους.

Ο Κλασικισμός και ο Ρομαντισμός στο προσκήνιο

Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (1770-1827) και ο Φραντς Σούμπερτ (1797-1828), που, σύμφωνα με τους μουσικολόγους, εκπροσωπούν την επονομαζόμενη «Πρώτη Σχολή της Βιέννης», συνέτειναν σε μεγάλο βαθμό στην ανανέωση του ρεπερτορίου για φλάουτο, ένα όργανο που, ενώ έχαιρε εντυπωσιακής διάδοσης την εποχή του Μπαρόκ, είχε χάσει τη δημοτικότητά του στις αρχές του 19ου αιώνα.

Η Σονάτα για arpeggione και πιάνο σε λα ελάσσονα D. 821 του Σούμπερτ έχει τρία μέρη και είναι η μόνη για arpeggione (είδος εξάχορδης κιθάρας με δοξάρι) που έχει επιβιώσει ως τις μέρες μας. Ο Φραντς Σούμπερτ τη συνέθεσε στη Βιέννη, τον Νοέμβριο του 1824, σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής του, καθώς τότε υπέφερε από τα οδυνηρά συμπτώματα της προχωρημένης σύφιλης και από συχνά επεισόδια κατάθλιψης. Το έργο γράφτηκε μάλλον για τον Βίντσεντς Σούστερ, φίλο του Σούμπερτ και βιρτουόζο του arpeggione, αλλά εκδόθηκε στα 1871, όταν πια είχε περάσει η μόδα του συγκεκριμένου οργάνου. Στις μέρες μας, τα μέρη για arpeggione είθισται να ερμηνεύονται από τσέλο, βιόλα, φλάουτο, κλαρινέτο ή κοντραμπάσο, μολονότι έχουν γίνει πολλές διασκευές και μεταγραφές για άλλους συνδυασμούς οργάνων (π.χ. βιολί και κιθάρα).

Το δεύτερο έργο, η Σερενάτα σε ρε μείζονα, έργο 41 για φλάουτο και πιάνο, βασίζεται στο έργο 25 για φλάουτο, βιολί και βιόλα του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Αν και η εκδοχή για πιάνο και φλάουτο (ή βιολί) δεν γράφτηκε από τον ίδιο αλλά από τον Φραντς Ξάβερ Κλάινχαϊντς, στην πρώτη έκδοση της παρτιτούρας (Λειψία, 1803), αναγράφεται ότι την επίβλεψη του τελικού μουσικού κειμένου είχε ο ίδιος ο Μπετόβεν που βελτίωσε κάποια σημεία του. Το έργο ακολουθεί το πρότυπο της ανυπέρβλητης μοτσάρτειας σερενάτας, καθώς αρχίζει και τελειώνει με ταχύτητα και ένταση, ενώ τα υπόλοιπα μέρη εναλλάσσουν αργά και γρήγορα tempi με τον χορευτικό ρυθμό του μενουέτου.

Το δεύτερο μέρος του προγράμματος που θα παρουσιάσουν στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος (31/3), ο φλαουτίστας Νίκος Νικόπουλος και ο πιανίστας Τίτος Γουβέλης, είναι αφιερωμένο στον Φραντς Σούμπερτ και σε εμπνευσμένες διασκευές δικών του πρωτότυπων έργων που αναδεικνύουν με λεπταίσθητο τρόπο τη μελωδική φύση του φλάουτου. Θα ακουστούν η διασκευή για φλάουτο και πιάνο του Τέομπαλντ Μπαιμ του περίφημου λιντ «Καληνύχτα» [«Gute Nacht»] από το Χειμωνιάτικο ταξίδι D. 911, έργο 89 του Σούμπερτ. Ακολουθεί μια ακόμη διασκευή από τον Μπαιμ. Πρόκειται για το λιντ «Σερενάτα» [«Ständchen»] από τη συλλογή τραγουδιών Κύκνειο άσμα, D. 957: αρ. 4 του Φραντς Σούμπερτ. Η βραδιά θα κλείσει και πάλι με ένα αγαπημένο έντεχνο τραγούδι του σπουδαίου αυστριακού μουσουργού, τα «Ξερά λουλούδια» [«Trockne Blumen»], στο οποίο βασίζεται η σύνθεσή του Εισαγωγή, θέμα και παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα από την Ωραία μυλωνού, D. 902.

Από τους πιο δραστήριους φλαουτίστες της γενιάς του ο Νίκος Νικόπουλος είναι από το 2000 A΄ κορυφαίος της Ορχήστρας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ως σολίστ έχει συμπράξει επανειλημμένα με τις περισσότερες ελληνικές ορχήστρες καθώς και με την Ορχήστρα Δωματίου της Βιέννης, τους Βιρτουόζους της Πράγας, την Ορχήστρα Δωματίου του Πανεπιστημίου του Ληντς κ.ά. Στην καριέρα του περιλαμβάνονται συνεργασίες με διεθνείς προσωπικότητες όπως οι Λεωνίδας Καβάκος, Κρίστοφερ Χόγκγουντ, Κρίστοφερ Ουόρρεν-Γκρην, κ.ά. Έχει εμφανιστεί στο Ελληνικό Φεστιβάλ, στα «Δημήτρια», στο Φεστιβάλ «Παπαϊωάννου» (Καβάλα), στο Διεθνές Φεστιβάλ Κυκλάδων (Ερμούπολη), στον Κύκλο Μουσικής Δωματίου του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, καθώς και σε διεθνή φεστιβάλ φλάουτου (Αγγλία, Ιρλανδία, Ινδία κ.ά.). Με την αρπίστα Γωγώ Ξαγαρά αποτελούν το Duo Χορίαμβος που έχει συναυλιακή και δισκογραφική παρουσία εντός και εκτός Ελλάδος. Υπήρξε επίσης ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Ξύλινων Πνευστών. Ο Νίκος Νικόπουλος είναι διπλωματούχος του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης και του Ωδείου Αθηνών. Συνέχισε τις μουσικές σπουδές του με υποτροφία του ΙΚΥ στο Royal Northern College of Music, στο Πανεπιστήμιο του Ληντς και στην Ακαδημία Τεχνών της Ζυρίχης. Κυριότεροι δάσκαλοί του υπήρξαν οι Μ. Ziegler, R. Davis, P. Lloyd, I. Macovei και R. Brown στο φλάουτο τραβέρσο και P. Morris στο πίκολο. Στα ενδιαφέροντά του συγκαταλέγονται η ιστορικά τεκμηριωμένη ερμηνεία και η σύγχρονη μουσική. Έχει συνεργαστεί και δισκογραφήσει με την Καμεράτα σε όργανα εποχής, ενώ είναι μέλος και του ERGON Ensemble. Διδάσκει στο Ωδείο «Φίλιππος Νάκας». Έχει επίσης διδάξει στην Ακαδημία Τεχνών της Ζυρίχης (2011-12). Το 2001 ήταν φιναλίστ και απέσπασε ειδικό βραβείο στο διεθνή διαγωνισμό JEUNESSES MUSICALES του Βουκουρεστίου.

Τίτος Γουβέλης

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε πιάνο με τους Άρη Γαρουφαλή, Peter Katin, Fali Pavri και Dominique Merlet. Υπήρξε αποδέκτης υποτροφιών από το ίδρυμα Ωνάση, το Σωματείο «Τζίνα Μπαχάουερ» και το ΙΚΥ. Παράλληλα μελέτησε εκκλησιαστικό όργανο με τον Nicolas Kynaston ως υπότροφος του Συλλόγου «Οι φίλοι της μουσικής». Έχει κερδίσει πολλά βραβεία σε πανελλήνιους και διεθνείς διαγωνισμούς πιάνου και έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών. Ως σολίστ έχει συμπράξει με την Βασιλική Εθνική Ορχήστρα της Σκωτίας, τις Κρατικές Ορχήστρες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, την Καμεράτα, τις Συμφωνικές Ορχήστρες Κύπρου και Δήμου Αθηναίων, τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Αρμενίας κ.ά. Δίνει ατομικά ρεσιτάλ και συναυλίες μουσικής δωματίου στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Βρετανία, Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία, Σερβία, Τουρκία, Νιγηρία, Κύπρος), συνεργαζόμενος με σημαντικούς Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες και μουσικά σύνολα. Με τον πιανίστα Χαράλαμπο Αγγελόπουλο συνεργάζονται τακτικά σε ρεπερτόριο για δύο πιάνα και τέσσερα χέρια. Το ρεπερτόριό του εκτείνεται από το Μπαρόκ μέχρι και τον 21ο αιώνα. Σημαντική θέση κατέχει σε αυτό η ελληνική δημιουργία (έργα άνω των 50 ελλήνων συνθετών) με αρκετές πρώτες εκτελέσεις. Διδάσκει πιάνο στο Ωδείο Αθηνών και στο Ωδείο «Νικόλαος Μάντζαρος». Επίσης, είναι συντάκτης και επιμελητής των προγραμμάτων της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Από κοινού με την υψίφωνο Μάιρα Μηλολιδάκη έχουν την καλλιτεχνική επιμέλεια του φεστιβάλ «Μουσικοί Συν-ΤΟΝισμοί» στο πολιτιστικό κέντρο Beton 7 στην Αθήνα. Ο Τίτος Γουβέλης πραγματοποιεί συχνά εισαγωγικές ομιλίες σε συναυλίες της ΚΟΑ και του ΜΜΑ.

INFO:

Τρίτη 31 Μαρτίου (ώρα 20:30)

Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος

Τιμές εισιτηρίων: 12,00 € (Ζώνη Β΄) • 20,00 € (Ζώνη Α΄)

Ειδικές τιμές: 5,00 € (φοιτητές, νέοι, άνεργοι, ΑΜΕΑ) • 8,00 € (65+, πολύτεκνοι)

Για περισσότερες πληροφορίες:

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: 210 72.82.333, www.megaron.gr