Tι: Antonio Caldara : Ολυμπιάδα
Βραδιά όπερας με τo αριστούργημα του ιταλικού μπαρόκ
Πότε: Τετάρτη 4 Μαρτίου, ώρα 8.30
Που: Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος

Ένα από τα αριστουργήματα του ιταλικού μπαρόκ, η σπάνια όπερα Η Ολυμπιάδα του Αντόνιο Καλντάρα, παρουσιάζεται σε συναυλιακή μορφή (κοντσερτάντε) την Τετάρτη 4 Μαρτίου στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος.

Η παρουσίαση αυτή αφορά στην πρώτη μελοποίηση της «Ολυμπιάδας», εντάσσεται στο πλαίσιο του Θεματικού Κύκλου Παλιές Μουσικές-Νεωτερικές Ερμηνείες και πραγματοποιείται με την ευκαιρία της «Γιορτής για τη Μεσόγειο» του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών. Θα ερμηνευθούν εκτεταμένα αποσπάσματα της όπερας που έχουν επιλεγεί με τρόπο ώστε να μην διαταράσσεται η δραματουργική συνοχή της και να αναδεικνύονται τα πιο αξιόλογα μουσικά σημεία της. Για την καλύτερη κατανόηση του ποιητικού κειμένου έχει προβλεφθεί η προβολή ελληνικών υπερτίτλων.

Το λιμπρέτο της Ολυμπιάδας γράφτηκε από τον Πιέτρο Μεταστάζιο το 1733, με σκοπό τη μελοποίησή του από τον Αντόνιο Καλντάρα. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά την ίδια χρονιά στην Αυστρία, στο ανοικτό θέατρο «Λα Φαβορίτα», με αφορμή τον εορτασμό των γενεθλίων της αυτοκράτειρας Ελισάβετ-Χριστίνας των Αψβούργων.

Το κείμενο της Ολυμπιάδας είναι ίσως ένα από τα δημοφιλέστερα στην ιστορία της όπερας, αφού έχει μελοποιηθεί πάνω από 60 φορές από πολλούς συνθέτες (Περγκολέζι, Βιβάλντι, Γκαλούππι, Παϊζιέλλο, κ.ά.) και έχει παρουσιαστεί με μεγάλη επιτυχία από τη μία ως την άλλη άκρη της Γης. Αποσπάσματά του έχουν μελοποιηθεί άλλωστε από τον Μότσαρτ και τον Μπετόβεν. Αξίζει να επισημάνει κανείς ότι το λιμπρέτο της Ολυμπιάδας είναι ένα από τα λίγα λογοτεχνικά κείμενα που μετέφρασε και εξέδωσε στα ελληνικά ο Ρήγας Φερραίος.
Στους βασικούς ρόλους εμφανίζονται γνωστοί έλληνες σολίστ: ο βαρύτονος Πέτρος Μαγουλάς (Κλεισθένης), η μεσόφωνος Θεοδώρα Μπάκα (Αργήνη), η υψίφωνος Κασσάνδρα Δημοπούλου (Αριστέα), ο κόντρα τενόρος Νίκος Σπανός (Μεγακλής), οι βαρύτονοι : Χάρης Ανδριανός (Λυκίδας), Γιάννης Ιδομενέως (Αμύντας) και ο βαθύφωνος Βαγγέλης Αγγελάκης (Άλκανδρος).

Τους μονωδούς θα πλαισιώσει το σύνολο μπαρόκ μουσικής Latinitas Nostra υπό τη διεύθυνση του Μάρκελλου Χρυσικόπουλου, το οποίο θα ερμηνεύσει την παρτιτούρα του Καλντάρα με όργανα εποχής. Βιολί παίζουν ο Σίμος Παπάνας και η Φανή Βοβώνη. Στη βιόλα ο Χρήστος Βλάχος, στο τσέλο ο Ιάσων Ιωάννου, στο βιολόνε ο Δημήτρης Τίγκας, στη θεόρβη και μπαρόκ κιθάρα ο Θοδωρής Κίτσος και στο τσέμπαλο ο Γιώργος Πέτρου. Ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος διευθύνει το Σύνολο και παίζει τσέμπαλο.

Ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης παρουσιάζει αποσπάματα από την Ολυμπιάδα του Μεταστάζιο σε μετάφραση Ρήγα Φεραίου Βελεστινλή.

Η υπόθεση
Η Αριστέα, θυγατέρα του βασιλιά της Σικυώνας Κλεισθένη, αγαπά τον Μεγακλή που ανταποκρίνεται στον έρωτά της. Την Αριστέα όμως διεκδικεί και ο πρίγκιπας της Κρήτης Λυκίδας, ο οποίος, αν και στενός φίλος του Μεγακλή, αγνοεί το ειδύλλιο του τελευταίου με την Αριστέα. Στο μεταξύ, στην Ολυμπία έχουν ήδη αρχίσει οι προετοιμασίες των Αγώνων και ο βασιλιάς Κλεισθένης υπόσχεται να δώσει το χέρι της κόρης του στο νικητή.

Ο Λυκίδας αποφασίζει τότε να δοκιμάσει την τύχη του, αλλά στο τέλος δειλιάζει και παρακαλεί τον φίλο του Μεγακλή να τον αντικαταστήσει. Η κατάσταση περιπλέκεται όταν η πριγκίπισσα Αριστέα συναντά τη βοσκοπούλα Λυκωρίδα, που στην πραγματικότητα είναι η αρχοντοπούλα Αργήνη, και η τελευταία αποκαλύπτει στην Αριστέα ότι δεν θέλει να παντρευτεί τον Μεγακλή που της έχουν επιβάλει ως σύζυγο. Τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο δύσκολα, όταν ο Λυκίδας εξομολογείται στον Μεγακλή ότι είναι ερωτευμένος με την Αριστέα. Ο Μεγακλής θα κρατήσει τελικά τον λόγο του και θ’ αγωνιστεί στη θέση του φίλου του, παρότι γνωρίζει πως ενδέχεται να αποχαιρετήσει για πάντα την Αριστέα.

Στο προσκήνιο εμφανίζονται, στη συνέχεια, δύο ακόμη πρόσωπα: οι μυστικοσύμβουλοι Αμύντας (από την πλευρά του Λυκίδα) και Άλκανδρος (από την πλευρά του βασιλιά Κλεισθένη). Ο τελευταίος έρχεται να αναγγείλει τη νίκη του Λυκίδα, δηλαδή του Μεγακλή, στους Ολυμπιακούς Αγώνες, γεγονός που βυθίζει στην απελπισία την Αριστέα και την Αργήνη. Το δράμα κορυφώνεται, όταν ο Μεγακλής δηλώνει ότι προτίθεται να αυτοκτονήσει και όταν ο Λυκίδας καταδικάζεται σε θάνατο για δολοφονική απόπειρα κατά του βασιλιά, ενώ έχει πλέον έρθει στο φως και η απάτη του στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Ο παρ’ ολίγον αυτόχειρας Μεγακλής συναντά την Αριστέα, ενώ ο Λυκίδας ζητεί από τον βασιλιά Κλεισθένη να του επιτρέψει να δει τον φίλο του για τελευταία φορά. Τη λύση στην τραγωδία θα δώσει η Αργήνη που θα αποκαλύψει στον Κλεισθένη την αλήθεια, κάνοντας έτσι τον βασιλιά να καταλάβει ότι ο Λυκίδας είναι ο γιος που ο ίδιος ο ηγεμόνας της Σικυώνας είχε διατάξει κάποτε να θανατωθεί. Έτσι, δίνεται στον βασιλιά η ευκαιρία να δείξει τη μεγαλοψυχία του και να συγχωρήσει τον Λυκίδα.